„Dziedzictwo i wyobraźnia” – w Watykanie odbędzie się kongres na temat przyszłości teologii

„Dziedzictwo i wyobraźnia” – taki tytuł nosi międzynarodowy kongres teologiczny, który odbędzie się w dniach 9 i 10 grudnia na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie, organizowany przez watykańską Dykasterię ds. Kultury i Edukacji. Podczas wczorajszej konferencji prasowej w Watykanie dano jasno do zrozumienia, że zostanie wyznaczony nowy kurs.

Według Dykasterii fakt, że „cała geografia teologii katolickiej” będzie reprezentowana przez 500 uczestników ze wszystkich kontynentów, ma wymiar „historyczny”. Celem jest przeciwdziałanie „teologicznemu europocentryzmowi”. Ponadto na konferencji zostanie zastosowana metoda „dialogu w duchu”: wszyscy uczestnicy, w tym teologowie i eksperci z innych dyscyplin, powinni być „podmiotami i protagonistami procesu i wyników”.

Teologia w katolickiej różnorodności

Konferencja jest odpowiedzią na pragnienie papieża, aby promować i odnawiać teologię, zgodnie z dokumentami „Praedicate Evangelium” (konstytucja apostolska z 2022 r. o roli i służbie Kurii Rzymskiej) i „Veritatis gaudium” (dokument z 2018 r. o organizacji kościelnych uniwersytetów i wydziałów) – zwrócił uwagę kard. José Tolentino de Mendonça, prefekt Dykasterii ds. Kultury i Edukacji. Podkreślił, że celem jest zwiększenie interdyscyplinarności, adekwatności i synodalności teologii katolickiej. Podobnie jak w laboratorium kulturowym, powinna ona rozwijać głębokie zrozumienie rzeczywistości w dialogu z innymi dyscyplinami.

Teologia ma kontekst

Ks. prałat Giovanni Cesare Pagazzi, sekretarz Dykasterii podkreślił, że należy zwrócić szczególną uwagę na kontekst kulturowy teologii. Chodzi o „teologię całego świata”. Miejsca są kluczowe – „gdzie?” skupi się zatem na „miejscach teologii”. „Teologia w Afryce ma taką samą specyfikę jak teologia w Europie, obie kultury mogą uczyć się od siebie nawzajem. Pod tytułem `jak` teologowie podejmą również dialog z innymi dyscyplinami na temat metod, wymieniając się pomysłami z ekspertami z dziedziny muzyki, literatury, filmu i fizyki. Kolejna sekcja konferencji nosi tytuł `dlaczego`: chodzi o znaczenie teologii, która powinna być `dla świata i w świecie`, a nie `dla siebie`”, powiedział ks. Pagazzi.

Sekretarz generalny Międzynarodowej Komisji Teologicznej, bp Piero Coda podkreślił, że ludzki rozum musi odpowiedzieć na „dramatyczne wyzwania” naszych czasów, otwierając się. Celem jest „ponowne przemyślenie myślenia”. Konferencja na temat przyszłości teologii pokazuje wolę podjęcia tego wyzwania. „Papież Franciszek prowadzi ostatnio kampanię na rzecz `teologii synodalności`”, powiedział bp Coda, wskazując na kolejny punkt odniesienia.

Pięćdziesiątnica, nie Babilon

Austriacka teolog Isabella Bruckner, która od 2022 r. prowadzi katedrę „Myśli i form duchowych” w Papieskim Instytucie Liturgicznym Świętego Anzelma wskazała na konferencję jako okazję do uczenia się od siebie nawzajem i zmiany poprzez wymianę. Teoretycznie jest to zrozumiałe, ale w praktyce spotkanie wygląda inaczej. „Z tego powodu to wydarzenie jest dla mnie wielkim osobistym otwarciem dla różnych teologów, którzy przyjeżdżają – aby uczyć się od siebie nawzajem, nie tylko o tym, dlaczego, jak i gdzie ich teologie, ale także po to, aby lepiej zrozumieć i na nowo odkryć własne podejście” – powiedziała. Dodała, że konferencja oferuje w szczególności możliwość wysłuchania głosów świeckich teologów i kobiet. „Ponieważ zrozumieliśmy, że kobiety muszą wnieść inny ton i inne podejście do teologii” – powiedziała prof. Bruckner. Jest przekonana, że międzykulturowa i interdyscyplinarna konferencja może stać się „doświadczeniem Ducha Świętego”.