Działdowo: wielkopostny dzień skupienia w miejscach pamięci biskupów męczenników

Sanktuarium św. Katarzyny Aleksandryjskiej i bł. Męczenników Działdowskich: abp. Antoniego Juliana Nowowiejskiego i bp. Leona Wetmańskiego w Działdowie (diecezja toruńska), był 16 kwietnia miejscem wielkopostnego dnia skupienia pracowników płockich instytucji diecezjalnych. Biskupi, księża, siostry zakonne i świeccy spotkali się w tym miejscu z okazji 20 rocznicy beatyfikacji płockich biskupów męczenników.

Biskup płocki Piotr Libera przewodniczył Mszy św. koncelebrowanej m.in. z udziałem biskupa pomocniczego Mirosława Milewskiego. Pasterz Kościoła płockiego przypomniał swoim współpracownikom, że Działdowo i okolice „przesiąknięte są śmiercią męczeńską wielu tysięcy rodaków, zamordowanych przez brunatny terror”. W miejscowym obozie śmierć ponieśli także płoccy biskupi męczennicy: abp Antoni J. Nowowiejski i bp Leon Wetmański, beatyfikowani 20 lat temu.

– Oni przelali krew za Boga i za naród polski. Tę ich tajemnicę męczeństwa trzeba zgłębiać, przekładając łaskę męczeństwa na własne życie, w wymiarze indywidualnym i wspólnotowym – zaznaczył hierarcha.

Zwrócił też uwagę na znajdujący się w świątyni obraz bł. s. Teresy Mieczysławy Kowalskiej, klaryski kapucynki z Przasnysza w diecezji płockiej. Wstąpiła ona do zakonu klauzurowego, aby zadośćuczynić, dokonać ekspiacji, za komunistyczne poglądy ojca i brata. I w obozie oddała życie za Kościół i ojczyznę.

Kazanie podczas Mszy św. wygłosił ks. kan. Marian Ofiara, kustosz sanktuarium w Działdowie, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Płockiej. Zwrócił uwagę na to, że wiara musi być związana z uczynkami. Nie może wierzącym nazywać się ten, kto w życiu kwestionuje chrześcijański system wartości.

– Prześladowani chrześcijanie są „największym skarbem Kościoła”. Pierwsi chrześcijanie budowali Kościół na krwi męczenników. W Działdowie krew niezliczonych pomordowanych stała się posiewem nowych chrześcijan – zaakcentował kaznodzieja.

Uczestnicy dnia skupienia mieli możliwość odbycia spowiedzi wielkopostnej. Pomodlili się przy symbolicznym grobie biskupów męczenników oraz wzięli udział w nabożeństwie Drogi Krzyżowej na terenie byłego, niemieckiego obozu koncentracyjnego w Działdowie. Tragiczną historię tego miejsca przybliżył im ks. Marian Ofiara.

W wielkopostnym dniu skupienia w Działdowie wzięło udział kilkadziesiąt osób, duchownych i świeckich – pracowników Kurii Diecezjalnej, Sądu Biskupiego, Caritas Diecezji Płockiej, Muzeum Diecezjalnego, płockiej edycji „Gościa Niedzielnego”, Katolickiego Radia Diecezji Płockiej i domu biskupiego.

Obóz koncentracyjny w Działdowie (niem. Soldau) istniał w różnych formach podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1939-1945. Przeszło przez niego około 30 tysięcy osób, a około 15 tysięcy znalazło tu śmierć. Stanowił również dla wielu więźniów etap pośredni. W obozie zamordowano również 89 osób duchownych (na 285 więzionych w nim osób duchownych i zakonnych), w tym dwóch biskupów.

Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1858-1941) był biskupem płockim przez 33 lata, liturgistą, historykiem, animatorem studiów kościelnych w odrodzonej po rozbiorach Polsce. Niemcy aresztowali go w 1940 roku wraz z grupą duchownych z Płocka, a potem osadzili w obozie koncentracyjnym w Działdowie. Hitlerowcy poddawali 83-letniego hierarchę szczególnym upokorzeniom i torturom. Zmarł prawdopodobnie 28 maja (albo w czerwcu) 1941 r. w obozie, na skutek ustawicznego, wyrafinowanego maltretowania. Miejsce jego pochówku nie jest znane.

Biskup Leon Wetmański (1886-1941) był biskupem pomocniczym diecezji płockiej, człowiekiem głębokiej wiary, oddanym najbardziej potrzebującym. Aresztowano go razem z abp. Nowowiejskim, a potem osadzono w obozie koncentracyjnym w Działdowie, gdzie zakończył życie w wyniku udręk obozowych i chorób prawdopodobnie w październiku 1941 r., mając 55 lat.

Obaj biskupi zostali beatyfikowani wraz ze 106 innymi męczennikami II wojny światowej (księży, zakonników, zakonnic, osób świeckich) w niedzielę 13 czerwca 1999 r. w Warszawie, przez papieża Jana Pawła II.