Dzień tych, co w przedsionkach nieba

Choć faktycznie już zaliczają się do zbawionych, przeżywają własne oczyszczenie w stanie zwanym czyśćcem. Ciągle potrzebują modlitewnego wsparcia. 2 listopada Kościół wspomina Wszystkich Wiernych Zmarłych.

Chociaż Kościół od samego początku modlił się za zmarłych, szczególny dzień poświęcony tej modlitwie zaczęto obchodzić w początkach XI w. Dzień Zaduszny pojawił się najpierw w środowiskach klasztornych, zwłaszcza w benedyktyńskim opactwie w Cluny. Od XIII w. zwyczaj upowszechnił się w całym Kościele zachodnim.
Dzień ten jest przypomnieniem katolickiej nauki o czyśćcu, wezwaniem całego Kościoła do modlitwy za zmarłych oraz zachętą do refleksji nad sensem życia, śmierci i zmartwychwstania.
Dogmat o istnieniu czyśćca Kościół ogłosił na Soborze w Lyonie w 1274 r. a potwierdził i wyjaśnił na Soborze Trydenckim (1545-1563) w osobnym dekrecie. Dogmat ten opiera się na przesłankach Pisma św. oraz na sięgającej II w. tradycji kościelnej.
Czyściec to stan, w którym znajdują się dusze, które zeszły z tego świata w grzechach powszednich i nie odbyły jeszcze na ziemi całej doczesnej kary. Według św. Katarzyny Genueńskiej, która najtrafniej pisała o tajemnicy czyśćca, największą karą dla duszy czyśćcowej jest tymczasowa rozłąka z Bogiem. Dusza ludzka poznając po śmierci Boga jako pełnię miłości pragnie zjednoczenia z Nim a równocześnie rozpoznaje, że jeszcze nie jest tego godna i sama szuka możliwości oczyszczenia. Bóg odpowiada na to pragnienie duszy poprzez czyściec, dlatego też jest on dziełem miłosierdzia Boskiego.
W związku z Dniem Zadusznym można uzyskać odpusty dla zmarłych. Nawiedzając pobożnie cmentarz w dniach 1-8 listopada i modląc się „choćby tylko w myśli” za dusze zmarłych, przy zachowaniu stałych warunków odpustu: stanu łaski uświęcającej, przyjętej w danym dniu Komunii św., wolności od przywiązania do grzechu (nawet lekkiego) i modlitwy w intencjach Ojca Świętego (np. „Ojcze nasz” i „Zdrowaś Mario”). W samym dniu 2 listopada – przy zachowaniu tych samych warunków – również można uzyskać odpust za zmarłych związany z nawiedzeniem kościoła lub publicznej kaplicy i odmówieniem w nich modlitwy „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga”.