Nagrody TOTUS TUUS 2020 – „Katolickie noble” rozdane

Siostry dominikanki i kapłan pomagający osobom niepełnosprawnym intelektualnie w kwarantannie, wybitny rzeźbiarz Gustaw Zemła, red. Grzegorz Górny oraz osoby świeckie i duchowne zaangażowane w tworzenie komunikacji wewnątrzparafialnej w czasie pandemii – to tegoroczni laureaci Nagrody TOTUS TUUS 2020, przyznawanej przez Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia” w ramach Dnia Papieskiego. Nagrodę Specjalną przyznano natomiast o. prof. Jackowi Salijowi OP za całokształt dorobku naukowego. Ogłoszenie tegorocznych laureatów odbyło się w czasie uroczystej gali transmitowanej przez TVP 2 z Zamku Królewskiego w Warszawie.

Nagrody przyznaje Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia”, powołana w 2000 r. jako wyraz wdzięczności dla Jana Pawła II za jego posługę duchową na rzecz Kościoła i Polski. Fundacja ma na celu wspieranie uzdolnionej młodzieży z ubogich rodzin. Realizuje ten cel poprzez specjalnie stworzony program stypendialny.

Statuetki Nagrody TOTUS TUUS w kształcie anioła wzbijającego się do lotu wręczane są co roku osobom i instytucjom, które inspirując się nauczaniem św. Jana Pawła II w sposób szczególny przyczyniają się do budowania cywilizacji miłości.

Tzw. „katolickie noble” przyznawane są w czterech kategoriach: Promocja godności człowieka, Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej, Propagowanie nauczania świętego Jana Pawła II oraz TOTUS TUUS medialny im. bp. Jana Chrapka. Przyznawana jest też Nagroda Specjalna TOTUS TUUS.

W kategorii „Promocja godności człowieka” zostały nagrodzone Siostry Dominikanki i ks. Piotr Dydo-Rożniecki – za heroiczną pomoc osobom z niepełnosprawnością intelektualną w czasie szerzącej się pandemii koronawirusa.

Tuż przed Wielkanocą wirusem Covid-19 zaraziło się 49 osób w DPS w Bochni, w tym 16 pracowników, przez co Dom pozostał bez personelu. W Wielki Piątek na apel starosty bocheńskiego odpowiedziało osiem Sióstr Dominikanek z domów zakonnych z Krakowa, Białej Niżnej i Króżlowej, a w Wielką Sobotę dołączył do nich ks. Piotr Dydo-Rożniecki – misjonarz z Kazachstanu, z diecezji tarnowskiej.

Niesienie takiej pomocy osobom chorym z narażeniem własnego zdrowia i życia uznano przy przyznaniu nagrody TOTUS TUUS za wypełnianie ewangelicznego przykazania „miłości bliźniego” i realizację „wyobraźni miłosierdzia” św. Jana Pawła II.

W tej kategorii nominowani byli ponadto Stowarzyszenie Hospicjum im. św. Wawrzyńca w Gdyni oraz lekarz z Krakowa dr Paweł Grabowski, chirurg szczękowo-twarzowy zaangażowany w niesienie pomocy w zakresie medycyny paliatywnej, nazywany „Doktorem Judymem z Podlasia”.

Gustawa Zemłę, wybitnego rzeźbiarza i wykładowcę Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie wyróżniono w kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej” za „znakomite rzeźby tworzone ad maiorem Dei gloriam, łączące sferę sacrum z doskonałym warsztatem rzeźbiarskim”.

Od ukończenia studiów do 2002 r. laureat był wykładowcą na wydziale rzeźby warszawskiej ASP. Jest autorem licznych pomników, m.in. Powstańców Śląskich, Polegli Niepokonani, Czynu Polaków, Dekalogu, Ernesta Malinowskiego, Bitwy o Monte Cassino, Henryka Sienkiewicza, a także kompozycji rzeźbiarskich, m.in. zespołu 40 rzeźb sakralnych wykonanych dla kościoła w Mistrzejowicach. Właśnie te rzeźby, zwłaszcza Ukrzyżowanego, artysta uważa za swoje najważniejsze osiągnięcie artystyczne i podsumowanie swojej drogi twórczej. Od czasu ich wykonania tematyka sakralna staje się osią twórczości Gustawa Zemły.

Drugim nominowanym w tej kategorii był Jan Dawid Kuraciński, współzałożyciel ERA-ART GALLERY w Nowym Jorku, rzeźbiarz inspirujący się w swej twórczości osobą i nauczaniem Jana Pawła II.

Z kolei Grzegorz Górny został uhonorowany w kategorii „Propagowanie nauczania Świętego Jana Pawła II” za twórczość pisarską i publicystyczną inspirowaną nauczaniem Papieża, podejmującą problemy, wyzwania oraz nadzieje współczesnego Kościoła i świata.

Laureat jest pisarzem, publicystą, dziennikarzem, autorem wielu filmów dokumentalnych i audycji radiowych. Współtwórca legendarnej „Frondy”, kwartalnika będącego symbolem ożywienia religijnego młodego pokolenia w latach 90.

W tej samej kategorii nominacja przypadła także trzydniowemu cyklowi sympozjów konferencji, konkursów dla młodzieży i studentów oraz różnych wydarzeń kulturalnych pod nazwą „Dni Jana Pawła II”, a zapoczątkowanemu w 2006 r. przez rektorów krakowskich uczelni dla upamiętnienia wieloaspektowego dziedzictwa Papieża. Nominowany był także Krzysztof Witkowski – biznesmen i społecznik, dyrektor Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II w Częstochowie.

Nagroda w kategorii „TOTUS TUUS medialny im. Bp. Jana Chrapka” została przyznana w tym roku nie konkretnej osobie lub instytucji, ale wszystkim osobom świeckim i duchownym zaangażowanym w tworzenie różnych form komunikacji wewnątrzparafialnej w okresie pandemii.

Na skutek wybuchu pandemii i konieczności izolacji, media tradycyjne, ale przede wszystkim internet, stały się praktycznie jedynym sposobem komunikacji. Kapłani i liderzy wspólnot parafialnych w krótkim czasie zorganizowali transmisje online Mszy świętych i nabożeństw oraz wielu innych aktywności kościelnych – rekolekcji, rozważań Pisma Świętego czy spotkań grup modlitewnych.

Informując o zbiorowym laureacie nagrody, prymas Polski abp Wojciech Polak powiedział: „Ta nagroda skłania nas wszystkich do wdzięczności za ogrom pracy włożonej w to dzieło, którego byliśmy wszyscy świadkami w czasie tzw. pierwszej, wiosennej fali pandemii. W ten sposób środki społecznego przekazu okazały się koniecznym, jakże ważnym narzędziem, przy pomocy którego w tak wielu parafiach osoby starsze i chore, a także wszyscy, którzy w tym czasie ze względów sanitarnych nie mogli pójść do kościoła, mogli jednak przeżywać więź ze wspólnotą i uczestniczyć w modlitwie czy mszy świętej”.

– I chociaż to prawda, jak przypomina Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, że kiedy tylko okoliczności na to pozwalają, koniecznie i pilnie trzeba powrócić do normalnego życia chrześcijańskiego, zwłaszcza do Eucharystii, to jednak nagrodzenie tegorocznym Totusem medialnym wszystkich twórców mediów, którzy w tym trudnym czasie pandemii nie pozostawili wiernych bez związku z Chrystusem i Kościołem, jest nie tylko podkreśleniem ogromu wykonanej pracy, ale też podziękowaniem dla rzesz zaangażowanych w tworzenie tych medialnych form komunikacji, które pozwalają doświadczyć solidarności i zainteresowania pośród obaw, lęków czy samotności – dodał prymas Polski.

Abp Polak zaapelował też, aby w trudnym czasie pandemii nie lekceważyć koniecznych zasad bezpieczeństwa, solidarnie wspierać wszystkich cierpiących i okazywać wdzięczność tym, którzy im pomagają i służą oraz abyśmy „mieli to przekonanie, że Pan Bóg nigdy nie opuszcza ludzkości, którą stworzył i że nawet w najcięższych próbach, które przeżywamy, będzie z nami obecny”.

W kategorii medialnej nominowany był ponadto „Przewodnik Katolicki” – najstarszy w Polsce tygodnik o tematyce społeczno-religijnej.

Specjalna Nagroda TOTUS TUUS za rok 2020 została natomiast przyznana o. prof. Jackowi Salijowi OP – „za całokształt dorobku naukowego, nieoceniony wkład w formowanie katolickich elit oraz pomoc osobom prześladowanym”.

Odbierając nagrodę, o. Jacek Salij przypomniał, że „Totus Tuus” było hasłem całego pontyfikatu św. Jana Pawła II. Przyszły papież jeszcze w czasie wojny odkrył maryjne znaczenie tego hasła. – Już w czasie wojny zrozumiał, że stworzył nas Ten, Który jest miłością. Tak jak to potem napisał w encyklice „Redemptor hominis” i wielokrotnie nauczał, skoro ktoś taki nas stworzył, to nie zrealizuje się człowiek inaczej, niż poprzez bezinteresowny dar z samego siebie. Życzmy sobie zatem wzajemnie, abyśmy byli naśladowcami św. Jana Pawła II. On starał się być naśladowcą Najświętszej Maryi Panny, która była człowiekiem najdoskonalszym – dodał dominikanin.

Jacek Salij OP (ur. 1942 r.) jest wybitnym teologiem, duszpasterzem i autorem licznych publikacji naukowych, tłumaczeń oraz dzieł popularnonaukowych. Przez wiele lat był wykładowcą na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Przez długie lata w miesięczniku „W drodze” prowadził korespondencję z czytelnikami na tematy związane z wiarą, pod ogólnym szyldem: „Szukającym drogi”.

W latach 1971–1983 był duszpasterzem sekcji kultury Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. W 1975 jako sygnatariusz Listu 59 i w 1976 podpisując Memoriał 101 wyraził sprzeciw wobec planowanych zmian w Konstytucji PRL. W latach 1982–1989 działał w podziemnej Radzie Edukacji Narodowej. W 1988 został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”. W latach 1993–1996 był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Od 2011 do 2015 r. był członkiem Prezydium Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk.

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 3 maja 2007 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.