Działalność charytatywna Kościoła katolickiego w Polsce

W Polsce Kościół katolicki jest największą po państwie instytucją pomocy potrzebującym. Posługa charytatywna (caritas) stanowi ważną część jego misji. W ramach Kościoła katolickiego w Polsce wykonuje ją 835 organizacji, prowadząc ok. 5 tys. dzieł charytatywnych. Wsparcie instytucji kościelnych dociera do ok. 3 mln beneficjentów, nie licząc tych, którym pomagają organizacje parafialne. Publikujemy fragment raportuprzygotowanego z okazji 25 – lecia Katolickiej Agencji Informacyjnej. Raport dotyczy głównych kierunków działalności Kościoła katolickiego w Polsce.

Działalność dobroczynna Kościoła katolickiego w Polsce jest realizowana na trzech poziomach: instytucji diecezjalnych, zakonów oraz organizacji i wspólnot parafialnych. Z raportu Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego z 2015 r. wynika, że w ramach Kościoła działa 835 instytucji charytatywnych. Największą z nich jest Caritas Polska oraz Caritas diecezjalne (w 44 diecezjach). Zakony żeńskie prowadzą 432 instytucje charytatywne, a męskie – 249. Działalności instytucjonalnej towarzyszy mniej sformalizowana działalność kilkudziesięciu katolickich fundacji i ok. 7 tys. charytatywnych zespołów i wspólnot parafialnych. Należy do nich 665 tys. osób.

Najwięcej dzieł pomocy podejmowanych przez Kościół służy dzieciom i młodzieży – 1372. Na drugim miejscu są bezdomni – służy im 897 dzieł, na trzecim – osoby niepełnosprawne, którym dedykowano 494 dzieł, a osobom starszym – 404. Pomoc uzależnionym prowadzi 146 dzieł, bezrobotnym – 82, a migrantom i uchodźcom – 29. Istnieje też 457 banków żywności oraz 416 punktów pomocy medycznej.

Jeśli chodzi o beneficjentów, którym służą wymienione dzieła, to korzystają z niej następujące kategorie potrzebujących: 286 tys. dzieci i młodzieży, 203 tys. bezdomnych, 121 tys. osób niepełnosprawnych, 91 tys. osób starszych, 23 tys. uzależnionych, 6 tys. bezrobotnych oraz 5 tys. beneficjentów z kategorii migranci i uchodźcy. Liczba beneficjentów została obliczona jako suma jednostek korzystających z pomocy poszczególnych dzieł. Może się zdarzyć, że jedna osoba korzysta jednocześnie z oferty kilku dzieł naraz.

W kościelnych instytucjach charytatywnych zatrudnionych jest 33 tys. osób, a w ramach wolontariatu pracuje dalsze 100 tys. Przeciętna charytatywna instytucja katolicka zatrudnia 41 osób na umowę o pracę oraz pomaga jej 112 wolontariuszy. Łączną liczbę godzin przepracowanych rocznie przez wolontariuszy można szacować na 2,8 mln – co daje 1,7 tys. etatów przeliczeniowych.

Organizacje kościelne prowadzą:

• Dla dzieci i młodzieży obciążonych ubóstwem: 92 domy dziecka, 27 domów matki i dziecka, 27 burs, 378 świetlic terapeutycznych, 30 centrów interwencji kryzysowej, 105 podwórkowych klubów, 257 ośrodków kolonijnych, 21 telefonów zaufania i 65 funduszów stypendialnych.
• Dla osób starszych: 160 domów pomocy społecznej, 69 klubów seniora, 67 środowiskowych domów samopomocy.
• Dla osób uzależnionych: 62 punkty konsultacyjne dotyczące problemów alkoholowych, 21 ośrodków terapii uzależnień dla dorosłych, a 10 dla dzieci.
• Dla osób niepełnosprawnych: 116 wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego, 108 warsztatów terapii zajęciowej oraz 18 zakładów aktywności zawodowej, 81 gabinetów rehabilitacyjnych, 16 centrów opieki dziennej i 34 ośrodki wychowawcze.
• Dla bezdomnych: 302 punkty pomocy doraźnej, 286 punktów wydawania odzieży, 121 mieszkań chronionych, 61 schronisk dla kobiet i mężczyzn, łaźnie, przytuliska, ogrzewalnie i noclegownie.
• Dla bezrobotnych: osiem centrów aktywizacji, 12 klubów integracji społecznej, sześć świetlic i 20 spółdzielni socjalnych (łącznie 82 dzieła).
• Dla migrantów i uchodźców: 29 dzieł, w tym 15 diecezjalnych centrów pomocy migrantom i uchodźcom, dwa domy dla repatriantów oraz 12 innych ośrodków.

Ponadto instytucje kościelne prowadzą 122 stacje opieki medycznej, 63 zakłady opiekuńczo-lecznicze, 61 hospicjów domowych, 40 hospicjów stacjonarnych, 270 jadłodajni, 19 aptek i 21 poradni środowiskowych. Działa również 110 magazynów w ramach programu dystrybucji nadwyżek żywności PEAD i 92 magazyny do przechowywania ubrań i sprzętu.

Źródła finansowania

Najwięcej środków kościelne instytucje charytatywne otrzymują od samorządów – 24 proc., 15 proc. z budżetu państwa, a 2 proc. z funduszy europejskich. Z darowizn i zbiorek pochodzi 30 proc. ich źródeł finansowania, a 14 proc. z odpisu od podatku (OPP), 4 proc. stanowią środki z działalności gospodarczej, a 11 proc. pochodzi z innych źródeł.

Parafialna działalność charytatywna

W 10, 3 tys. parafii w Polsce działa ok. 60 tys. zarejestrowanych bądź niesformalizowanych organizacji społecznych, opierających się przede wszystkim na wolontariacie – średnio 5,5 w jednej parafii. Około 7 tys. z tych organizacji zajmuje się działalnością charytatywną. Najliczniejszymi są Parafialne Zespoły Caritas (4, 4 tys.) i Szkolne Koła Caritas (560). Największe wsparcie na terenie parafii otrzymują dzieci i młodzież, osoby ubogie, ludzie w wieku emerytalnym, osoby niesamodzielne i nieuleczalnie chore oraz samotnie wychowujące dzieci. Ponadto opieką obejmowani są bezrobotni, wychodzący z uzależnień i ich rodziny, byli więźniowie, bezdomni oraz ofiary przemocy. Sama liczba ciężko chorych korzystających z pomocy parafialnej osiąga 668 tys. osób.

Kościół w Polsce – raport na 25-lecie KAI

W organizacjach parafialnych prowadzących działalność charytatywną aktywnie działa 454 tys. osób, a jeszcze więcej (662 tys.) prowadzi posługę charytatywną w parafii bez przynależności organizacyjnej. W sumie jest to 1,1 mln, czyli mniej więcej co 14. praktykujący katolik. Parafialne organizacje charytatywne zakładane są zazwyczaj przez duszpasterzy (70 proc.) oraz osoby świeckie (21 proc.). Nieco mniej niż połowa parafialnych organizacji charytatywnych (43 proc.) współpracuje z administracją samorządową.

Organizacje parafialne adresują swoją działalność przede wszystkim do: ubogich (16 proc.), osób w wieku emerytalnym (14 proc.), osób niepełnosprawnych i chorych (12 proc.), osób samotnie wychowujących dzieci (10 proc.), bezrobotnych (9 proc.) oraz bezdomnych (6 proc.).

Charytatywna działalność zgromadzeń zakonnych

Po 1989 r. zakony podjęły ogromny wysiłek odtwarzania odebranych im dzieł. W większości to się udało. Według danych z końca 2016 r. żeńskie zgromadzenia zakonne prowadzą m.in. 30 zakładów opiekuńczo-leczniczych, 17 gabinetów lekarskich, osiem zakładów rehabilitacyjnych, dwa hospicja, 65 ośrodków wychowawczych, 65 domów dziecka, 54 domy pomocy społecznej dla dzieci i 62 dla dorosłych, 14 placówek zapewniających całodobową opiekę niepełnosprawnym, osiem domów dla matek z małymi dziećmi, dwa przytuliska dla bezdomnych i ponad 80 stołówek dla biednych. Oprócz tego 31 okien życia.

Ponadto znaczna część sióstr zaangażowana jest w pracę w dziełach o podobnym charakterze, lecz prowadzonych przez inne podmioty. Pracują m.in. w 55 świetlicach dla dzieci, 48 domach pomocy społecznej czy 20 domach samotnej matki. Choć siostrom trudno było odtworzyć własne szpitalnictwo (jest tylko jeden szpital prowadzony przez siostry), pracują one w 121 szpitalach, 20 przychodniach i 23 hospicjach prowadzonych przez inne podmioty.

Jako lekarki pracuje 34 sióstr, a jako pielęgniarki 1162.

Zakony męskie prowadzą również działalność charytatywną. Wśród prowadzonych przez nie dzieł jest sześć szpitali, 12 hospicjów, osiem przychodni i ośrodków zdrowia, 24 domy opieki, 14 młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz 13 ośrodków terapii dla osób uzależnionych. Wiele ośrodków charytatywnych zlokalizowanych jest przy parafiach i wspólnotach zakonnych, jak np. 76 poradni psychologiczno-pedagogicznych, 126 świetlic dla dzieci, 49 kuchni dla ubogich, 38 ośrodków pomocy rodzinie oraz 30 warsztatów terapii zajęciowej dla niepełnosprawnych.

Caritas Polska

Caritas Polska wraz z Caritas diecezjalnymi prowadzą przeszło 900 placówek oraz ponad 1100 różnych działań, projektów, akcji – nie tylko w Polsce, ale także poza granicami. Na arenie międzynarodowej Caritas Polska współpracuje z Papieską Radą „Cor Unum”. Jest też członkiem Caritas Internationalis i Caritas Europa.

Caritas Polska została reaktywowana 10 października 1990 r. po 40 latach przerwy na skutek jej likwidacji w 1950 r. Działa na podstawie ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego, a od 2004 r. posiada status organizacji pożytku publicznego.

Dyrektora Caritas Polska mianuje Konferencja Episkopatu Polski. Jest nim od 2017 r. ks. Marcin Iżycki.

Wolontariat Caritas

To ważny społeczny ruch skupiający ok. 100 tys. wolontariuszy. Skupieni są w Centrach Wolontariatu Caritas, Szkolnych Kołach Caritas i Parafialnych Zespołach Caritas. We wszystkich diecezjach organizowane są dla nich różnorodne spotkania, zjazdy lub rekolekcje. Caritas Polska stawia na rozwój wolontariatu młodych także poprzez włączenie się w europejską sieć Young Caritas.

Pomoc rodzinie i dzieciom

Najbardziej znaną akcją Caritas w Polsce, prowadzoną przez wszystkie Caritas diecezjalne, jest Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom. Na przestrzeni 25 lat Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom to ponad 50 mln świec i kilka pokoleń dzieci, które otrzymały pomoc dzięki akcji. Od 19 lat Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom jest wspólnym, ekumenicznym dziełem tworzonym przez Caritas Kościoła katolickiego, Diakonię Kościoła ewangelickiego i Eleos Polskiego Kościoła Prawosławnego.

Świece można nabyć w czasie adwentu w parafiach katolickich, ewangelickich i prawosławnych. Pozyskane wpływy przeznaczane są na letni wypoczynek, całoroczne dożywianie dzieci w szkołach i świetlicach, wparcie medyczne oraz pomoc edukacyjną.

Z funduszy zebranych przez Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom finansowana jest w dużej mierze Wakacyjna Akcja Caritas. Jej celem jest wyrównywanie szans rozwojowych i społecznych najbiedniejszych dzieci. Wakacje organizowane są we wszystkich rejonach Polski, a turnus trwa przeciętnie dwa tygodnie. Diecezjalne Caritas dysponują własnymi ośrodkami wypoczynkowymi. W 2018 r. z Wakacyjnej Akcji Caritas skorzystało ok. 30 tys. dzieci. Caritas Polska organizuje również kolonie wakacyjne dla polskich dzieci z Litwy, Białorusi i Ukrainy.

Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom ma charakter ekumeniczny. Partnerami akcji są: Diakonia Kościoła ewangelicko-augsburskiego, Eleos Kościoła prawosławnego i Diakonia Kościoła ewangelicko-reformowanego.

Tornister Pełen Uśmiechów

Celem kampanii jest zwiększenie szans edukacyjnych uczniów z najuboższych rodzin poprzez przekazywanie im wyprawek szkolnych. Akcja realizowana jest przez Caritas diecezjalne i Parafialne Zespoły Caritas. Wielki finał akcji w 2018 r., transmitowany przez TVP, odbył się w Przemyślu. Kampania prowadzona jest od 10 lat, w jej trakcie rozdanych zostało ok. 150 tys. wyprawek.

Skrzydła i Dwa Talenty

„Skrzydła” to program długoterminowej pomocy skierowany do uczniów, którzy z powodu złej sytuacji materialnej potrzebują wsparcia w formie dożywiania, zakupu artykułów szkolnych czy rozwoju swych uzdolnień. Program polega na objęciu dziecka – wskazanego przez Caritas – opieką finansową przez firmy bądź osoby prywatne, które zobowiążą się do jego wsparcia przez co najmniej jeden semestr, w wysokości 1500 zł rocznie. Rok szkolny 2018/2019 rozpoczęliśmy stypendiami dla 350 dzieci za kwotę 525 tys. zł.

Od września 2017 r. ruszył program stypendialny „Dwa talenty” dla dzieci uzdolnionych z biedniejszych rodzin. Stypendium wynosi 2000 zł dla dziecka na rok szkolny. Rok szkolny 2018/2019 to 118 stypendiów o wartości 236 tys. zł.

Osoby niepełnosprawne i chore

Według spisu powszechnego z 2011 r. liczba osób niepełnosprawnych w Polsce wynosiła 4,7 mln (12,2 proc. ludności). W ramach pomocy osobom niepełnosprawnym Caritas diecezjalne prowadzą 63 warsztaty terapii zajęciowej dla 2594 osób. Beneficjenci otrzymują też wsparcie w zakładach aktywności zawodowej oraz w spółdzielniach socjalnych, których celem jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa opartego na pracy członków.

Caritas utworzyła również profesjonalne placówki opiekuńczo-wychowawcze dla niepełnosprawnych, do których trzeba zaliczyć ok. Stacje Opieki Caritas, ośrodki rehabilitacyjne, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, domy dziennego pobytu itp. Jest to ok. 160 stacji opieki, 14 poradni lekarskich, 66 stacjonarnych zakładów rehabilitacyjnych, 44 hospicja i 114 wypożyczalni sprzętu medycznego.

Zadaniem Stacji Opieki Caritas jest umożliwienie korzystania z opieki pielęgniarskiej i zabiegów rehabilitacyjnych przez osoby, które mają problem z dotarciem do placówek służby zdrowia.

Jałmużna Wielkopostna

Wsparciu osób chorych i starszych służy Jałmużna Wielkopostna. Jest to ekumeniczna akcja charytatywna organizowana przez Caritas Polska, Eleos Kościoła prawosławnego oraz Diakonię Kościoła ewangelickiego. Za pośrednictwem parafii rozprowadzane są skarbonki, do których dzieci i młodzież odkładają równowartość finansów przeznaczanych na drobne przyjemności, których pozbawiają się w Wielkim Poście. W tym roku Caritas Polska przygotowała 70 tys. skarbonek, które rozprowadziły Parafialne Zespoły Caritas oraz Szkolne Koła Caritas. W 2018 r. udzielono wsparcia 230 tys. osób.

Serwis charytatywny Pomagam.Caritas.pl

Serwis, istniejący od 2015 r., pozwala na zbieranie środków na leczenie osób ubogich i będących w trudnej sytuacji życiowej, a także dla ofiar katastrof. Zebrano dotąd 2,6 mln zł, a pomoc przekazano 107 osobom – chorym dzieciom, osobom starszym i niepełnosprawnym oraz rodzinom poszkodowanym w kataklizmach i pożarach. Serwis ma charakter ekumeniczny.

Osoby starsze

Oczekiwanemu przez demografów wzrostowi liczby osób starszych w Polsce towarzyszyć będzie ogólny spadek liczby ludności. Odsetek osób w wieku 65 lat i więcej wzrośnie w Polsce do roku 2035 do 23,22 proc. Diecezjalne oddziały Caritas prowadzą środowiskowe domy opieki, domy dziennego pobytu, świetlice parafialne dla seniorów, domy pomocy społecznej oraz kluby seniora.

Bezdomni, wykluczeni społecznie

W Polsce jest ok. 30 tys. osób bezdomnych, także kobiet i dzieci. 8,5 tys. z nich mieszka na ulicach, w opuszczonych domach i działkowych altanach. Przeciętnie polski bezdomny pozostaje bez dachu nad głową przez sześć lat.

Program „Damy radę!”

Jest realizowany na terenie Warszawy i skierowany do bezdomnych mężczyzn w wieku 25–35 lat. Warunkiem uczestnictwa jest determinacja do podjęcia terapii i wytrwanie w abstynencji oraz podjęcie pracy i starań o stabilizację życiową. Program trwa około trzech lat. Oferuje pomoc psychologiczną i terapeutyczną, a także możliwość zamieszkania w mieszkaniu treningowym i pomoc w uzyskaniu mieszkania komunalnego. Prowadzony jest przez terapeutę uzależnień i nadzorowany przez psychologa. Obejmuje naukę praktycznych umiejętności, a także zajęcia dokształcające, kulturalne i rekreacyjne. Adresowany jest również do kończących odbywanie kary i realizowany na terenie zakładów karnych.

Uliczny patrol medyczny

Projekt jest realizowany z inicjatywy Caritas Polska we współpracy ze Strażą Miejską m.st. Warszawy i Stowarzyszeniem Lekarze Nadziei. Polega na wyjazdach patrolowych z ratownikami medycznymi do miejsc przebywania osób bezdomnych. Oprócz doraźnej pomocy medyczno-ratowniczej na miejscu, oferowana jest możliwość skorzystania ze specjalistycznej pomocy w Przychodni Lekarze Nadziei.

Pomoc migrantom i uchodźcom

Caritas diecezjalne realizują lokalne programy wsparcia uchodźców. Tegoroczne projekty Caritas dotyczą wsparcia działań na rzecz integracji migrantów i uchodźców przebywających na terenie czterech województw: mazowieckiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego. Dofinansowanie w 100 proc. będzie pochodzić z Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz budżetu państwa.

Poza działaniami socjalnymi, psychologicznymi oraz edukacyjnymi Caritas postanowiła uruchomić bezpłatną aplikację mobilną tłumaczoną na trzy języki: angielski, arabski oraz rosyjski. Jesteśmy świadomi, jak ważna jest informacja dla osób, które przybywają do nowego kraju w celach znalezienia bezpiecznego azylu. Aplikacja jest obsługiwana jest systemy iOS oraz Android, żeby móc trafić do jak największej liczby potencjalnych użytkowników. Dzięki aplikacji cudzoziemcy dowiedzą się m.in.: jak zalegalizować swój pobyt w RP, jaki działa system pomocy socjalnej lub gdzie można skorzystać z pomocy oraz jakie są ich prawa na rynku pracy. Aplikacja powstała w ramach realizacji projektu „Nowy Dom Polska” w partnerstwie z Urzędem do Spraw Cudzoziemców oraz Caritas diecezjalnymi. Działanie współfinansowane ze środków Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz budżetu państwa.

Jubileusz 25-lecia Katolickiej Agencji Informacyjnej za nami

Caritas Polska zaangażowała się w międzynarodową kampanię kierowaną przez Caritas Internationalis „Dzielić podróż” (Share the Journey), która ma na celu promocję kultury spotkania z migrantami i uchodźcami, zrozumienie ich tragedii i okazanie im najwłaściwszej pomocy. Kampania ma pomóc w eliminacji strachu związanego z kontaktami z uchodźcami i imigrantami. Caritas Polska organizuje ogólnopolskie i lokalne wydarzenia, podczas których będzie możliwość wysłuchania często dramatycznych historii uchodźców i imigrantów, co ma w zamierzeniu stworzyć przestrzeń do poznania się obydwu stron.

Caritas współpracuje systematycznie z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych oraz ośrodkami dla cudzoziemców prowadzonymi przez Urząd do Spraw Cudzoziemców i ośrodkami strzeżonymi dla cudzoziemców prowadzonymi przez Straż Graniczną.

Pomoc żywnościowa

Caritas Polska jako organizacja partnerska uczestniczy w ogólnopolskim Programie Operacyjnym Pomoc Żywnościowa 2014–2020. W jego ramach Caritas z 26 diecezji, od 1 sierpnia 2017 r. do 30 czerwca 2018 r., przekazały najbardziej potrzebującym 14 417 ton produktów spożywczych o wartości ponad 60 mln zł – 282 tys. osobom. Pomoc żywnościową można uzyskać w 700 punktach. Głównie są to parafie, ośrodki pomocy społecznej i jadłodajnie. Wydano w nich w tym okresie 3,065 mln posiłków oraz 1,215 mln paczek żywnościowych. Ponadto zorganizowano 1352 warsztaty kulinarne, dietetyczne i dotyczące przeciwdziałania marnowaniu żywności, w których uczestniczyło 31 tys. osób.

Zbiórki żywności „Tak, pomagam!”

Co roku przed świętami Wielkiej Nocy i Bożego Narodzenia organizowane są zbiórki żywności w ok. 2500 supermarketach w całej Polsce. Po ostatniej zbiórce w marcu 2018 r. blisko 450 tys. kg żywności trafiło do ok. 45 tys. osób z rodzin wielodzietnych, samotnych rodziców, bezdomnych i chorych oraz do placówek prowadzonych przez Caritas. XV Bożonarodzeniowa Zbiórka Żywności będzie miała miejsce 7–8 grudnia. W każdą ze zbiórek zaangażowanych jest ok. 25 tys. wolontariuszy z Parafialnych Zespołów Caritas i Szkolnych Kół Caritas. Zbierają oni żywność w sklepach Biedronka, Tesco, Carrefour, Lewiatan, POLOmarket, Stokrotka oraz Intermarché.

Kromka Chleba

Od 2002 r. Caritas prowadzi ogólnopolską kampanię społeczną „Kromka chleba”. Jej zadaniem jest zbieranie środków na pomoc żywnościową dla najuboższych oraz budzenie wrażliwości na problem bezdomności. Zebrana żywność trafia do jadłodajni, świetlic, kuchni dla ubogich oraz indywidualnych osób i rodzin. A pozyskane w ramach kampanii środki wspierają działalność noclegowni, kuchni dla ubogich, ogrzewalni i łaźni. W 2018 r. wolontariusze Caritas zebrali ponad 85 700 kg żywności, którą przekazali w postaci paczek dla 8 tys. starszych osób potrzebujących.

Spiżarnia Caritas

To ogólnopolski program odbioru i dystrybucji pełnowartościowych produktów żywnościowych wycofanych ze sprzedaży w sklepach i hurtowniach. Żywność jest przekazywana najbardziej potrzebującym i ubogim w postaci paczek lub posiłków za pośrednictwem punktów Spiżarnia Caritas i Parafialnych Zespołów Caritas. Caritas w Polsce współpracuje z siecią Biedronka od 2006 r. W programie uczestniczy 30 Caritas diecezjalnych oraz organizacje współpracujące, które deklarują gotowość odbierania i dystrybucji żywności z 500 sklepów sieci Biedronka oraz innych supermarketów. W programie pomoc w postaci paczek i posiłków otrzymuje codziennie ok. 10 tys. osób.

Karta na codzienne zakupy

To program pomocy charytatywnej dla osób ubogich, potrzebujących, dotkniętych wykluczeniem socjalnym i społecznym, a w szczególności dla najuboższych seniorów. Jego częścią jest przekazanie karty będącej nośnikiem bonu towarowego wydanego w formie elektronicznej, który umożliwia zapłatę za zakupy w sieci sklepów Biedronka. Miesięczna wartość doładowania na karcie wynosi 200 zł. Celem programu jest wymierna, całoroczna pomoc finansowa dla ponad 5 tys. osób starszych, samotnych, potrzebujących, zamieszkujących małe miejscowości lub wsie, w których pobliżu znajduje się sklep Biedronka, oraz aktywizacja społeczna tych osób.

Okna życia

To miejsca, w których matka może pozostawić anonimowo swoje nowo narodzone dziecko, bez narażania jego życia i zdrowia. Okno otwiera się od zewnątrz, są w nim zamontowane ogrzewanie i wentylacja. Po otwarciu włącza się alarm, który wzywa personel. Diecezjalne Caritas prowadzą 61 takich okien, zazwyczaj we współpracy ze zgromadzeniami żeńskimi, domami samotnej matki, a nawet szpitalami miejskimi.

Rola Caritas kończy się z chwilą przekazania dziecka pod opiekę medyczną. Odtąd zajmują się nim pracownicy szpitala, do którego dziecko zostaje skierowane na badania. Dalszy jego los określają procedury ustalone przez państwo.

Pomoc ofiarom kataklizmów i klęsk żywiołowych

Burze, huragany i wylewy wielu polskich rzek w kilka minut pozbawiają setki ludzi dachu nad głową. Lokalne oddziały Caritas we współpracy z Caritas Polska pomagają na miejscu ofiarom tragedii. Akcjom tym towarzyszy zazwyczaj uruchomienie przez Caritas Polska charytatywnej zbiórki za pomocą SMS-ów.

100 projektów na 100-lecie niepodległości Polski

To inicjatywa, której założeniem jest sfinansowanie 100 dodatkowych projektów Caritas wspierających zarówno wolontariuszy rozwijających umiejętność wsparcia osób potrzebujących, jak i osoby potrzebujące i zagrożone wykluczeniem społecznym poprzez budowę współpracy międzypokoleniowej.

Jednym z ważnych projektów z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości jest Mobilna Ambasada Niepodległej, zainaugurowana 2 maja br. podczas prywatnej audiencji u papieża Franciszka. Załoga busa odwiedza następnie mieszkańców 100 miejscowości w Polsce, aby wspólnie świętować 100-lecie niepodległości poprzez popularyzację wartości patriotycznych oraz postaw dobroczynności. Bus Caritas peregrynuje po Polsce z ikoną Maryi Współczującej z Aleppo, przypominając o tragicznej sytuacji ofiar wojny, jaka od siedmiu lat toczy się w Syrii.

Pomoc zagraniczna Caritas

Syria

Program „Rodzina Rodzinie”, zainicjowany w 2016 r., polega na objęciu wsparciem rodzin poszkodowanych w wyniku konfliktu zbrojnego w Syrii. Wpłat na rzecz konkretnej rodziny dokonują indywidualne osoby, rodziny, wspólnoty, parafie, diecezje oraz zgromadzenia zakonne. Programem jest objętych 8700 rodzin w Syrii. Dzięki stworzeniu Hope Center w Aleppo Caritas Polska efektywnie nadzoruje realizację projektu, a także jest najlepszym źródłem informacji o sytuacji w Syrii (Raport o Syrii 2018). Obecny budżet projektu wynosi ponad 25 mln zł.

Jordania

Caritas Polska wspiera także syryjskich uchodźców przebywających w Jordanii i najuboższych Jordańczyków. Celem projektu jest poprawa warunków życia uchodźców, wsparcie ich zdolności adaptacyjnych i umiejętności radzenia sobie z problemami. Uchodźcom udzielana jest także pomoc w formie pokrywania części kosztów wynajmu mieszkania (comiesięczne zapomogi pieniężne wypłacane przy użyciu kart bankomatowych). Możliwa jest też pomoc w spłacie zadłużenia czy zapewnieniu wyżywienia i opieki medycznej. Wspieranych jest 420 gospodarstw domowych uchodźców z Syrii. Łączna liczba beneficjentów to ponad 2 tys. osób w sześciu miastach: Amman, Mafraq, Irbid, Zarqa, Salt, Fuhais. Budżet projektu wynosi 2,320 mln zł.

Autonomia Palestyńska

W ramach projektu Caritas Polska realizowanego wspólnie z Caritas Jerozolima oraz polskim MSZ wpierane są osoby niepełnosprawne zamieszkujące na terenie Autonomii Palestyńskiej. Budżet programu wynosi 2,2 mln zł.

Nepal

Projekt prowadzony przez Caritas Polska wespół z Caritas Nepal ma na celu odbudowę zniszczonych domów i zapewnienie środków do życia mieszkańcom Chandeni Mandan, którzy ucierpieli w trzęsieniu ziemi. 198 gospodarstw domowych otrzymało wsparcie na odbudowę domów odpornych na trzęsienia ziemi. Ponadto 133 gospodarstwa otrzymały wsparcie na odbudowanie ich źródeł utrzymania. Przeprowadzono wiele szkoleń z zakresu uprawy roli i hodowli bydła oraz udzielono mikropożyczek na rozwinięcie małej działalności. Budżet programu wynosi 2,2 mln zł.

Kurdystan

W Irackim Kurdystanie Caritas Polska realizuje projekt, którego celem jest umożliwienie przesiedleńcom, uchodźcom w obozach, a także lokalnej ludności dostępu do podstawowej opieki medycznej w prowincjach Erbil i Dohuk. Projekt ma również na celu objęcie opieką ginekologiczną kobiet. Usługi są udzielane przez trzy klinki – dwie stacjonarne mieszczące się w Ozal City i Dawoodia oraz jedną mobilną działającą w wioskach w prowincji Dohuk. Budżet programu wynosi 1,8 mln zł.

Ukraina

Na wschodzie Ukrainy, na terenach dotkniętych skutkami wojny, Caritas Polska we współpracy z ukraińską Caritas-Spes zorganizowała cztery gabinety medyczno-socjalne: w Charkowie, Bierdiańsku, Krzywym Rogu oraz Mariupolu. Są to miejscowości, gdzie znajduje się wielu uchodźców, a sytuacja ekonomiczno-ekologiczna jest katastrofalna. Zakres działań gabinetów obejmuje diagnostykę (w tym badania USG), leczenie, profilaktykę, realizację recept oraz dystrybucję artykułów higienicznych.

Ponadto na Ukrainie Caritas Polska wspiera dwa Centra Pomocy Rodzinie oraz 11 mniejszych projektów. Budżet programu wynosi 1,6 mln zł.

Białoruś

Caritas Polska sfinansowała w ciągu ostatnich dwóch lat utworzenie i uruchomienie 13 świetlic integracyjnych dla dzieci.

Afryka

W Afryce Caritas Polska, w odpowiedzi na apel Caritas Internationalis i Caritas Dżibuti, przekazała w tym roku kwotę 120 tys. dolarów na pomoc ok. 30 tys. mieszkańców Dżibuti poszkodowanych przez cyklon Sagar.

Ponadto na kontynencie afrykańskim Caritas Polska wsparła w tym roku 24 mniejsze projekty realizowane w Burundi, Demokratycznej Republice Konga, Ghanie, Kenii, Rwandzie, RPA, Kamerunie, Sudanie Południowym, Tanzanii i Zambii.

Azja

Na rzecz ofiar powodzi w Indiach Caritas Polska przekazała w sierpniu br. 100 tys. zł. Na kontynencie azjatyckim Caritas Polska realizuje ponadto 25 innych projektów: na Filipinach, w Kazachstanie, Nepalu oraz Mongolii.

Ameryka Południowa

W Ameryce Południowej Caritas Polska realizuje 10 projektów w Argentynie, Ekwadorze i Wenezueli.

***

Cały Raport na 25-KAI dostępny jest TUTAJ.