Spełnia się marzenie Benedykta XVI o nowym dialogu z niewierzącymi. W Paryżu został otwarty tzw. Dziedziniec Pogan: przestrzeń dialogu i spotkania wierzących z niewierzącymi.

Paryska inauguracja trwa dwa dni i odbywa się w czterech miejscach dla podkreślenia różnych płaszczyzn dialogu. Najpierw w siedzibie UNESCO, gdzie jest mowa przede wszystkim o kulturze. Jutro przed południem na Sorbonie pałeczkę dialogu przejmą filozofowie. Po południu w Instytucie Francuskim rozważane będą społeczne skutki takiego dialogu. A na zakończenie tych dwudniowych imprez przewidziano program skierowany do szerokiego odbiorcy, w szczególności do młodzieży. Odbędzie się on przed katedrą Notre Dame. Będzie tam można podyskutować, obejrzeć film czy sztukę teatralną. Tam też zostanie zaprezentowane wideo-przesłanie Benedykta XVI. Równolegle przez cały ten czas Wspólnota z Taizé będzie animować czuwanie modlitewne w paryskiej katedrze.

Wybór Paryża jako miejsca inauguracji nowej papieskiej inicjatywy nie był przypadkowy – twierdzi o. Laurent Mazas z Papieskiej Rady ds. Kultury, któremu powierzono przygotowanie tego wydarzenia.

„Paryż to miasto oświecenia – powiedział Radiu Watykańskiemu duchowny należący do Wspólnoty Św. Jana. – Powierzając nam tę inicjatywę Papież zaznaczył, że należy wyjść z dialektyki opozycji między dziedzictwem wiary a dziedzictwem oświecenia. Francja jest symbolem świeckości, niekiedy dość agresywnej czy wręcz laickiego integryzmu. Z tego względu wybraliśmy Paryż. Właśnie po to, by zgodnie w ideą Dziedzińca Pogan wyjść ze świątyni, na zewnątrz, pójść do ojczyzny laickości i tam spróbować coś zapoczątkować, aby kwestia Boga powróciła do społeczeństwa, znalazła się w centrum jego uwagi”.

„Zarazem jednak Papież przestrzegł nas, że ludzie niewierzący nie chcą być przedmiotem ewangelizacji. A zatem ta inicjatywa nie jest ewangelizacją we właściwym tego słowa znaczeniu. Jednakże wszelki dialog służy przebudzeniu ducha, serca. Kiedy ja jako chrześcijanin spotykam się z niewierzącym, muszę być gotów przyjąć jego pytania. I na odwrót, również ja, jako chrześcijanin, muszę dać szansę niewierzącym, by mogli poznać to wspaniałe dziedzictwo, które otrzymałem za pośrednictwem Pisma Świętego i tego wszystkiego, co wiara ukształtowała w naszym społeczeństwie” – podkreślił ks. Mazas.

Pierwsze z czterech spotkań inauguracyjnych już się rozpoczęło. Wstępne pytania w nowym dialogu Kościoła z ateistami postawił kard. Gianfranco Ravasi, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury. Do tej rzymskiej dykasterii Jan Paweł II włączył w 1993 r. powstały po Soborze Sekretariat dla Niewierzących. „Jak żyć razem w sprawiedliwości i wolności? – pytał kard. Ravasi. – Czy nie stoimy dziś wobec pilnej potrzeby nowego dialogu między chrześcijanami i ludźmi dobrej woli?”.

Na te i inne pytania odpowiadają zaproszeni prelegenci, m.in. były włoski premier Giuliano Amato, ambasadorka Maroka przy UNESCO Aziza Bennani, założyciel Wspólnoty Arka Jean Vanier, a także czeski ambasador Pavel Fischer. Tego ostatniego poproszono o zabranie głosu nieprzypadkowo, gdyż to właśnie wizyta Benedykta XVI w Czechach w 2009 r. i pozytywny odbiór, z jakim spotkał się on w najbardziej zateizowanym kraju Europy, skłoniły papieża do otwarcia tego nowego rozdziału w dialogu Kościoła z niewierzącymi.

„Dziedziniec pogan” – czyli tak samo, jak miejsce w świątyni jerozolimskiej, gdzie gromadzić się mogli ci, którzy Boga jeszcze nie znają – nazywać się będzie watykańska fundacja, powołana do dialogu z niewierzącymi. Z inicjatywą jej powstania wystąpił Benedykt XVI.

W przemówieniu do Kurii Rzymskiej 21 grudnia 2009 r. papież powiedział, że jego zdaniem „Kościół powinien także dziś otworzyć jakiś rodzaj «dziedzińca pogan», gdzie ludzie mogliby w jakiś sposób «uczepić» się Boga, nie znając Go i zanim odnajdą dostęp do Jego tajemnicy, której służy życie wewnętrzne Kościoła. Do dialogu z innymi religiami powinno się dziś dołączyć szczególnie dialog z tymi, dla których religia jest czymś obcym, którzy nie znają Boga, a którzy mimo wszystko nie chcieliby zostać po prostu bez Boga, lecz pragnęliby się do Niego przybliżyć, choćby jako do Nieznanego”.

Realizacją inicjatywy zajmuje się przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury, abp Gianfranco Ravasi, który w wywiadzie dla dziennika „La Repubblica” zapowiedział jej inaugurację w drugiej połowie marca przyszłego roku w Paryżu.

Wybrano stolicę Francji, wyjaśnia watykański dostojnik, „ponieważ miasto to jest symbolem świeckości”. Znalazł tam też zrozumienie dla fundacji: „Kiedy nawiązywałem pierwsze kontakty z intelektualistami francuskimi obawiałem się nieco o reperkusje kierowanych pod adresem Kościoła oskarżeń o pedofilię. Tymczasem znalazłem w Paryżu od razu wielkie zainteresowanie” – mówi abp Ravasi.

Przypomina on, że punktem wyjścia dla Watykanu jest „kompleksowa wizja człowieka”. „Jesteśmy przekonani – wskazał hierarcha – że ateiści otwarci na wymiar duchowy oczekują czegoś innego od dialogu na temat aborcji, homoseksualizmu czy pedofilii. Nie znaczy to, aby te kwestie należało z góry odrzucić, będzie o nich mowa, ale we właściwym czasie”. „Wielu ateistów – mówi dalej arcybiskup – uważa, iż nadszedł moment, aby podjąć kwestie podstawowe: Oświecenie odziedziczyło wartości chrześcijaństwa, jednakże w obliczu nacisków ze strony wielokulturowości nagląca zaczyna się stawać kwestia uniwersalizmu. Wizja Imago Dei właściwa dla biblijnego objawienia przyczyniła się do narodzin praw człowieka. Jak jednak rysuje się powszechność praw człowieka poza tym horyzontem? Wychodząc od tego dialog jest nie tylko możliwy, ale domagają się go przede wszystkim sami wielcy intelektualiści”.

Dialog – dodaje abp Ravasi – „który zakłada konfrontację argumentów związanych z własną tożsamością każdego, bez ogólnikowego synkretyzmu czy poszukiwania zgody”. Watykański „minister kultury” zapewnia, że do inicjatywy przyłączyło się już wiele znanych postaci, ich nazwiska zostaną jednak ujawnione „w odpowiednim czasie”.