Dziennikarze KAI przypominają najważniejsze wydarzenia 2019 roku

Wspomnienie św. Sylwestra i koniec 2019 roku to dobra okazja do przypomnienia najważniejszych wydarzeń z życia Kościoła w Polsce, Watykanie i na Świecie. Kalendarium przygotowali dziennikarze Katolickiej Agencji Informacyjnej.

POLSKA   |   WATYKAN   |   ŚWIAT

POLSKA

STYCZEŃ

6 – Pod hasłem „Odnowi oblicze ziemi” ulicami aż 752 miejscowości w Polsce i 22 na świecie przeszły (już po raz 11.) Orszaki Trzech Króli. W wadowickim uczestniczyła para prezydencka. W trakcie barwnych pochodów, w których łącznie wzięło udział ponad milion osób, kwestowano na rzecz wsparcia wakacyjnych wyjazdów dzieci z ubogich rodzin.

7 – Zasadniczą treścią codziennego życia Polaków jest rodzina, na drugim miejscu, z dużo mniejszą liczbą wskazań, plasuje się praca zawodowa. Maleje jednocześnie znaczenie życia religijnego – podało Centrum Badania Opinii Społecznej. Inny jego styczniowy raport pokazuje, że wzrasta akceptacja Polaków dla rozwodów.

8 – W 2017 r. w niedzielnej Mszy św. uczestniczyło 38,3% polskich katolików (1,6 % więcej niż rok wcześniej), a do Komunii św. przystąpiło 17% wiernych (o 1 % więcej). Oznacza to, że w 2017 r. około pół miliona więcej osób uczestniczyło w niedzielnych Mszach św. i więcej o 300 tys. osób przyjęło Komunię św. – podał Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.

17 – Kadisz, czyli modlitwa za zmarłych na największym cmentarzu żydowskim w Europie Środkowo-Wschodniej, nabożeństwo Słowa Bożego prowadzone przez abp. Grzegorza Rysia i rabina Dawida Szychowskiego, a także wydarzenia kulturalne złożyły się na centralne obchody XX Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce, które odbyły się w Łodzi. Wydarzeniom towarzyszyły słowa z Księgi Proroka Ozeasza: „Nie przychodzę, żeby zatracać” (Oz 11,9).

19 – W bazylice Mariackiej w Gdańsku odbyły się uroczystości pogrzebowe śp. prezydenta tego miasta Pawła Adamowicza, zamordowanego kilka dni wcześniej. Mszy św. przewodniczył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP. „Śmierć naszego brata Pawła, którego dziś chrześcijańskim pogrzebem żegnamy, wstrząsnęła wspólnotą Narodu” – powiedział w homilii abp Sławoj Leszek Głódź. Urna z prochami Pawła Adamowicza została złożona w kaplicy św. Marcina w bazylice Mariackiej.

20 – Wydarzenia ostatnich dni szczególnie zachęcają do refleksji nad przemianą ludzkich serc. (…) powinniśmy pamiętać, że jedyną i prawdziwą przemianę przynosi Jezus Chrystus – powiedział zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP Andrzej Malicki w kazaniu podczas centralnego nabożeństwa Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan (18-25 stycznia). Nabożeństwu w rzymskokatolickim kościele pw. Kazimierza Królewicza na Rynku Nowego Miasta w Warszawie przewodniczył kard. Kazimierz Nycz. Hasłem Tygodnia były słowa z Księgi Powtórzonego Prawa „Dąż do sprawiedliwości”.

26 – Pod hasłem „Chrześcijanie i muzułmanie: od współzawodnictwa do współpracy” w Białymstoku obchodzono XIX Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce. Przedstawiciele obu religii zgromadzili się w Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnym Archidiecezji Białostockiej, by modlić się i rozmawiać o współczesnych i historycznych relacjach między katolikami i muzułmanami. Na spotkanie przybyli duchowni i wierni obu religii oraz przedstawiciele korpusu dyplomatycznego krajów muzułmańskich.

30 – Spotkania 40 młodych Polaków z żaglowca „Dar Młodzieży” z papieżem Franciszkiem i Polskie Spotkanie Narodowe, Msza św. dla wolontariuszy, katechezy, koncerty, spektakle, wystawy i… śluby – tak pielgrzymi z naszego kraju zaznaczyli swoją obecność na XXXIV Światowych Dniach Młodzieży w Panamie (22-30 stycznia). Było ich ponad 3,8 tys. i stanowili największą grupę młodych z Europy. Spotkania dla młodych, pragnących łączyć się z uczestnikami ŚDM odbywały się w całej Polsce. Młodzież wspólnie oglądała transmisje z wydarzeń z udziałem papieża, uczestniczyła w konferencjach, koncertach, zabawach.

LUTY

2 – Abp Salvatore Pennacchio przewodniczył w Katedrze Polowej Wojska Polskiego Mszy św. w setną rocznicę powołania Biskupstwa Polowego w Polsce. Podczas Eucharystii z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy odsłonięto tablicę upamiętniającą ks. prał. Achillesa Rattiego, wizytatora, a następnie nuncjusza apostolskiego w Polsce, późniejszego papieża Piusa XI. Papież Benedykt XV ustanowił Biskupstwo Polowe w Polsce 5 lutego 1919 r. Mianował też wtedy pierwszego biskupa polowego, którym został bp Stanisław Gall (1865-1942), sufragan warszawski.

6 – Każde z tych spotkań było dla mnie ważne. Każde z nich poszerzyło moją wiedzę i jeszcze bardziej uwrażliwiło na doświadczoną krzywdę – powiedział abp Stanisław Gądecki po rozmowach z ofiarami wykorzystania seksualnego przez duchownych. Zaznaczył, że takie spotkania będą kontynuowane.

21 – Zmarł bp Alojzy Orszulik, emerytowany pierwszy biskup łowicki, wieloletni kierownik Biura Prasowego Episkopatu Polski, b. zastępca sekretarza generalnego KEP (1989-1994), odznaczony Orderem Orła Białego (2010). Miał 90 lat.

22 – Sejm przyjął projekt ustawy ustanawiającej Święto Chrztu Polski. Będzie się ono odbywać co roku 14 kwietnia i mieć na celu upamiętnienie chrztu Polski dokonanego 14 kwietnia 966 r., „zważywszy na doniosłość decyzji Mieszka I, cywilizacyjną wagę tego wydarzenia, kluczowe znaczenie dla rozwoju naszej Ojczyzny, a jednocześnie znikomą obecność tego historycznego faktu w społecznej świadomości”.

23 – Mówienie o „tolerancji zero” i o tym, że ofiary są na pierwszym miejscu, nie może być tylko sloganem. Trzeba rzeczywiście działać w duchu, do jakiego nas zachęcają trzej kolejni papieże: Jan Paweł II, Benedykt XVI i Franciszek – powiedział KAI o. Adam Żak, koordynator ds. ochrony dzieci i młodzieży z ramienia KEP i dyrektor Centrum Ochrony Dziecka przy Akademii „Ignatianum” w Krakowie. Skomentował w ten sposób trwający w Watykanie szczyt na temat ochrony małoletnich w Kościele przed wykorzystywaniem seksualnym.

MARZEC

8 – „Publikacja deklaracji «Warszawska polityka miejska na rzecz społeczności LGBT+» wzbudziła emocje i uzasadnione zaniepokojenie wiernych, którzy w różnorodnej formie coraz liczniej zwracają się do biskupów warszawskich z prośbą o wsparcie. Również pasterze archidiecezji warszawskiej i diecezji warszawsko-praskiej krytycznie i z niepokojem odnoszą się do treści zaprezentowanego dokumentu, szczególnie w części dotyczącej edukacji seksualnej w szkołach” – napisali biskupi archidiecezji warszawskiej i diecezji warszawsko-praskiej we wspólnym stanowisku.

8-9 – W całej Polsce odbyły się specjalne nabożeństwa z okazji Dnia Modlitwy i Pokuty, wynagradzające za grzech wykorzystywania seksualnego małoletnich przez duchownych. Zgodnie z decyzją KEP taki dzień będzie odtąd obchodzony w każdy pierwszy piątek Wielkiego Postu. Na pokutnych nabożeństwach gromadzili się księża diecezjalni, zakonni, klerycy i wierni świeccy.

12-14 – Ochrona małoletnich w Kościele, duszpasterstwo młodzieży oraz jubileusze 100-lecia Konferencji Episkopatu Polski i 100-lecia odnowienia relacji dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską były głównymi tematami zakończonego w Warszawie 382. Zebrania Plenarnego KEP. W przyjętym stanowisku biskupi zaapelowali o wycofanie rozwiązań budzących wątpliwości etyczne i prawne, zawartych w propagowanej przez władze Warszawy tzw. Karcie LGBT. Udzielili wsparcia rodzinom i środowiskom wyrażającym sprzeciw wobec Karty i przypomnieli, że zgodnie z Konstytucją RP „każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed (…) demoralizacją” (art. 72 ust. 1).

Abp Stanisław Gądecki wybrany został na drugą kadencję przewodniczącym KEP, a abp Marek Jędraszewski został ponownie wybrany zastępcą przewodniczącego.

14 – Od 1990 r. odebrano 382 zgłoszenia przypadków wykorzystywania seksualnego małoletnich przez duchownych, w tym 198 dotyczących osób poniżej 15. roku życia, a 184 powyżej 15. roku życia – takie są wyniki kwerendy ogłoszonej przez Konferencję Episkopatu Polski na specjalnej konferencji prasowej. – Każda z tych ofiar powinna w nas, duchownych, także we mnie jako przełożonych, budzić ból, wstyd, poczucie winy, że do takich sytuacji doszło – powiedział metropolita gnieźnieński abp Wojciech Polak, który podczas zebrania został wybrany delegatem KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

20 – „Pojawiające się opinie, że Jan Paweł II był opieszały w kierowaniu odpowiedzią Kościoła na wykorzystywanie seksualne małoletnich przez niektórych duchownych, są krzywdzące i przeczą im historyczne fakty” – stwierdził kard. Stanisław Dziwisz w przekazanym KAI oświadczeniu.

25 – W Polsce umacnia się przekonanie, że najważniejsze są miłość i zaufanie, a to, czy para decyduje się na ślub, czy też żyje w konkubinacie, nie ma znaczenia – podał CBOS.

26 – Z apelem o nawrócenie i dialog zwrócili się biskupi do wszystkich uczestników życia publicznego w liście społecznym „O ład społeczny dla wspólnego dobra”. Ocenili, że „aktualny stan polskiego społeczeństwa stanowi poważne wyzwanie dla misji Kościoła”, zaś „rywalizacja polityczna dawno przekroczyła granice demokratycznych polemik (…) i dotyka najgłębszych fundamentów naszej narodowej wspólnoty”. Biskupi zachęcają też do „odważnego otwierania się na prawdę, do której każdy uczciwy dialog przybliża i prowadzi”.

KWIECIEŃ

2 – W wieku 85 lat zmarł Andrzej Trzos-Rastawiecki, wybitny reżyser oraz scenarzysta filmów fabularnych i dokumentalnych, autor m.in. słynnego „Pielgrzyma” – dokumentu o pierwszej pielgrzymce Jana Pawła II do Polski w 1979 r. Był to pierwszy niezależny w PRL film zrealizowany na zlecenie Kościoła.

4-7 – Blisko 170 wystawców z całego kraju uczestniczyło w jubileuszowych 25. Targach Wydawców Katolickich. Podczas wydarzenia organizowanego w warszawskich Arkadach Kubickiego zaprezentowano ponad 12 tys. publikacji. Były prezentacje książek, pokazy filmów religijnych, spotkania z autorami i debaty.

9-11 – Zjawisko pentekostalizacji w Kościele, praca egzorcystów, nadzieje i wyzwania życia konsekrowanego na dziś – to niektóre tematy zebrania plenarnego wyższych przełożonych żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce, które odbyło się w Warszawie.

27 – „Służba u boku duchowego pasterza i przywódcy Kościoła była dla mnie najwyższym przywilejem, jaki mnie spotkał” – mówił kard. Stanisław Dziwisz podczas sprawowanej w dniu swoich 80. urodzin Mszy św. w katedrze na Wawelu.

MAJ

1 – „Od Europy zyskaliśmy chrzest, kulturę chrześcijańską starszą o 1000 lat od naszej oraz organizację życia społecznego, a także uniwersytety. Wnosimy zaś do Europy wybitne umiłowanie wolności, ducha solidarności oraz silną tożsamość narodową” – powiedział abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP, w 15. rocznicą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

3 – O zachowywanie chrześcijańskiego stylu życia w materialistycznie nastawionej Europie apelowali biskupi podczas uroczystych Mszy św. sprawowanych w całym kraju w uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski i Święta Konstytucji 3 maja. Zachęcali też rodaków do wzajemnego szacunku, dialogu i myślenia w kategoriach dobra wspólnego.

8 – Na Jasnej Górze rozpoczęto 9-dniową różańcową modlitwę ekspiacyjną za akty profanacji wizerunków Matki Bożej Częstochowskiej, do których doszło w Płocku i Warszawie. „Upominamy się o szacunek, prosimy o opamiętanie i zrozumienie” – mówił przeor Jasnej Góry.

11 – Ze wzruszeniem i smutkiem obejrzałem dzisiaj film pana Sekielskiego, za który pragnę podziękować reżyserowi – stwierdził abp Stanisław Gądecki tuż po internetowej premierze filmu „Tylko nie mów nikomu”. Przewodniczący KEP wyraził przekonanie, że obraz „przyczyni się do jeszcze surowszego potępienia przestępstwa pedofilii, na które nie może być miejsca w Kościele”. Z kolei Prymas Polski abp Wojciech Polak powiedział: – Trzeba wyjaśnić wszystkie sprawy. Nikt w Kościele nie może uchylać się od odpowiedzialności.

16 – Według większości Polaków wspieranie gejów, lesbijek i osób transpłciowych poprzez wprowadzanie jakichś konkretnych rozwiązań nie jest potrzebne (64%). Polacy w większości popierają edukację seksualną dzieci i młodzieży w szkołach, ale mniej akceptują wprowadzenie do szkół tematyki LGBT – podał CBOS po ankiecie nt. tzw. warszawskiej Karty LGBT.

20 – Zachowanie uniwersalnego charakteru chrześcijaństwa oraz katolickości Kościoła i jego misji religijnej zależy od jego politycznej bezstronności – powiedział abp Paul Gallagher podczas sesji naukowej na Uniwersytecie Warszawskim z okazji 100. rocznicy przywrócenia relacji dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i Polską. Sekretarz ds. relacji z państwami w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej był honorowym gościem spotkania.

22 – List do wiernych zatytułowany „Wrażliwość i wierność” nt. wykorzystywania seksualnego małoletnich przez księży przyjęli biskupi na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Stałej KEP w Warszawie. „Przyznajemy, że jako pasterze Kościoła nie uczyniliśmy wszystkiego, aby zapobiec krzywdom” – czytamy w liście, który 26 maja czytano w polskich kościołach. Biskupi zachęcili osoby pokrzywdzone przez duchownych, „aby zgłaszały doznaną krzywdę do przełożonych kościelnych oraz do odpowiednich organów państwowych”.

CZERWIEC

2 – Żadne stronnictwo polityczne i nikt z nas nie ma monopolu na prawdę. Możemy i powinniśmy wsłuchiwać się w głos wszystkich, którym leży na sercu dobro Polski – podkreślił kard. Stanisław Dziwisz podczas Mszy św. w trakcie obchodów XII Święta Dziękczynienia w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Odbyło się ono pod hasłem „Dziękujemy za Wielkich Pasterzy Jana Pawła II i Prymasa Stefana Wyszyńskiego”. Wspominano m.in. 40. rocznicę pierwszej pielgrzymki papieża do Ojczyzny.

2 – Modlitwa młodych za kapłanów, echa Światowych Dni Młodzieży w Panamie i wspomnienie pielgrzymki Jana Pawła II w 1979 r. – to tylko kilka najważniejszych motywów 23. Spotkania Młodych na Polach Lednickich k. Gniezna. W wydarzeniu zorganizowanym pod hasłem „Wiesz, że Cię kocham” uczestniczyło około 60 tys. młodzieży, także z kilku krajów Europy oraz delegacja z Panamy, gdzie na początku roku odbyły się ŚDM.

5 – Polska młodzież jest coraz mniej religijna. Jako głęboko wierzący i wierzący łącznie określiło się w 2018 r. 63% uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych, podczas gdy w 2008 r. było ich 81%. Coraz mniej młodych chodzi też na religię – w 2018 r. zadeklarowało to 70%, a jeszcze w 2010 r. – 93% – podał CBOS.

13-14 – Wystąpienie abp. Charlesa Scicluny na temat walki z wykorzystywaniem seksualnym małoletnich przez duchownych było głównym tematem zebrania plenarnego Episkopatu w Wałbrzychu. – Obowiązywać ma całkowita przejrzystość Kościoła – powiedział sekretarz pomocniczy w Kongregacji Nauki Wiary na konferencji prasowej. W wywiadzie dla KAI stwierdził: „Trzeba uświadomić sobie, że szaleństwem jest próba ochrony instytucji w imię przeświadczenia, że w ten sposób uda się rozwiązać kryzys. Musimy bronić nasz lud. A gdy jesteśmy zdolni do obrony naszego ludu, to instytucja zatroszczy się o siebie sama”. Bp Artur Miziński został ponownie wybrany na sekretarza generalnego KEP.

17 – 80. urodziny obchodził Krzysztof Zanussi, wybitny reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, producent i eseista. Jest twórcą takich filmów jak „Iluminacja”, „Barwy ochronne” czy „Spirala”. Wyreżyserował też film biograficzny o Karolu Wojtyle – „Z dalekiego kraju” oraz zekranizował jego dramat „Brat naszego Boga”.

17 – Tomasz Krzyżak, dziennikarz i publicysta „Rzeczpospolitej”, został tegorocznym laureatem Nagrody Dziennikarskiej „Ślad” im. bp. Jana Chrapka.

20 – O Eucharystii jako źródle siły i lekarstwie na brak jedności, o trudnościach przeżywanych ostatnio w Kościele, narastających atakach ze strony wrogich środowisk oraz bluźnierstwach i profanacjach, jakie w ostatnim czasie miały miejsce w Polsce – mówili biskupi w homiliach wygłaszanych w Boże Ciało. W związku z aktami profanacji (m.in. podczas Parady Równości w Warszawie) biskupi zapraszali do modlitwy ekspiacyjnej we wszystkich kościołach i kaplicach – w niedzielę 23 czerwca po każdej Mszy św.

LIPIEC

11 – O fenomenie polskiego pielgrzymowania mówiono podczas konferencji w Sekretariacie KEP w Warszawie. „Około 7 mln Polaków rocznie odwiedza miejsca kultu, co procentowo daje także dobry rezultat, bo 32 procent Polaków deklaruje, że przynajmniej raz w ciągu swojego życia uczestniczyło w pielgrzymce, w różnej formie, do różnych miejsc” – powiedział sekretarz generalny KEP bp Artur Miziński.

11 – Mniej więcej co trzeci Polak (36%) zna osobę homoseksualną, ale tylko 29% godzi się na zawieranie przez nie „związków małżeńskich” i publiczne pokazywanie swojego stylu życia (28%), a tylko co jedenasty (9%) przyzwoliłby im na adopcję dzieci – podał CBOS.

12 – Na Jasnej Górze zakończyło się 7. Międzynarodowe Stowarzyszenie ds. Uwalniania. W ściśle zamkniętym pięciodniowym spotkaniu uczestniczyło prawie 400 osób. Egzorcyści nie mają wątpliwości – złe duchy, czyli upadłe anioły, szatan jako byt osobowy – istnieją i robią, co mogą, by krzywdzić ludzi. Jednak, jak wskazywano, największym problemem jest dziś to, że nie wierzymy w żywą obecność Jezusa, który kocha każdego człowieka.

13-14 – 100 tys. osób uczestniczyło w 28. Pielgrzymce Rodziny Radia Maryja na Jasną Górę. – Przez nasz kontynent europejski przesuwa się dzisiaj nowa fala agresji na chrześcijaństwo, a w szczególności na Kościół katolicki. Przeszła fala oświeceniowa, bolszewicka, nazistowska, a nadeszła fala neomarksistowska, liberalno-lewacka – mówił w homilii biskup świdnicki Ignacy Dec.

18 – „Alkohol w Polsce jest dostępny zawsze i wszędzie. Ta destrukcyjna substancja psychoaktywna jest na wyciągnięcie ręki i pogłębia proces degradacji społecznej” – napisał bp Tadeusz Bronakowski w corocznym apelu Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych na sierpień – miesiąc abstynencji. W apelu ponowiony został postulat wprowadzenia całkowitego zakazu reklamy alkoholu oraz skuteczniejszego egzekwowania zakazu jego sprzedaży osobom nieletnim.

24 – 70. urodziny obchodził abp Marek Jędraszewski, metropolita krakowski, zastępca przewodniczącego KEP.

25 – 85. urodziny obchodził ks. Adam Boniecki MIC – publicysta, duszpasterz, b. redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”, twórca polskiej edycji „L’Osservatore Romano”.

28 – Pod hasłem „Znów nabierzesz sił” w sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej w Licheniu odbywało się trzydniowe, 27. Ogólnopolskie Spotkanie Trzeźwościowe. Uczestniczyło w nim ponad 30 tys. osób uzależnionych i ich bliskich.

SIERPIEŃ

1 – Czerwona zaraza już nie chodzi po naszej ziemi, ale pojawiła się nowa, neomarksistowska, chcąca opanować nasze dusze, serca i umysły. Nie czerwona, ale tęczowa – powiedział abp Marek Jędraszewski podczas Mszy św. sprawowanej w bazylice Mariackiej w Krakowie w 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Słowa metropolity krakowskiego wywołały szeroki rezonans społeczny, w tym głosy sprzeciwu, ale też poparcia i solidarności, m.in. od przewodniczących episkopatów Słowacji i Węgier. „Kościół ludzi nie potępia. Potępia zło. Także to, które przyjmuje kształt konkretnej ideologii” – powiedział abp Jędraszewski w wywiadzie dla Radia Maryja.

8 – „Szacunek dla konkretnych osób nie może jednak prowadzić do akceptacji ideologii, która stawia sobie za cel przeprowadzenie rewolucji w zakresie społecznych obyczajów i międzyosobowych relacji – napisał przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki w Oświadczeniu nt. LGBT+. – Ta rewolucja w obyczajach i moralności – podkreślił papież Franciszek – często wymachuje «flagą wolności», ale w rzeczywistości przyniosła dewastację duchową i materialną niezliczonym ludzkim istotom, szczególnie najbardziej narażonym (Watykan, 17.11.2014)” – dodał hierarcha.

19 – Apel do rodziców i prawnych opiekunów pt. „Stop Deprawacji Dzieci i Młodzieży!” ogłosiła Komisja Wychowania Katolickiego KEP. Odnosząc się do medialnych zapowiedzi wprowadzenia do szkół w niektórych miastach Polski edukacji seksualnej, Komisja zwraca uwagę, że „są już takie miejsca, w których realizowana jest tzw. edukacja antydyskryminacyjna”. „Przypominamy – dodała – że dziecko nie może uczestniczyć w żadnych tego typu zajęciach bez wyraźnej zgody rodziców lub prawnych opiekunów”. W nawiązaniu do apelu Komisji Wychowania Katolickiego „Stop Deprawacji Dzieci i Młodzieży!” Rada Stała KEP skierowała do wydziałów katechetycznych poszczególnych diecezji praktyczne wskazówki dla rodziców w tej sprawie.

27 – Deklarację o woli pogłębiania dialogu i pragnieniu głębszego pojednania między Polakami i Ukraińcami podpisali na Jasnej Górze abp Stanisław Gądecki – przewodniczący KEP i abp Światosław Szewczuk – zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Hierarchowie wyrazili nadzieję, że w niedługim czasie oba Kościoły będą mogły wspólnie ogłosić papieża Polaka patronem pojednania, aby w jego osobie miały orędownika przed Bogiem w tej świętej sprawie.

27 – „Skuteczna ochrona dzieci przed deprawacją wymaga od rodziców nie tylko wiedzy, ale też zaangażowania” – podkreślają biskupi w dokumencie „Edukacja seksualna. Odpowiedzialność rodziców” przyjętym podczas obrad na Jasnej Górze. Natomiast w komunikacie wydanym po spotkaniu podkreślono, że „rodzice, chcąc uchronić swe dzieci przed deprawacją, mogą składać specjalne oświadczenia w przedszkolach oraz innych placówkach wychowawczych”.

27 – „Wrogie chrześcijaństwu działania powinny spotkać się ze zdecydowanym sprzeciwem i dezaprobatą wiernych, jak i wszystkich ludzi dobrej woli, którzy cenią sobie wartości chrześcijańskie i dorobek cywilizacji europejskiej związany z wolnością religijną, godnością osoby ludzkiej i prawami osób wierzących” – napisali biskupi w wydanym na Jasnej Górze „Stanowisku w sprawie aktów przemocy motywowanych nienawiścią wobec Kościoła katolickiego i jego wiernych”.

WRZESIEŃ

1 – Lekcja historii, która wciąż, w każdym pokoleniu, przypomina nam o ogromie krzywd, nieszczęść i śmierci zadanej bestialsko milionom ludzi, jest nadal wołaniem o nasze nawrócenie i pokorę – powiedział w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej prymas Polski abp Wojciech Polak. We wszystkich katedrach odczytano tekst przesłania biskupów polskich i niemieckich, a w kazaniach wskazywano na Boga jako źródło pokoju, zachęcając do dostrzeżenia w dramacie II wojny światowej wezwania do osobistego nawrócenia i wyciągnięcia wniosków na dziś.

5 – Caritas Polska została uznana Organizacją Pozarządową 2018. Nagrodę wręczono podczas gali zamykającej 29. Forum Ekonomiczne w Krynicy-Zdroju.

11 – „Ewangelia albo śmierć Kościoła” – takie przesłanie dla wspólnoty wierzących w Polsce płynie z książki kard. Konrada Krajewskiego „Zapach Boga” – mówili uczestnicy zorganizowanej w KAI prezentacji książki jałmużnika papieskiego: s. Małgorzata Chmielewska, Szymon Hołownia i redaktor książki Krzysztof Tadej. Publikacja Znaku zawiera wybór publicznych wypowiedzi polskiego kardynała: fragmenty jego kazań, przemówień i wywiadów.

14 – Ponad 60 tys. osób wzięło udział w centralnym wydarzeniu spotkania ewangelizacyjnego „Polska pod Krzyżem”, jakim była Msza św. pod przewodnictwem biskupa włocławskiego Wiesława Meringa. Organizatorem była Fundacja Solo Dios Basta, znana z takich inicjatyw jak „Wielka Pokuta” czy „Różaniec do granic”.

19 – W wieku 88 lat zmarł o. Hubert Czuma SJ, niezłomny wychowawca młodzieży, duszpasterz ludzi pracy, kapelan Solidarności, prześladowany przez aparat bezpieczeństwa PRL, odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).

20 – Prezydent RP podpisał ustawę o utworzeniu Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15.

21 – Refleksja nad głębszym przeżywaniem Eucharystii jako „Wielkiej tajemnicy wiary” towarzyszyła uczestnikom Ogólnopolskiego Forum Duszpasterskiego zorganizowanego w Poznaniu. Gościem specjalnym spotkania był abp Gintaras Grušas, przewodniczący Konferencji Episkopatu Litwy.

28 – W warszawskim kościele ewangelicko-augsburskim odbyła się 18. gala rozdania nagród Ubi Caritas przyznawanych przez Caritas Polska. W kategorii Darczyńca zwyciężyła firma Vitroszlif z Częstochowy m.in. za prace remontowo-budowlane przy schronisku dla kobiet i mężczyzn. W kategorii Świadectwo uhonorowano Małgorzatę Paprocką – pielęgniarkę z Centrum Pomocy Betlejem, zaś w kategorii Współpraca nagrodzono Fundację Ambulans Serca – Karetka dla Bezdomnych.

PAŹDZIERNIK

1 – Z okazji obchodzonego w Kościele powszechnym Nadzwyczajnego Miesiąca Misyjnego wiele polskich diecezji i parafii, zgromadzeń zakonnych oraz wspólnot podjęło modlitwę w intencji misji. Zorganizowano wiele spotkań, kongresów misyjnych i pielgrzymek do sanktuariów diecezjalnych. W szkołach organizowano specjalne katechezy i konkursy misyjne. Obecnie w 99 krajach na pięciu kontynentach pracuje na misjach 1903 polskich misjonarzy i misjonarek – podała Komisja Episkopatu Polski ds. Misji. W ubiegłym roku były to 2004 osoby. W szeregach polskich misjonarzy jest 24 biskupów. – Od kilku lat liczba polskich misjonarzy spada. Starsi kończą swoją posługę, a nie przybywa nowych – zaznaczył bp Jerzy Mazur, przewodniczący Komisji.

8 – Biskupi przyjęli dokument pt. „Droga formacji prezbiterów w Polsce. Ratio institutionis sacerdotalis pro Polonia”. Integralną jego część stanowi „Ratio studiorum” nt. organizacji studiów filozoficznych i teologicznych alumnów wyższych seminariów duchownych w Polsce. Autorzy zaznaczają m.in., że „religijność ludzi młodych okazuje się ogólnie słabsza niż wcześniejszych pokoleń i dochodzi do przerwania ciągłości w przekazie wiary pomiędzy starszym i młodszym pokoleniem”.

9 – Konferencja Episkopatu Polski przyjęła statut Fundacji Świętego Józefa, która ma być dziełem pomocy i wsparcia dla osób wykorzystanych seksualnie w dzieciństwie lub młodości we wspólnocie Kościoła. Kierowana przez Martę Titaniec i ks. dr. Tadeusza Michalika fundacja będzie finansowana przez wszystkie diecezje, proporcjonalnie do liczby duchownych. Na czele jej Rady stanął abp Wojciech Polak.

13 – Pod hasłem „Wstańcie, chodźmy!” w całej Polsce obchodzono XIX Dzień Papieski. Poprzez wiele wydarzeń duchowych i kulturalnych przypominane było nauczanie św. Jana Pawła II. W kościołach i na ulicach miast odbyła się zbiórka na „żywy pomnik” papieża Polaka, czyli stypendia dla zdolnej młodzieży z niezamożnych rodzin. Organizatorem Dnia Papieskiego jest co roku Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia. Na Zamku Królewskim w Warszawie wręczono przyznawane przez fundację doroczne nagrody Totus Tuus. Otrzymali je: ks. prof. Michał Heller, Charytatywne Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Chorym „Misericordia” w Lublinie, kompozytor i śpiewak Piotr Pałka, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Promyczek” oraz Naczelna Redakcja Programów Katolickich Polskiego Radia.

15-16 – W Warszawie odbyło się zebranie plenarne Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce. Poinformowano m.in., że w męskich i żeńskich zakonach w naszym kraju zostaną przeprowadzone badania nt. intymności, płciowości i seksualności. Przewodniczącym konferencji na kolejną, 3-letnią kadencję został wybrany o. Janusz Sok, redemptorysta.

16 – Z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy w Warszawie odbyła się premiera Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. Podczas uroczystości zorganizowanej w dniu 41. rocznicy wyboru kard. Wojtyły na papieża zaprezentowano dziewięć głównych stref muzealnych, zlokalizowanych na wysokości 26 m – w pierścieniu kopuły Świątyni Opatrzności Bożej. Otwarcie placówki dla szerokiej publiczności odbędzie się w 2020 r.

21 – Metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz ogłosił, że beatyfikacja kard. Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski, odbędzie się 7 czerwca na placu Piłsudskiego w Warszawie.

22 – Abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, poprosił papieża Franciszka o ustanowienie św. Jana Pawła II Doktorem Kościoła i patronem Europy – podało Biuro Prasowe KEP, dodając, że inicjatywę wsparł kard. Stanisław Dziwisz.

23 – W Warszawie wręczono medale „Benemerenti in Opere Evangelizationis”, przyznawane przez Komisję KEP ds. Misji. Wśród laureatów znaleźli się m.in. dr Helena Pyz, nazywana „Matką trędowatych”, o. prof. Piotr Nawrot – misjonarz i muzykolog z Boliwii oraz Katolicka Agencja Informacyjna.

24-27 – Rodzina była tematem V Kongresu Nowej Ewangelizacji, który odbył się w Gnieźnie pod hasłem „Radość miłości”. Spotkanie zgromadziło duchownych i świeckich ewangelizatorów, osoby zaangażowane w duszpasterstwo rodzin i ruchy prorodzinne, a także same rodziny. Bp Grzegorz Ryś, przewodniczący Zespołu KEP ds. Nowej Ewangelizacji, powiedział, że: „tak jak jest Chrystus obecny w chlebie i winie, tak jest obecny w więzi małżeńskiej”.

27-29 – Duszpasterstwo małżeństw i rodzin w środowisku emigracji polskiej było głównym tematem obrad Polskiej Rady Duszpasterskiej Europy Zachodniej, które odbyły się w Zakopanem.

29 – „Doniesienia, jakoby w polskich szkołach nie była podejmowana tematyka związana z płciowością, są nieprawdziwe” – stwierdziła Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. W oświadczeniu, które podpisał przewodniczący komisji bp Marek Mendyk, przypomniano, że w Polsce od lat funkcjonuje program wychowania seksualnego. „Deprecjonowanie przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie ma na celu pozbawienie młodych ludzi integralnej wizji człowieka, jego seksualności, miłości, małżeństwa i rodziny” – napisano.

LISTOPAD

4 – Do polskich seminariów wstąpiło w tym roku 498 kandydatów do kapłaństwa, o 122 (czyli jedną piątą) mniej niż w roku 2018 – podała Konferencja Rektorów Wyższych Seminariów Duchownych Diecezjalnych i Zakonnych. Jedną z przyczyn jest osłabienie wiary wśród samej młodzieży – stwierdził przewodniczący Konferencji ks. Wojciech Wójtowicz.

10 – Obchodzono Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym – tym razem poświęcony Sudanowi Południowemu, najmłodszemu niepodległemu państwu świata. Kościół przeżywa tam trudne chwile związane z ogólnym ubóstwem mieszkańców, głodem i zniszczeniami, spowodowanymi kilkuletnią wojną domową.

11 – Mszą św. z udziałem najwyższych władz państwowych – w tym prezydenta i premiera – uczczono 101. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę. – Oby w naszej Ojczyźnie już bezpowrotnie zaprzestano rzucać kamieniami w tych, którzy mają inne pomysły na zagospodarowanie przestrzeni wolności. Potrzebne są dialog, bliskość i zaufanie – powiedział w homilii biskup polowy Józef Guzdek.

15 – W wieku 84 lat zmarł abp Juliusz Paetz, emerytowany metropolita poznański. Złożył rezygnację z obowiązków metropolity (przed osiągnięciem wieku emerytalnego), którą Jan Paweł II przyjął 28 marca 2002 r. Został pochowany nie w katedrze, lecz na parafialnym cmentarzu na poznańskiej Starołęce.

16 – W wieku 92 lat zmarł bp Bronisław Dembowski, biskup senior diecezji włocławskiej. Był żołnierzem AK, w stanie wojennym pracował aktywnie w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności, reprezentował Kościół w obradach Okrągłego Stołu. Zorganizował ogólnopolskie duszpasterstwo niewidomych.

27 – Wybitny polski teolog o. prof. Jacek Salij OP otrzymał tytuł doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie. Tym samym tytułem uhonorowano o. prof. Ladislava Csontosa SJ, pierwszego dziekana Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie w Trnavie na Słowacji.

30 – „Przepraszam za zgorszenie, jakie miało miejsce w archidiecezji. Z głębi serca przepraszam osoby, które czują się skrzywdzone” – napisał w liście pasterskim na Adwent abp Stanisław Gądecki, odnosząc się do sprawy abp. Juliusza Paetza.

GRUDZIEŃ

1 – Wraz z początkiem Adwentu rozpoczął się trzyletni program duszpasterski na lata 2020-2023, realizowany pod hasłem: „Eucharystia daje życie”. Rok pierwszy realizowany będzie pod hasłem „Wielka tajemnica wiary”. – Cały program ma prowadzić do głębszego poznania wartości i znaczenia Eucharystii – powiedział przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP abp Wiktor Skworc.

8 – W całej Polsce i na placówkach polonijnych po raz 20. obchodzono Dzień modlitwy i pomocy materialnej Kościołowi na Wschodzie. Celem tego dnia jest duchowe i materialne wsparcie Kościoła katolickiego w krajach Europy Wschodniej i Azji Środkowej.

WATYKAN

STYCZEŃ

Kongregacja Nauki Wiary uznała moralną dopuszczalność usunięcia macicy w przypadku, gdy znajduje się ona w nieodwracalnym stanie niezdatności do prokreacji, a lekarze specjaliści osiągnęli pewność, że ewentualna ciąża doprowadzi do samoczynnego poronienia, zanim płód osiągnie stan rozwoju zdolny do przeżycia. Już wcześniej dykasteria stwierdziła, że uznaje za moralnie dopuszczalne usunięcie macicy w przypadku poważnego zagrożenia dla życia matki, natomiast jest ona niegodziwa, jeśli stosowana jest jako forma bezpośredniej sterylizacji.

Franciszek zlikwidował Papieską Komisję „Ecclesia Dei”, która zajmowała się dialogiem z Bractwem Kapłańskim św. Piusa X oraz wiernymi i zgromadzeniami zakonnymi, sprawującymi liturgię w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego, czyli sprzed posoborowej reformy. Zadania Komisji w całości przejęła Kongregacja Nauki Wiary. Komisja została ustanowiona przez św. Jana Pawła II w 1988 r., aby ułatwić zachowanie pełnej jedności kościelnej kapłanom, seminarzystom i wspólnotom zakonnym, związanym z Bractwem założonym przez abp. Marcela Lefebvre’a, sprzeciwiającego się niektórym postanowieniom Soboru Watykańskiego II. W 2009 r. Benedykt XVI przekazał jej kierownictwo prefektowi Kongregacji Nauki Wiary, która w 2018 r. wystąpiła z wnioskiem, by dialog z Bractwem św. Piusa X był prowadzony bezpośrednio przez tę dykasterię.

LUTY

Franciszek nakazał, aby obchody liturgiczne św. Pawła VI, papieża, zostały wpisane do Kalendarza Rzymskiego 29 maja jako wspomnienie dowolne. Oznacza to, że wspomnienie to ma zostać wpisane do wszystkich kalendarzy liturgicznych oraz ksiąg do celebracji Mszy św. i Liturgii Godzin. Z kolei w październiku jako wspomnienie dowolne wpisano do Kalendarza Rzymskiego 10 grudnia liturgiczne wspomnienie Matki Bożej Loretańskiej.

Papież przeniósł do stanu świeckiego byłego arcybiskupa Waszyngtonu Theodore’a McCarricka. W 2018 r. został on usunięty z kolegium kardynalskiego. Jest pierwszym w dziejach kardynałem pozbawionym nie tylko tej godności, ale także stanu duchownego. Stolica Apostolska uznała go winnym nakłaniania penitenta w trakcie spowiedzi do grzechu przeciw szóstemu przykazaniu oraz grzechów przeciwko szóstemu przykazaniu z małoletnimi i dorosłymi – czynnikiem obciążającym było tu ponadto nadużycie władzy. Pełne wyniki watykańskiego śledztwa w sprawie McCarricka mają zostać opublikowane w 2020 r.

Rada Kardynałów kontynuowała trwające od 2013 r. prace nad konstytucją apostolską reformującą kurię rzymską. Kolejne sesje odbywały się, z udziałem papieża, w dniach: 18-20 lutego, 8-10 kwietnia, 25-27 czerwca, 17-19 września i 2-4 grudnia. W skład Rady wchodzi obecnie sześciu kardynałów (Óscar Rodríguez Maradiaga z Hondurasu – koordynator, Giuseppe Bertello z Watykanu, Oswald Gracias z Indii, Reinhard Marx z Niemiec, Seán O’Malley ze Stanów Zjednoczonych i Pietro Parolin z Watykanu), którym pomagają sekretarz (bp Marcello Semeraro) i sekretarz pomocniczy (bp Marco Mellino). Prace nad konstytucją „Praedicate Evangelium” mają być kontynuowane w lutym 2020 r.

Szczyt w sprawie ochrony małoletnich w Kościele odbył się w dniach 21-24 lutego z udziałem przewodniczących konferencji biskupich z całego świata, zwierzchników katolickich Kościołów wschodnich, przedstawicieli wyższych przełożonych zakonnych męskich i żeńskich, szefów urzędów kurii rzymskiej oraz ofiar wykorzystywania seksualnego. Franciszek zwołał je w związku z tym, że nie wszędzie na świecie Kościoły lokalne podchodziły z zaangażowaniem do wcielania w życie watykańskich postanowień. Spotkanie miało służyć uświadomieniu sobie przez kościelnych przełożonych dramatu wykorzystywania osób małoletnich. Dlatego proszono uczestników, by przed przyjazdem do Watykanu spotkali się z ofiarami i wysłuchali ich historii. Za pośrednictwem przewodniczących episkopatów papież chciał dotrzeć do wszystkich biskupów z apelem, by naprawdę przejęli się losem ofiar, postawili na pierwszym miejscu dobro wykorzystanych seksualnie dzieci i z przekonaniem wcielali w życie płynące z Watykanu dyrektywy w sprawie zapobiegania takim przypadkom w przyszłości. Chodziło też o definitywne zerwanie z kryciem sprawców i udawaniem, że „nic się nie stało”, bowiem nawet najlepsze rozwiązania będą skuteczne tylko wówczas, gdy zastosują je w praktyce biskupi diecezjalni i przełożeni zakonni.

MARZEC

Podczas wizyty w Loreto papież podpisał swoją czwartą adhortację apostolską „Christus vivit”, podsumowującą XV Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów na temat: „Młodzi, wiara i rozeznawanie powołania”, jakie odbyło się w 2018 r. Adhortacja zaczyna się od słów: „Chrystus żyje. On jest naszą nadzieją, jest najpiękniejszą młodością tego świata. Wszystko, czego dotknie, staje się młode, staje się nowe, napełnia się życiem”. Składa się z dziewięciu rozdziałów, w których Franciszek prezentuje m.in. to, co Biblia mówi o młodych, ukazuje sytuację dzisiejszej młodzieży i jej rolę w Kościele. Apeluje o Kościół korzystający z inspiracji młodych. Jego zdaniem „młodzi mogą pomóc Kościołowi, by pozostał młody, by nie popadł w zepsucie, by się nie zamykał, nie stawał się zarozumiały, nie zamieniał się w sektę, by był uboższy i zdolny do świadectwa, do bycia blisko najmniejszych i odrzuconych, aby walczył o sprawiedliwość i pozwolił z pokorą zadawać sobie pytania”. Wiele miejsca poświęca duszpasterstwu młodych ze szczególnym zwróceniem uwagi na potrzebę „towarzyszenia” im w procesie „rozeznawania” życiowego powołania. Dokument powstał w języku hiszpańskim.

Papież poszerzył możliwość wydalenia z zakonu. Listem apostolskim „Communis vita” Franciszek zmienił kanony 694 oraz 729 Kodeksu Prawa Kanonicznego. Od tej pory sam fakt bezprawnej stałej nieobecności zakonnika przez 12 miesięcy jest powodem do wydalenia go z instytutu zakonnego. Uregulowanie statusu takich osób jest istotne także dlatego, że zakonnik przebywający nielegalnie poza swą wspólnotą pozostaje zakonnikiem i np. popełnione przez niego w tym czasie przestępstwo obciąża jego zakon, w którym faktycznie już nie jest. Dymisja w takim przypadku musi być potwierdzona przez Stolicę Apostolską lub właściwego biskupa z powodu potrzeby uregulowania m.in. kwestii święceń kapłańskich, które zakonnik przyjął wcześniej.

Papież Franciszek wprowadził przepisy wzmacniające ochronę dzieci w Państwie Watykańskim. Każdy watykański urzędnik i dyplomata, który dowie się o domniemanym przypadku wykorzystywania na terenie Państwa Watykańskiego, wobec jego obywatela lub rezydenta, albo jakiego dopuścił się pracownik Państwa Watykańskiego lub przedstawiciel dyplomatyczny Stolicy Apostolskiej i nie zgłosi tego watykańskiemu promotorowi sprawiedliwości (prokuratorowi) albo nadmiernie opóźnia to zgłoszenie, może zostać ukarany grzywną, a gdy jest funkcjonariuszem policji grozi mu do sześciu miesięcy więzienia. Przewiduje się także automatyczne rozpoczęcie śledztwa po otrzymaniu zgłoszenia uznanego za zasadne. Przestępstwa przedawniać się będą po 20 latach od ukończenia przez ofiarę 18. roku życia. Gdy chodzi osoby oskarżone, mają one być natychmiast zawieszane w pełnieniu obowiązków. Papież rozciągnął te przepisy na Kurię Rzymską. Zatrudniane w niej, w ramach prewencji, będzie od tej pory połączone z oceną zdolności kandydata do pracy z małoletnimi. Już w 2013 r., trzy miesiące po swoim wyborze, Franciszek wprowadził karalność wykorzystywania seksualnego dzieci, jednak prawu temu nie towarzyszyły normy dotyczące powiadamiania o takich przestępstwach.

KWIECIEŃ

Franciszek zaktualizował konstytucję apostolską Benedykta XVI „Anglicanorum coetibus” z 2009 r. Powołała ona do życia ordynariaty personalne dla byłych członków Kościoła anglikańskiego, którzy przeszli do Kościoła katolickiego, zachowując przy tym swoje tradycje liturgiczne, duchowe i duszpasterskie. Obecnie na świecie są trzy takie ordynariaty: w Wielkiej Brytanii, w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz w Australii. Nowa wersja została wzbogacona o doświadczenie minionych 10 lat, tak by prezentowane w niej normy jaśniej i wyraźniej wyznaczały zasady włączania byłych anglikanów do wspólnoty katolickiej. Jedno z uzupełnień stwierdza, że wierni, którzy zostali ochrzczeni poza Kościołem katolickim, a teraz pragną wejść z nim w pełną komunię, zaczynają przynależeć do ordynariatów po przyjęciu sakramentów bierzmowania i Eucharystii. Zaktualizowane normy precyzują też zasady formacji kapłańskiej seminarzystów-konwertytów oraz przechodzenia do Kościoła katolickiego byłych pastorów.

Bezprecedensowy gest papieża wobec zwaśnionych polityków: na zakończenie rekolekcji dla władz cywilnych i kościelnych Sudanu Południowego, jakie odbyły się 10-11 kwietnia w Watykanie, Franciszek ukląkł przed sygnatariuszami zawartego we wrześniu ub.r. układu pokojowego: prezydentem i trojgiem wiceprezydentów, całując ich stopy i błagając, by zachowali między sobą pokój. Pod wpływem aktu pokory papieża, w maju prezydent Salva Kiir poprosił byłego wiceprezydenta Rieka Machara do powrotu do kraju z emigracji. – Zupełnie mu przebaczyłem i wszystko, o co proszę, to by stał się partnerem w przywracaniu pokoju, gdyż nie jest już moim przeciwnikiem – oświadczył szef najmłodszego państwa świata.

MAJ

List apostolski „Vos estis lux mundi” papieża Franciszka, wprowadzający przepisy prawne usprawniające ściganie przestępstw seksualnych, mające obowiązywać w całym Kościele powszechnym. Nakładają one na konferencje episkopatu obowiązek ustanowienia w ciągu roku łatwo dostępnych dla każdego procedur składania powiadomień o przestępstwach seksualnych w Kościele. Wprowadzają także konkretne procedury postępowania wobec biskupa, któremu zarzucono przestępstwo seksualne (lub utrudnianie dochodzeń przeciwko księdzu lub zakonnikowi o nie oskarżonemu). Metropolita lub inna osoba prowadząca dochodzenie ma co 30 dni przesyłać do Stolicy Apostolskiej raport o jego postępie, zaś powinno się ono zakończyć w terminie 90 dni. Przepisy stanowią też, iż przestępstwem kanonicznym jest czyn seksualny popełniony przez duchownego „z nadużyciem władzy”, czyli względem osoby pozostającej wobec niego w relacji zależności. W tym przypadku ofiarą niekoniecznie musi być małoletni, ale może być nim dorosły, który w jakiś sposób podlega danemu księdzu (np. kleryk seminarium, siostra zakonna, osoba świecka). Przestępstwem kanonicznym jest również utrudnianie dochodzenia prowadzonego przez świeckie organy ścigania. Nowością, w kontekście karania za pornografię dziecięcą, jest także podniesienie wieku – z 14 do 18 lat – osób przedstawianych na materiałach pornograficznych, które duchowny by posiadał, nabywał lub rozpowszechniał.

CZERWIEC

Stolica Apostolska wydała wytyczne dla biskupów i kapłanów w Chinach, którzy, zgodnie z nowymi przepisami komunistycznego reżimu, aby móc nadal pełnić posługę duszpasterską, muszą wystąpić do władz o formalną rejestrację. Niemal zawsze muszą też przy tej okazji podpisać różnej treści zobowiązania, w tym uznanie „niezależności, autonomii i samorządności Kościoła w Chinach”. W takim przypadku mają dopisać do deklaracji, a jeśli będzie to niemożliwe zadeklarować ustnie, najlepiej w obecności świadków, że podpisując dokument nie zamierzają naruszyć wierności zasadom doktryny katolickiej. O intencji, z jaką podpisali ten dokument mają też poinformować swojego ordynariusza. Stolica Apostolska oświadcza zarazem, że rozumie i szanuje wybór tych, którzy uznali w swym sumieniu, że nie mogą wystąpić o rejestrację na aktualnych warunkach. Nie zamierza naruszać niczyjego sumienia. Przypomina jednocześnie, że tajność nie jest normalnym stanem życia Kościoła. Duszpasterze i wierni decydują się na nią jedynie wtedy, gdy wymaga tego zachowanie nienaruszonej wiary.

List papieża do niemieckich katolików w sprawie tzw. drogi synodalnej. W ramach zwalczania zjawiska przemocy seksualnej wobec małoletnich niemieccy biskupi zdecydowali się na debatę z udziałem świeckich gremiów i zewnętrznych ekspertów na temat podziału władzy w Kościele, nowych posług kościelnych dla kobiet, sensowności celibatu i możliwości zmian w katolickiej etyce seksualnej. Franciszek podkreśla, że „synodos, wspólna droga pod kierownictwem Ducha Świętego możliwa jest jedynie przy udziale całego Kościoła powszechnego”. Przestrzega też przed „jedną z pierwszych i największych pokus w Kościele, którą jest przeświadczenie, że rozwiązanie problemów możliwe jest przez reformy strukturalne, organizacyjne i administracyjne”. W zamian proponuje powrót do „prymatu ewangelizacji”. „Poprzez ewangelizację odzyskujemy radość z Ewangelii, radość z bycia chrześcijanami” – pisze Franciszek przedstawiając też konkretne „duchowe środki lecznicze“: modlitwę, pokutę i adorację.

LIPIEC

Penitencjaria Apostolska broni tajemnicy spowiedzi, która „nigdy i z jakiegokolwiek powodu nie może być naruszona”. W obliczu prób politycznego nacisku na zwalnianie kapłanów z tajemnicy spowiedzi w sprawach związanych z wykorzystywaniem seksualnym, dykasteria opublikowała notę podkreślającą, że nigdy nie można uzależniać udzielenia rozgrzeszenia od obietnicy oddania się przez penitenta w ręce organów sprawiedliwości. Zaznacza, że „wszelkie działania polityczne lub inicjatywy ustawodawcze mająca na celu «osłabienie» nienaruszalności pieczęci sakramentalnej stanowiłaby niedopuszczalne wykroczenie przeciwko «libertas Ecclesiae» [wolności Kościoła], która nie wynika z uznania przez poszczególne państwa, ale pochodzi od Boga”. Przypomina, że penitent wyznając swe grzechy przed kapłanem, wyznaje je w istocie samemu Bogu. Spowiednikowi, zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, „nie wolno słowami lub w jakikolwiek inny sposób i dla jakiejkolwiek przyczyny w czymkolwiek zdradzić penitenta”, podobnie jak „bezwzględnie zabrania się spowiednikowi korzystania z wiadomości uzyskanych w spowiedzi, powodujących uciążliwość dla penitenta”. Tajemnica ta dotyczy także kierownictwa duchowego.

Papież przyjął prezydenta Rosji Władimira Putina. Głównymi tematami ich niemal godzinnej rozmowy były stosunki dwustronne, życie Kościoła katolickiego w Rosji, zagadnienia ekologiczne oraz sytuacja międzynarodowa ze szczególnym uwzględnieniem Syrii, Ukrainy i Wenezueli. Była też mowa o rosyjskiej literaturze. Putin przyjechał do Watykanu z 50-minutowym spóźnieniem.

SIERPIEŃ

Papież ogłosił list do księży w 160. rocznicę śmierci św. Jana Marii Vianneya, patrona proboszczów. Podkreślił w nim smutek z powodu oskarżeń, jakie padają dziś pod adresem kapłanów, wyraził wdzięczność za ich wierną posługę, dodał otuchy i zachęcił duchownych do wielbienia Boga na wzór Maryi oraz do tego, by „byli ludźmi, którzy swoim życiem świadczą o współczuciu i miłosierdziu, które może nam dać tylko Jezus”. „Jestem przekonany, że o ile jesteśmy wierni woli Bożej, to czasy kościelnego oczyszczenia, których doświadczamy, uczynią nas bardziej radosnymi i prostymi, a w niedalekiej przyszłości będą bardzo owocne” – stwierdził Franciszek.

Powstał Najwyższy Komitet ds. Osiągnięcia Celów Zawartych w Dokumencie o Braterstwie Ludzkim na rzecz Pokoju Światowego i Wzajemnego Współżycia, jaki podpisali 4 lutego w Abu Zabi papież Franciszek i wielki imam uniwersytetu Al-Azhar w Kairze, szejk Ahmed el-Tayeb. Kieruje nim przewodniczący Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego kard. Miguel Ángel Ayuso Guixot. W grudniu delegacja komitetu złożyła na ręce sekretarza generalnego ONZ prośbę papieża i szejka el-Tayeba o ogłoszenie przez Narody Zjednoczone 4 lutego Światowym Dniem Braterstwa Ludzkiego.

WRZESIEŃ

Franciszek podarował prawosławnemu patriarchatowi Konstantynopola relikwie św. Piotra. Dotychczas znajdowały się one w – nieużywanej obecnie – prywatnej kaplicy papieskiej w Pałacu Apostolskim w Watykanie. Był to spontaniczny dar papieża, nie poprzedzony protokolarnymi dyskusjami. „To nowy kamień milowy na drodze wzajemnego zbliżenia, ważny krok na drodze dialogu miłości zainicjowanego przed ponad 50 laty przez naszych poprzedników” – powiedział patriarcha Bartłomiej. Honorowy zwierzchnik światowego prawosławia przypomniał, że droga ekumenicznego zbliżenia między dwoma Kościołami dokonywała się do tej pory na dwóch drogach: dialogu miłości i dialogu prawdy. Dar Franciszka otwiera trzecią drogę – profetyczną. Św. Piotr był rodzonym bratem św. Andrzeja, który jest patronem patriarchatu Konstantynopola. Po umieszczeniu relikwii św. Piotra obok relikwii św. Andrzeja dwaj bracia – według patriarchy – „spotykają się mistycznie i uczą nas więzi braterstwa”.

Listem apostolskim „Aperuit illus” papież ustanowił Niedzielę Słowa Bożego. Obchodzona w III Niedzielę Zwykłą w ciągu roku liturgicznego, ma się ona przyczynić do tego, aby w ludzie Bożym wzrastała „religijna i bliska znajomość Pisma Świętego”. Dokument został podpisany w 1600. rocznicę śmierci św. Hieronima – wielkiego miłośnika i tłumacza Pisma Świętego.

PAŹDZIERNIK

Przez cały październik trwał Nadzwyczajny Miesiąc Misyjny. Upamiętniał on setną rocznicę ogłoszenia misyjnego listu apostolskiego Benedykta XV „Maximum illud”. Został zapowiedziany przez papieża w 2017 r. aby „pobudzić gorliwość w działalności ewangelizacyjnej Kościoła ad gentes”, czyli skierowanej do ludzi nieznających jeszcze Chrystusa, a także skłonić do podjęcia z nową mocą nawrócenia misyjnego i reformy struktur duszpasterskich w duchu misyjnym. Jego motto: „Ochrzczeni i posłani: Kościół Chrystusa z misją w świecie” wskazywało na powołanie misyjne wszystkich ochrzczonych. Powierzając Papieskim Dziełom Misyjnym odpowiedzialność za przygotowanie i przeprowadzenie tego miesiąca w Kościele powszechnym, Franciszek chciał, by był on przeżywany przede wszystkim w diecezjach i parafiach, zgromadzeniach zakonnych oraz ruchach, stowarzyszeniach i fundacjach kościelnych. Sam papież uczestniczył w obchodach organizowanych w diecezji rzymskiej.

Po raz siódmy w czasie swego pontyfikatu Franciszek udzielił święceń biskupich. Przyjęli je czterej arcybiskupi, współpracownicy papieża: Michael Czerny, Paolo Borgia, Antoine Camillieri i Paolo Rudelli. Wcześniej, w czerwcu sakrę z rąk papieża otrzymał biskup pomocniczy w Santiago de Chile – Alberto Lorenzelli.

Franciszek kreował 13 nowych kardynałów. Zostało nimi trzech pracowników Kurii Rzymskiej (przewodniczący Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego, archiwista i bibliotekarz Świętego Kościoła Rzymskiego oraz podsekretarz Sekcji ds. Migrantów i Uchodźców w Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka), siedmiu biskupów diecezjalnych (z Indonezji, Kuby, Demokratycznej Republiki Konga, Luksemburga, Gwatemali, Włoch i Maroka) oraz trzech zasłużonych dla Kościoła emerytów powyżej 80. roku życia, którzy nie będą mieli prawa do udziału w ewentualnym konklawe (w tym więzień sowieckich łagrów abp Sigitas Tamkevičius z Litwy).

„Amazonia: nowe drogi dla Kościoła i ekologii integralnej” – pod takim hasłem obradowało w dniach 6-27 października w Watykanie Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów dla tego regionu świata. Poświęcone ono było „przede wszystkim ewangelizacji tego rozległego obszaru”, ale także miało zwrócić uwagę świata na jego mieszkańców i ich problemy, w tym dotyczące ekologii, szczególnie ważne dla tego regionu – wyjaśniał sekretarz generalny Synodu kard. Lorenzo Baldisseri. W dokumencie końcowym Ojcowie Synodalni nie postulują gwałtownych zmian, ale proszą o spokojne, pogłębione i zgodne z dotychczasowym nauczaniem Kościoła przeanalizowanie konkretnych postulatów. Wskazali m.in. na potrzebę upowszechniania w Amazonii diakonatu stałego (zalecając rozważenie udzielania w przyszłości święceń kapłańskim tym diakonom stałym, którzy sprawdzili się w swej posłudze), a także zaradzenia problemowi braku duchowieństwa poprzez redystrybucję geograficzną księży. Zaproponowali umożliwienie kobietom (które pełnią rolę katechetek i faktycznie kierują lokalnymi wspólnotami) pełnienia funkcji lektorek (czytających fragmenty Pisma Świętego w czasie liturgii) i akolitek (pomagających w sprawowaniu liturgii), a także ustanowienie nowych posług kościelnych, specjalnie dla nich przeznaczonych, a niezwiązanych z sakramentem świeceń, np. posługi „kobiety kierującej wspólnotą”. Zgłosili też postulat wprowadzenia posługi diakonis, jak również stworzenie odrębnego obrządku amazońskiego w Kościele. Dokument ten posłuży Ojcu Świętemu w przygotowaniu podsumowującej synod adhortacji apostolskiej. „Zgromadzenie Synodu Biskupów dla Amazonii było wspólnotowym szukaniem woli Bożej” – podsumował jeden z trzech przewodniczących obrad, kard. Pedro Barreto z Peru.

Franciszek ogłosił pięcioro nowych świętych. Zostali nimi błogosławieni: angielski konwertyta z anglikanizmu kard. Jan Henryk Newman i cztery kobiety: Brazylijka s. Dulce (Maria Rita do Sousa Brito Lopes Pontes), s. Maria Teresa Mankidiyan Chiramel z Indii, Włoszka s. Józefina Vannini i świecka Szwajcarka Małgorzata Bays. Wszyscy oni żyli w XIX i XX wieku.

Papież zmienił nazwę Tajnego Archiwum Watykańskiego. Od tej pory nosi ono nazwę „Apostolskie Archiwum Watykańskie”. Historyczna nazwa mogła budzić błędne skojarzenia, sugerując, że jest tam przechowywana wiedza zarezerwowana dla nielicznych. Tymczasem watykańskie zbiory dokumentów są od dawna dostępne dla historyków. Nowa nazwa lepiej też uwydatnia związek archiwum z samą Stolicą Apostolską i papieżem.

LISTOPAD

Tegorocznymi laureatami Nagrody Ratzingera zostali: 88-letni kanadyjski filozof Charles Taylor i 52-letni afrykański jezuita i teolog ks. Paul Béré. Wręczając im wyróżnienie Franciszek zapewnił o swym uznaniu dla papieża seniora Benedykta XVI. „Jesteśmy mu wdzięczni za jego nauczanie i wzór służby Kościołowi, wyrażającej się w refleksji, pracy naukowej, słuchaniu, dialogu i modlitwie” – mówił Ojciec Święty. Nazwał swego poprzednika wzorem kompleksowego poszukiwania prawdy przy jednoczesnym zaangażowaniu wiary, rozumu, intelektu i życia duchowego.

Po raz pierwszy ludzie świeccy znaleźli się w składzie rady posynodalnej. Obok dwóch kardynałów oraz 11 arcybiskupów i biskupów, wybranych przez uczestników Specjalnego Zgromadzenia Synodu Biskupów dla Amazonii, z nominacji papieskiej w skład rady weszło troje przedstawicieli ludów amazońskich. Są to: s. Laura Vicuña Pereira Manso CF, prowadząca pracę duszpasterską wśród ludu Karipuna w Brazylii; Patricia Gualinga, lokalna liderka działająca na rzecz obrony praw człowieka we wspólnocie ludu Kichwa w Sarayaku w Ekwadorze; oraz Delio Siticonatzi Camaiteri z ludu Ashaninca w Peru.

Przy Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia po raz pierwszy w historii Kurii Rzymskiej powstała grupa młodych konsultantów, którzy będą doradzać w sprawach dotyczących m.in. duszpasterstwa młodzieży. W jej skład weszło 20 osób poniżej 30. roku życia ze wszystkich kontynentów. Nie reprezentują oni konferencji episkopatów, ani swoich wspólnot, ale zostali wybrani ze względu na osobiste świadectwo i zaangażowanie, które okazali przy okazji zgromadzenia Synodu Biskupów nt. młodzieży, wiary i rozeznawania powołania, jakie odbyło się w 2018 r. Powołanie „organu przedstawicielskiego młodzieży na szczeblu międzynarodowym” jest realizacją postulatu zawartego w synodalnym dokumencie końcowym. Po raz pierwszy grupa młodych doradców zbierze się w 2020 r.

GRUDZIEŃ

W liście apostolskim „Admirabile signum”, podpisanym podczas wizyty w Greccio, Franciszek zachęcił do pielęgnowania tradycji przygotowywania żłóbka w okresie poprzedzającym Boże Narodzenie. Papież podkreślił, że stanowi ona ważny element przekazywania wiary, a żłóbek jest jakby żywą Ewangelią i powinien być obecny także w miejscach pracy, szkołach, szpitalach, więzieniach, na placach… „Chciałbym, aby ta praktyka nie ustała, a wręcz mam nadzieję, że tam, gdzie została zaniechana, zostanie odkryta na nowo i ożywiona” – napisał Ojciec Święty.

Papieska Komisja Biblijna opublikowała dokument „Czymże jest człowiek? Droga antropologii biblijnej” na temat rozumienia człowieka w Piśmie Świętym. Różne aspekty ludzkiego życia zostały omówione w świetle wszystkich ksiąg Starego i Nowego Testamentu, ukazując całą złożoność istoty ludzkiej: jego słabość i lęk przed śmiercią, a zarazem jego wyjątkową pozycję jako osoby podobnej do Boga, mającej w sobie Jego tchnienie, dzięki czemu posiada pierwiastek nieśmiertelności.

Franciszek wydał dekret znoszący tajemnicę papieską w sprawach dotyczących nadużyć wobec małoletnich, przemocy na tle seksualnym oraz pornografii dziecięcej. – To decyzja o historycznym znaczeniu – wyjaśnił sekretarz pomocniczy Kongregacji Nauki Wiary abp Charles Scicluna. Ułatwia ona współpracę ze świeckim wymiarem sprawiedliwości, któremu można będzie udostępniać kopie dokumentacji procesów kościelnych. Jednocześnie Franciszek postanowił, że także świeccy specjaliści prawa kanonicznego, a nie tylko duchowni, mogą być prokuratorami i adwokatami w procesach w sprawach pedofilii. Podwyższył także do 18 lat wiek małoletnich w przypadku spraw o posiadanie i rozpowszechnianie pornografii dziecięcej.

Franciszek ustanowił kadencyjność funkcji dziekana Kolegium Kardynalskiego. Od tej pory będzie on, podobnie jak szefowie urzędów Kurii Rzymskiej, wybierany na pięć lat. Będzie też mógł być wybrany na kolejną kadencję.

ŚWIAT

STYCZEŃ

5-6, Turcja. Ukraina. Patriarcha Konstantynopola Bartłomiej wręczył 6 stycznia podpisany dzień wcześniej tomos (dekret) o autokefalii (niezależności) Prawosławnego Kościoła Ukrainy (PKU). Odebrał go z jego rąk zwierzchnik tego Kościoła metropolita Epifaniusz podczas uroczystej liturgii w soborze św. Jerzego w dzielnicy Stambułu – Fanarze, gdzie mieści się siedziba Patriarchatu Ekumenicznego. Obecni byli m. in. prezydent Ukrainy Petro Poroszenko i przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Andrij Parubij.

23-30, Panama. Z udziałem papieża Franciszka odbyły się 34. Światowe Dni Młodzieży pod hasłem: „Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa Twego”. Wzięło w nich udział ok. 150 tys. młodych ze 156 krajów świata, którym towarzyszyło 450 biskupów, 2,3 tys. księży oraz 2,5 tys. dziennikarzy. Ojciec Święty nazwał je „świętem radości i nadziei dla całego Kościoła oraz świadectwem wiary dla całego świata”. Była to również 26. podróż zagraniczna papieża Bergoglio. Entuzjastycznie przyjmowany nawiązał z młodzieżą autentyczny dialog, dzięki czemu spotkania z nim charakteryzowała rodzinna i – godna Ameryki Łacińskiej – radosna atmosfera. Skupiał uwagę nie na sobie, lecz na Jezusie Chrystusie i Jego Matce, Maryi, obecnej w Panamie w swym fatimskim wizerunku. Na zawsze zostanie w pamięci widok setek tysięcy ludzi klęczących w absolutnej ciszy w czasie adoracji Najświętszego Sakramentu na wieczornym czuwaniu modlitewnym w Metro Parku. Papież tłumaczył młodym katolikom, że wiara w Chrystusa ma swoje konkretne konsekwencje w życiu i wyraża się poprzez miłość. Dlatego najbardziej chrześcijańskim gestem są wyciągnięte dłonie, gotowe pomóc tym, którzy są w potrzebie, w których męka Jezusa nadal trwa. Chrześcijaństwo, przekonywał Franciszek, to dawanie siebie. To również społeczne zaangażowanie, mające na celu budowanie lepszego świata. Z pewnością młodzi katolicy zapamiętają też papieskie nauczanie, że marzeniem Boga jest braterstwo między ludźmi. Czas pobytu w Panamie był dla nich lekcją braterstwa dzieci jednego Ojca w spotkaniu różnych języków, ras, kultur, duchowości. Za trzy lata ŚDM w Lizbonie.

29, Pakistan. Asia Bibi, pakistańska katoliczka skazana w 2010 r. na karę śmierci za bluźnierstwo przeciw islamowi, została uniewinniona. Trybunał Najwyższy Pakistanu oczyścił ją z wszelkich zarzutów, uznając, że nie ma żadnych podstaw prawnych do wznowienia jej procesu, czego domagali się islamscy ekstremiści. Asia Bibi opuściła Pakistan i spotkała się ze swoją rodziną. Ze względów bezpieczeństwa nie ujawniono miejsca ich pobytu. Prawdopodobnie osiedlili się w Kanadzie.

LUTY

3-5, Zjednoczone Emiraty Arabskie. „Uczyń mnie narzędziem Twojego pokoju” – pod takim hasłem Franciszek odwiedził Zjednoczone Emiraty Arabskie. Głównym celem tej wizyty był udział w spotkaniu międzyreligijnym zorganizowanym pod hasłem „Braterstwo ludzkie”. Na zakończenie papież podpisał z wielkim imamem Al-Azharu w Kairze dokument „Braterstwo między ludźmi dla pokoju na świecie i wspólnej koegzystencji”. Był to pierwszy pobyt głowy Kościoła katolickiego na Półwyspie Arabskim – w sercu islamu. Po raz pierwszy też papież odprawił tam katolicką Mszę św. – dla 180 tys. osób. Już tylko to wystarczy, by tę 27. podróż zagraniczną Ojca Świętego uznać za „historyczną”. Wizyta Franciszka stała się kolejnym etapem, tak ważnego dla całego świata, dialogu katolicko-muzułmańskiego. W obliczu sytuacji konfliktowych, jakie mają miejsce choćby w Jemenie, Syrii, Iraku i Libii, papież wezwał do ściślejszej współpracy między religiami, by w imię pokoju i sprawiedliwości nie doprowadzić do totalnej katastrofy. Potępił też wszelką formę instrumentalizowania religii – używania jej do podżegania do nienawiści, przemocy, ekstremizmu, fanatyzmu, terroryzmu i ucisku. Przypomniał o prawach i godności każdej istoty ludzkiej i zaapelował o tolerancję oraz wolność wyznania, które są najlepszymi środkami, by powstrzymać ekstremizm i nienawiść. Zachęcił, aby dostrzec w drugim brata, umocnić braterstwo poprzez modlitwę, edukację i dialog.

14, Włochy. Franciszek spotkał się w Rzymie z uczestnikami 42. sesji Rady Gubernatorów Międzynarodowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa (IFAD). – Należy wspierać rozwój wsi, aby pokonać głód. Nie unikajcie odpowiedzialności za działania, przerzucając ją na siebie nawzajem, ale podejmijcie ją, aby zaproponować konkretne i rzeczywiste rozwiązania problemu głodu – zaapelował. IFAD to ogólnoświatowa organizacja z siedzibą w Rzymie utworzona w 1977 r., w celu wspierania rozwoju rolnictwa i pracujących w nim ludzi oraz mieszkańców wsi.

15, Włochy. Papież przewodniczył we Fraterna Domus w Sacrofano pod Rzymem Mszy św. inaugurującej spotkanie włoskich instytucji przyjmujących imigrantów. Papieska wizyta miała charakter ściśle prywatny.

21-24, Watykan – świat. W Watykanie odbył się szczyt, gromadzący przewodniczących episkopatów oraz wyższych przełożonych zakonów, na temat ochrony nieletnich w Kościele przed wykorzystywaniem seksualnym, podczas którego apelowano o odpowiedzialność biskupów, synodalność, kolegialność oraz transparentność w rozliczaniu przestępstw oraz o zmianę mentalności poprzez stawianie na pierwszym miejscu dobra ofiar. Pierwszym owocem watykańskiego szczytu stał się list apostolski motu proprio „Vos estis lux mundi”, wprowadzający (od 1 czerwca br.) przepisy prawne usprawniające ściganie przestępstw seksualnych, włącznie z możliwością rozliczania kościelnych przełożonych, mające obowiązywać w Kościele powszechnym.

W listopadzie br. ks. prałat Jordi Bertomeu z Kongregacji Nauki Wiary poinformował, że ok. 60 proc. nowych przypadków pochodzi ze świata hiszpańskojęzycznego i z Brazylii. W sumie latach 2001-19 kongregacja rozpatrzyła ok. 6 tys. przypadków przestępstw seksualnych popełnionych na nieletnich przez duchownych katolickich w ostatnim półwieczu. Poinformowano też m. in., że Kościół katolicki w USA w ciągu ostatnich 20 lat wydał blisko 4 mld dolarów na badanie, sądzenie i przeciwdziałanie przypadkom wykorzystywania seksualnego nieletnich przez duchownych.

MARZEC

13, Australia. Sąd w Melbourne skazał 77-letniego kard. Georga Pella, byłego prefekta watykańskiego Sekretariatu ds. Gospodarki na 6 lat pozbawienia wolności za wykorzystywanie dwóch małoletnich w 1996 r. W lipcu br. rozpatrywana była apelacja, złożona przez adwokata kardynała i sąd utrzymał wyrok. Purpurat podtrzymując, że jest niewinny złożył apelację do Sądu Najwyższego Australii, który w listopadzie br. zgodził się na jej rozpatrzenie.

15, Nowa Zelandia. W wyniku zamachu terrorystycznego na dwa meczety w Christchurch dokonanego przez prawicowego terrorystę Brentona Tarranta z Australii zginęło 50 osób i 50 zostało rannych. Dwa dni później papież Franciszek modlił się za ofiary tych „strasznych ataków” „Głęboko wstrząśnięci” biskupi Nowej Zelandii i Światowa Rada Kościołów podkreślili jak „ważne jest przeciwdziałanie nieludzkim ideologiom i ekstremizmowi”.

24, Dubaj. Kenijski franciszkanin, o. Peter Tabichi otrzymał prestiżową nagrodę dla najlepszego nauczyciela na świecie. Laureat Global Teacher Prize 2019 uczy matematyki i fizyki. Otrzymał nagrodę w wysokości miliona dolarów za pracę na rzecz ubogich uczniów w Kenii.

25, Włochy. W uroczystość Zwiastowania Pańskiego Ojciec Święty odwiedził sanktuarium w Loreto i podpisał tam swoją czwartą adhortację apostolską – „Christus vivit” – podsumowującą ubiegłoroczne XV Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów na temat: „Młodzi, wiara i rozeznawanie powołania”, które obradowało w dniach 3-28 października 2018 r. w Watykanie.

30-31, Maroko. Spotkania z władzami i królem Mohamedem VI, imamami i kaznodziejami muzułmańskimi w Instytucie noszącym imię króla, z migrantami w siedzibie Caritas archidiecezji Rabatu, duchowieństwem w katedrze św. Piotra, wizyta w Wiejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Témara oraz Msza św. z udziałem 10 tys. osób w Kompleksie Sportowym im. Księcia Moulaya Abdallaha w Rabacie złożyły się na 28. zagraniczną podróż apostolską Franciszka – do Maroka. Jej hasłem były słowa: „Sługa nadziei”. A głównymi celami: kontynuacja dialogu z islamem, solidarność z imigrantami oraz umocnienie małej wspólnoty chrześcijańskiej w tym kraju. Osiemset lat po historycznym spotkaniu św. Franciszka z Asyżu i sułtana Al-Kamila papież przekonywał, że „odwaga spotkania i wyciągniętej ręki jest drogą pokoju i zgody dla ludzkości tam, gdzie ekstremizm i nienawiść są czynnikami podziału i zniszczenia”. Stawką w relacjach ze światem muzułmańskim jest nie tylko pokój na świecie, ale także uratowanie kolejnych chrześcijan przed śmiercią z rąk islamistów. Nie jest to więc dialog ściśle teologiczny. Chodzi raczej o wzajemne poznanie i odkrycie wspólnych wartości, które doprowadzi do „solidarności wszystkich wierzących” w Boga. Dlatego symboliczne znaczenie miała wizyta Franciszka w instytucie kształcącym imamów i kaznodziejów muzułmańskich w duchu tolerancji religijnej i zapobiegania „wszelkim formom ekstremizmu, które często prowadzą do przemocy i do terroryzmu, a które w każdym przypadku stanowią zniewagę wobec religii i samego Boga”. Maroko jest jednym z krajów, przez które przepływa największa liczba uchodźców i migrantów do Europy. Nie mogło więc zabraknąć apelu Franciszka o ich humanitarne traktowanie.

KWIECIEŃ

15, Francja. Pożar katedry Notre-Dame w Paryżu, arcydzieła architektury gotyckiej. W jego wyniku zniszczeniu uległy iglica, duża część dachu i sklepienia świątyni oraz niektóre witraże. Pożar był wstrząsem dla całego świata i wywołał szeroką falę solidarności. Wiele krajów, w tym Polska, zadeklarowało pomoc w odbudowie świątyni budowanej przez ponad 180 lat (od 1163 do 1345 r.), a dziś głównej atrakcji turystycznej stolicy Francji, odwiedzanej rocznie przez 13 mln turystów. Jak poinformował w listopadzie br. arcybiskup Paryża Michel Aupetit przed czerwcem 2020 r. nie będą znane koszty odbudowy ani data jej ukończenia.

21, Sri Lanka. W wyniku dokonanych w Niedzielę Wielkanocną ośmiu zamachów na kościoły katolickie i hotele zginęło 258 osób, w tym 45 dzieci, a ponad 600 zostało rannych. Do wybuchów doszło m.in. podczas Mszy św. Najwięcej ofiar było w kościele św. Antoniego w stołecznym Kolombo. Do zamachu przyznało się miejscowe ugrupowanie islamskie National Thowheeth Jama’ath (NTJ) powiązane z Państwem Islamskim.

MAJ

5-7, Bułgaria. Wizyta Ojca Świętego Franciszka. Spotkania z przedstawicielami władz, z patriarchą i Synodem Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego, wizyta w prawosławnej katedrze pw. św. Aleksandra Newskiego, ośrodku dla uchodźców, modlitwa „Regina Caeli”, Msza św. z udziałem 12 tys. osób w Sofii, pierwsza komunia św. dla 245 dzieci i spotkanie z wiernymi w Rakowskim – „bułgarskim Rzymie” oraz modlitwa o pokój na sofijskim placu Niepodległości złożyły się na wizytę apostolską Franciszka w Bułgarii. Jej hasłem były słowa „Pokój na świecie”, nawiązujące do encykliki św. Jana XXIII pod tym samym tytułem. W Bułgarii papież podążał śladami „dobrego papieża”, który w latach 1925-1934 był papieskim przedstawicielem w tym kraju. – Poprzez motto „Pacem in terris” zachęciłem wszystkich, aby podążali drogą braterstwa. Na tej drodze z radością uczyniłem krok naprzód podczas spotkania z patriarchą Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego Neofitem i członkami Świętego Synodu. Naszym powołaniem jako chrześcijan jest bowiem misja oraz bycie znakiem i narzędziem jedności, a możemy nim być, z pomocą Ducha Świętego, przedkładając to, co nas łączy, nad to, co nas dzieliło lub nadal nas dzieli – powiedział Ojciec Święty. Przypominając misję świętych Cyryla i Metodego, papież zaznaczył, że „również dzisiaj trzeba ewangelizatorów żarliwych i twórczych, aby Ewangelia dotarła do tych, którzy jeszcze jej nie znają, i aby mogła ponownie nawodnić ziemie, na których wyschły starożytne korzenie chrześcijańskie”.

7, Macedonia Północna. Wizyta Ojca Świętego Franciszka. Msza św. z udziałem 15 tys. wiernych na placu Macedonii, wizyta w Domu Pamięci Matki Teresy, spotkania: z przedstawicielami świata polityki i społeczeństwa obywatelskiego w Pałacu Prezydenckim, ekumeniczne i międzyreligijne z młodzieżą w Ośrodku Duszpasterskim, z kapłanami, ich rodzinami i osobami konsekrowanymi w katedrze pw. Najświętszego Serca Jezusowego złożyły się na dziesięciogodzinną wizytę Franciszka w Skopje – stolicy Macedonii Północnej. Jej hasłem były słowa z Ewangelii św. Łukasza: „Nie lękaj się, mała trzódko!”. Papież przebywał w dwumilionowym kraju, wieloetnicznym i wieloreligijnym, w którym wyznawcy prawosławia są większością, a katolicy stanowią 20-tysięczną mniejszość. W trakcie wizyty Franciszek podkreślił znaczenie „silnej duchowej obecności świętej Matki Teresy z Kalkuty”, która urodziła się w Skopje w 1910 r. – W tej kobiecie pełnej siły dzięki działaniu w niej Ducha Świętego widzimy obraz Kościoła w tym kraju oraz na innych obrzeżach świata: małej wspólnoty, która dzięki łasce Chrystusa staje się gościnnym domem, w którym wielu znajduje pokrzepienie dla swego życia – zaznaczył Ojciec Święty. Była to jego 29. podróż zagraniczna, w ramach której wcześniej odwiedził Bułgarię.

7, Francja. W Paryżu zmarł Jean Vanier, twórca wspólnot L’Arche i Wiara i Światło, filozof, pisarz, przyjaciel osób niepełnosprawnych, jeden z najbardziej znanych współczesnych świadków Chrystusa, laureat nagrody Templetona.

CZERWIEC

31 maja – 2 czerwca, Rumunia. Wizyta papieża Franciszka. Spotkania z władzami w pałacu prezydenckim, prawosławnym patriarchą rumuńskim Danielem i Synodem Stałym Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego w pałacu patriarszym, modlitwa „Ojcze nasz” w nowej katedrze prawosławnej oraz Msza św. w katolickiej katedrze św. Józefa w Bukareszcie, Msza św. w sanktuarium maryjnym Şumuleu Ciuc z udziałem 100 tys. wiernych, spotkanie z młodzieżą i rodzinami na placu przed Pałacem Kultury w Jassach oraz beatyfikacja siedmiu greckokatolickich biskupów męczenników na Polu Wolności w Blaju z udziałem 60 tys. wiernych – to główne punkty wizyty Franciszka w Rumunii. Ani Kościół, ani społeczeństwo nie mogą tylko patrzeć w przeszłość, lecz muszą skupić się na kształtowaniu przyszłości. Nowe są bowiem wyzwania, z którymi przychodzi im się dzisiaj mierzyć. Taki wniosek wypływa z wygłaszanych tam przemówień i homilii. Najważniejszym jednak wydarzeniem podróży była beatyfikacja siedmiu greckokatolickich biskupów – męczenników czasów komunizmu. Oddając hołd tym, którzy wówczas z powodu wierności Chrystusowi cierpieli, a nawet oddali życie, Franciszek apelował do wszystkich rumuńskich chrześcijan o wzajemne przebaczenie win i życzył, by „braterstwo i dialog przeważały nad podziałami, powiększając braterstwo krwi”, dzięki któremu „odkryli, że są sobie bliżsi i solidarni”. Zwracając się do władz i mieszkańców tego podzielonego narodowościowo, religijnie i politycznie kraju, papież wzywał, by – zgodnie z mottem jego wizyty – „szli razem”, budując przyszłość dla dzieci w oparciu o łączące wszystkich wspólne korzenie. Była to 30. podróż zagraniczna papieża Bergoglio, której hasło brzmiało: „Idziemy razem”.

10, Meksyk. Kościół katolicki skrytykował amerykańsko-meksykańskie porozumienie ws. uchodźców. „Wysłanie 6 tys. żołnierzy na południową granicę Meksyku nie rozwiązuje prawdziwych problemów związanych z fenomenem migracji” – napisali biskupi w oświadczeniu. Cztery dni później wezwali rząd USA do odpowiedzialnego postępowania z migrantami z Ameryki Środkowej i skrytykowali prezydenta USA Donalda Trumpa w związku z zapowiedzią masowej deportacji imigrantów bez ważnych dokumentów na pobyt Przewodniczący Konferencji Biskupów Meksykańskich, arcybiskup Rogelio Cabrera Lopez, ostrzegł, że wszystkie decyzje muszą być podejmowane z poszanowaniem godności każdego człowieka.

16, Włochy. Franciszek był z wizytą duszpasterską w Camerino, które wraz z okolicami dotknęło w sierpniu 2016 r. trzęsienie ziemi. Odprawił Mszę św. i odwiedził jeden z ośrodków kryzysowych, znajdujący się w prowizorycznych kontenerach, gdzie wciąż mieszkają ludzie, którzy stracili swe domy. Ucierpiały także kościoły. Na 500 świątyń istniejących na terenie archidiecezji Camerino-San Severino Marche, aż 356 wciąż jest nadal niedostępnych.

19-22, Włochy. W Rzymie-Ciampino odbyło się XI Międzynarodowe Forum Młodych, którego organizatorem była watykańska Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia. Wzięło w nim udział ponad 250 osób reprezentujących ruchy i wspólnoty z blisko 140 krajów. Celem spotkania, będącego kolejnym krokiem po mającym miejsce w ubiegłym roku Synodzie Biskupów nt. młodzieży było oddanie głosu młodzieży reprezentującej Kościół katolicki w różnych częściach świata, aby mogła szczerze porozmawiać o wyzwaniach duszpasterstwa w swoich środowiskach.

LIPIEC

11, Francja. W czwartek rano w szpitalu w francuskim Reims zmarł Vincent Lambert, niepełnosprawny mężczyzna, który dziewięć dni przed zgonem został odłączony od sztucznego nawodnienia i odżywiania. 42–letni mężczyzna, który po wypadku w 2008 r. był sparaliżowany, żył przez 11 lat w stanie minimalnej świadomości. Na wniosek żony i lekarzy, wbrew prośbom rodziców, którzy chcieli go przenieść do ośrodka opieki, francuski wymiar sprawiedliwości wydał zgodę na jego uśmiercenie. Przez ponad tydzień miliony ludzi na całym świecie modliły się w jego intencji.

14, Włochy. Kościół katolicki przygotowuje nową inicjatywę na temat migracji i pokoju w kontekście dramatów na Morzu Śródziemnym. O inicjatywie „Synod Morza Śródziemnego”, omówionej z papieżem Franciszkiem, poinformował w Akwilei przewodniczący Konferencji Biskupów Włoskich, kard. Gualtiero Bassetti. Spotkanie biskupów wszystkich państw śródziemnomorskich ma się odbyć w dniach 19–23 lutego 2020 r. w Bari. Weźmie w nim udział papież Franciszek.

22, Syria. Przebywający w Damaszku prefekt Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka kard. Peter Kodwo Appiah Turkson w towarzystwie kardynała Mario Zenari, nuncjusza apostolskiego w Syrii przekazał prezydentowi Syrii Baszszarowi Hafizowi al-Asadowi list skierowany do niego przez papieża Franciszka, w którym zaapelował on o ochronę życia ludności cywilnej, powstrzymanie katastrofy humanitarnej w regionie Idlib, podjęcie konkretnych inicjatyw na rzecz bezpiecznego powrotu przesiedleńców, o uwolnienie więźniów i dostęp rodzin do informacji o ich bliskich, zapewnienie humanitarnych warunków więźniom politycznym a także o wznowienie dialogu i negocjacji z udziałem wspólnoty międzynarodowej.

SIERPIEŃ

1-6, Bośnia i Hercegowina. W Medziugoriu odbył się 30. Międzynarodowy Festiwal Młodych – Mladifest. Uczestniczyło w nim ponad 50 tys. osób, w tym – po raz pierwszy – oficjalnie 14 kardynałów i biskupów, także z Watykanu. Program obejmował poranną modlitwę różańcową w miejscu domniemanych objawień Matki Bożej, modlitwę na placu przed kościołem św. Jakuba, katechezę, świadectwa członków ruchów kościelnych. Po wieczornej Mszy św. odbywała się procesja maryjna przy zapalonych świecach, a także adoracja Najświętszego Sakramentu. Z okazji festiwalu wizytator apostolski dla Medziugoria abp Henryk Hoser przypomniał, że 12 maja Watykan ogłosił, iż zezwala na oficjalne organizowanie pielgrzymek przez parafie, diecezje, biskupów i kardynałów.

3, Turcja. Po raz pierwszy od utworzenia republiki w Turcji w 1923 roku zostanie zbudowany nowy kościół chrześcijański. Kamień węgielny pod jego budowę wmurował prezydent Recep Tayyip Erdoğan podczas uroczystości transmitowanej przez telewizję. Będzie to świątynia syryjsko-prawosławna w dzielnicy Stambułu – Bakırköy, która pomieści 700 wiernych.

6, Irak. Chaldejski arcybiskup Irbilu w irackim Kurdystanie Bashar Warda wezwał do dalszych wysiłków Zachodu w celu zapewnienia równego traktowania wszystkich mniejszości w Iraku i w innych krajach muzułmańskich. W nocy z 6 na 7 sierpnia 2014 r. islamscy dżihadyści podbili chrześcijańskie miasta na Równinie Niniwy i w ciągu jednej nocy wygonili z nich wszystkich wyznawców Chrystusa. Sytuacja w tym regionie powoli się stabilizuje, jednak straty Kościoła są ogromne. Wielu Irakijczyków wciąż boi się wracać do swych domów i nie wierzy w sensowność ich odbudowy.

20 -23. Niemcy. W Lindau nad Jeziorem Bodeńskim odbyło się 10. światowe zgromadzenie z cyklu „Religie dla Pokoju” (Religions for Peace). Wzięło w nim udział 900 przedstawicieli religii, polityków i ekspertów z dziedziny pokoju. W deklaracji końcowej jego uczestnicy domagają się większej opieki nad ludźmi ubogimi, uchodźcami, kobietami, dziećmi, nad środowiskiem naturalnym oraz miejscami kultu. Sygnatariusze dokumentu zobowiązali się „wspierać międzynarodową kampanię na rzecz likwidacji broni atomowej” i zaapelowali o powszechne rozbrojenie.

26, Kuba. W wieku 82 lat zmarł w Hawanie kard. Jaime Ortega y Alamino. Purpurat był arcybiskupem stolicy Kuby przez 35 lat. Odegrał kluczową rolę w historycznym zbliżeniu między Kubą i Stanami Zjednoczonymi w 2014 r., a także w dialogu między Kościołem i komunistycznymi władzami kraju.

WRZESIEŃ

4-6, Mozambik. Wizyta papieża Franciszka. Msza św. na stadionie Zimpeto z udziałem 60 tys. wiernych, spotkania: z przedstawicielami władz w pałacu Ponta Vermelha, z młodzieżą różnych wyznań i religii w pawilonie Maxaquene, z duchowieństwem w stołecznej katedrze pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, prywatne wizyty w Domu „Mateusz 25” i szpitalu Zimpeto, gdzie mieści się także prowadzony przez Wspólnotę Sant’Egidio Ośrodek Dream zajmujący się leczeniem chorych na AIDS – to główne wydarzenia wizyty apostolskiej Franciszka w stolicy Mozambiku, Maputo. Jej hasłem były słowa: „Nadzieja, pokój i pojednanie”. W liczącym ponad 27 mln mieszkańców Mozambiku żyje ok. 7,6 mln katolików.

6-8, Madagaskar. Wizyta papieska. Msza św. z udziałem miliona osób i czuwanie z młodzieżą na Polu Soamandrakizay, spotkania: z władzami w Pałacu Prezydenckim „Iavoloha”, z mniszkami w klasztorze karmelitanek bosych, z biskupami w katedrze w Andohalo, z duchowieństwem w Collège de Saint Michel i wizyta w Mieście Przyjaźni Akamasoa w Antananarywie były głównymi wydarzeniami wizyty apostolskiej Franciszka na liczącym ponad 23 mln mieszkańców, w tym ponad 8 mln katolików, Madagaskarze. Jej hasłem były słowa: „Siewca pokoju i nadziei”.

9, Mauritius. Wizyta Franciszka. Msza św. z udziałem 100 tys. osób, spotkanie z władzami i modlitwa w sanktuarium bł. Jakuba Lavala, „apostoła jedności wyspy”, złożyły się na wizytę apostolską Franciszka na Mauritiusie, wieloetnicznym i wieloreligijnym kraju na Oceanie Indyjskim z 1,3 mln mieszkańców, z których 300 tys. to katolicy. Hasłem trwającej zaledwie 9 godzin pielgrzymki były słowa: „Pielgrzym pokoju”. Mauritius był ostatnim etapem 31. podróży zagranicznej papieża Bergoglio, w trakcie której odwiedził także Mozambik i Madagaskar. W swoich przemówieniach podczas podróży apostolskiej do trzech afrykańskich krajów papież skupił się na społecznych konsekwencjach wiary. Z punktu widzenia Ewangelii piętnował ubóstwo, bezrobocie, wyzysk, korupcję polityków i egocentryczne skupienie na sobie.

15-17, Hiszpania. W Madrycie odbyło się międzynarodowe i międzyreligijne spotkanie modlitewne pod hasłem „Pokój bez granic” organizowane od 1987 r. w różnych miastach Europy przez rzymską Wspólnotę Sant’Egidio (św. Idziego) we współpracy z miejscowym Kościołem, innymi wyznaniami i władzami państwowymi. Tradycyjnie na zakończenie spotkania, przywódcy i przedstawiciele różnych Kościołów i religii, zgromadzeni na Placu Almudena przed stołeczną katedrą, ogłosili Apel Pokojowy.

21, Włochy. Franciszek przebywał z wizytą w Albano. Nieco ponad dwugodzinna papieska wizyta w tej podrzymskiej diecezji była związana z 300. rocznicą ponownej konsekracji miejscowej katedry św. Polikarpa.

PAŹDZIERNIK

1. Świat. Zainaugurowano Nadzwyczajny Miesiąc Misyjny, który trwał przez cały październik. Papież Franciszek ogłosił go, aby „pobudzić gorliwość w działalności ewangelizacyjnej Kościoła ad gentes”, czyli skierowanej do ludzi nie znających jeszcze Chrystusa. Temat miesiąca, który upamiętniał także setną rocznicę ogłoszenia misyjnego listu apostolskiego papieża Benedykta XV „Maximum illud” z 30 listopada 1919 r., brzmiał: „Ochrzczeni i posłani: Kościół Chrystusa w misji w świecie”.

3-6, Hiszpania. „Europa – czas przebudzenia? Znaki nadziei” – taki był temat zgromadzenia plenarnego Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE) w Santiago de Compostela. W wydanym na zakończenie orędziu przewodniczący episkopatów napisali, że stali się bardziej świadomi sytuacji swoich krajów i sprzeczności targających ich mieszkańcami. Z jednej strony pragną oni Boga, życia opartego na Ewangelii i świętości, a jednocześnie zauważyć można słabość świadectwa dawanego przez nich samych i przez Kościół. Zachęcili Europę do odkrycia swych korzeni, zaczynając od swych świętych patronów, będących „znakiem Europy zjednoczonej w różnorodności”, aż po świadectwo niezliczonych świętych „obecnych na drogach naszych czasów, a których często spotykamy na co dzień”.

14, Syria. Katolicki biskup Aleppo, Georges Abou Khazen, w ostrych słowach zareagował na turecką ofensywę wojskową w Syrii. „Jesteśmy bardzo zaniepokojeni” – powiedział w rozmowie z Radiem Watykańskim katolicki biskup Aleppo. „Wojna jest podwaliną pod kolejne wojny i nie stanowi rozwiązania, zwłaszcza w regionie takim jak ten, że wszystkimi żyjącymi tam grupami etnicznymi i religijnymi” – stwierdził wikariusz apostolski Aleppo i podkreślił: „To, co tu przeżywamy, to ludzki dramat, to zbrodnia”

LISTOPAD

23-26, Tajlandia. Wizyta Franciszka. Msze św. na Stadionie Narodowym Supachalasai z udziałem 60 tys. osób i z młodzieżą w katedrze pw. Wniebowzięcia NMP, spotkania z władzami i korpusem dyplomatycznym, najwyższym patriarchą buddyjskim i królem Ramą X, kapłanami, osobami konsekrowanymi, seminarzystami i katechetami w parafii św. Piotra, biskupami Tajlandii i Federacji Konferencji Biskupich Azji (FABC) w sanktuarium bł. Mikołaja Bunkerda Kritbanrunga, przedstawicielami różnych religii oraz świata akademickiego na Uniwersytecie Chulalongkorna i wizyta w szpitalu św. Ludwika – to główne wydarzenia wizyty papieża w Tajlandii. Motto wizyty związanej z 350. rocznicą utworzenia pierwszego wikariatu apostolskiego w tym kraju brzmiało: „Uczniowie Chrystusa, uczniowie misjonarze”. Franciszek podkreślał, że chrześcijanin dostrzega w człowieku pogardzanym „brata odkupionego przez Chrystusa”, nie boi się więc „zasiąść do stołu z grzesznikami” i uważanymi za „nieczystych”. Ojciec Święty apelował o ochronę dzieci, szacunek i pomoc dla ofiar prostytucji, handlu ludźmi i wszelkich innych form wyzyskiwania i lekceważenia ludzi. Po raz kolejny prosił o nieignorowanie kryzysu migracyjnego, który dotyczy także Tajlandii. W kraju, gdzie chrześcijaństwo jest w dużej mierze postrzegane jako „religia obcokrajowców”, papież uczył, że uczeń-misjonarz Chrystusa nie jest „werbownikiem prozelitów”, lecz ma z radością „dzielić się nowym życiem pochodzącym z Ewangelii”. Do biskupów „małej trzódki” Kościoła w Tajlandii i w całej Azji Franciszek zaapelował, by nie skupiali się na organizowaniu struktur, lecz by kierował nimi ewangelizacyjny zapał, bo bez tego „ewangelicznego ducha” każda struktura „ulega degradacji”.

26-28, Japonia. Wizyta Franciszka. Msze św. z udziałem 35 tys. wiernych na stadionie baseballowym w Nagasaki oraz na stadionie Tokyo Dome w Tokio z udziałem 50 tys. wiernych, apel o likwidację broni nuklearnej w parku Pokoju i wizyta przy pomniku Męczenników na Wzgórzu Nishizaka w Nagasaki oraz orędzie na rzecz pokoju przy pomniku Pokoju w Hiroszimie, spotkania z biskupami, ofiarami potrójnej katastrofy w 2011 r. w Bellesalle Hanzomon, młodzieżą w katedrze NMP, premierem i władzami w siedzibie rządu – Kantei, prywatna wizyta u cesarza Naruhito w Pałacu Cesarskim oraz na jezuickim Uniwersytecie Sophia w Tokio złożyły się na papieską wizytę w stolicy Kraju Kwitnącej Wiśni. Hasłem pielgrzymki były słowa: „Chronić każde życie”. Najważniejszymi z jej etapów były wizyty w Hiroszimie i Nagasaki. Papież Franciszek, w 38 lat po św. Janie Pawle II, wystosował dramatyczny apel o rozbrojenie i pokój. Przypominając, iż trwa „trzecia wojna światowa w kawałkach”, przestrzegł: „W dzisiejszym świecie, w którym miliony dzieci i rodzin żyje w nieludzkich warunkach, wydane pieniądze i fortuny zarobione na produkcji, konserwacji i sprzedaży coraz bardziej niszczycielskich broni są nieustannym wołaniem o pomstę do nieba”. Była to jego 32. podróż zagraniczna (w tym czwarta do Azji) i drugi pobyt następcy św. Piotra w Japonii. Franciszek odwiedził Kraj Kwitnącej Wiśni w 470. rocznicę przybycia do niego św. Franciszka Ksawerego.

19-24, Burkina Faso. W Wagadugu, stolicy Burkina Faso, a dokładnie w sanktuarium Matki Bożej w Yagma odbył się IV Afrykański Kongres Miłosierdzia Bożego, którego motto brzmiało: „Miłosierdzie Boże – łaska dla naszych czasów”. Franciszka reprezentował legat papieski, kard. Dienonné Nzapalainga, arcybiskup metropolita Bangui w Republice Środkowej Afryki.

26-28, Węgry. W Budapeszcie obradowała II Międzynarodowa Konferencja o prześladowaniach chrześcijan w dzisiejszym świecie. W spotkaniu uczestniczyli liczni zwierzchnicy Kościołów, zwłaszcza z Bliskiego Wschodu i Afryki, a także przedstawiciele rządów m.in. Polski, Włoch, Nigerii, Libanu i Stanów Zjednoczonych. „Do zebrania się tutaj mamy 245 milionów powodów, tylu bowiem chrześcijan jest prześladowanych na świecie każdego dnia” – powiedział, otwierając obrady, Tristan Azbej, węgierski sekretarz stanu ds. prześladowanych chrześcijan.

27, Indie. Wzrasta agresja wobec chrześcijan. „W tym roku zanotowano już 275 aktów przemocy” – poinformowała agencja Fides. Oprócz kilkuset mężczyzn, od początku roku rannych zostało już 145 kobiet i 106 dzieci. Jak donosi indyjski Sojuszu na rzecz Obrony Wolności. średnia ataków to 27 przypadków miesięcznie, można więc powiedzieć, że przemoc wobec chrześcijan jest już w Indiach codziennością.

GRUDZIEŃ

1, Niemcy. Kościół w Niemczech rozpoczął tzw. „Drogę Synodalną”, która zakłada debatę z udziałem świeckich gremiów i zewnętrznych ekspertów na temat podziału władzy w Kościele, nowego urzędu dla kobiet, sensowności celibatu i możliwości zmian w katolickiej etyce seksualnej. Podczas Eucharystii w monachijskiej katedrze przewodniczący episkopatu kard. Reinhard Marx oraz wiceprzewodnicząca Centralnego Komitetu Katolików Niemieckich Karin Kortmann zapalili symboliczne świece. Kard. Marx powiedział w homilii, że „Droga Synodalna“ to kwestia wzajemnego słuchania się i znajdowania jednomyślności nawet w przypadku różnych opinii, i zaznaczył, że zachowana musi być jedność z Kościołem powszechnym i papieżem. Inicjatywa została zaplanowana na dwa lata. Pierwsza robocza sesja zaplanowana jest w dniach 30 stycznia-1 lutego 2020 we Frankfurcie nad Menem.

1, Burkina Faso. Krwawa niedziela dla chrześcijan. Napastnicy otworzyli ogień do wiernych podczas niedzielnego nabożeństwa na wschodzie kraju. Wśród 14 ofiar śmiertelnych znalazły się także dzieci i pastor. W Burkina Faso pogłębia się kryzys humanitarny spowodowany suszą, biedą, długotrwałymi konfliktami wewnętrznymi, islamskim ekstremizmem i nasila się prześladowanie chrześcijan. Od początku roku zostało zabitych ponad 60 wyznawców Chrystusa. Tak w Burkina Faso jak i krajów regionu Sahelu spada wsparcie dla ze strony ONZ. Dramatyczna sytuacja panuje również Demokratyczną Republikę Konga i Sudanie Południowym.

13, Hiszpania. W Madrycie zakończyła się obradująca od 2 grudnia Światowa Konferencja Klimatyczna (COP25). Uczestniczący w konferencji eksperci kościelni nie kryli rozczarowania wynikami walki ze zmianami klimatu. „Bezczynność jest zbrodnią przeciwko człowiekowi i naturze” – podkreśliło ośmiu kardynałów w apelu do uczestników COP25. Purpuraci, pochodzący ze wszystkich kontynentów, ostrzegli polityków przed dalszym brakiem konkretnych działań.

15, Nigeria. Od stycznia br. zamordowano już ponad 1000 chrześcijan. Głównymi sprawcami zabójstw nie byli terroryści z Boko Haram, ale bojówki z pasterskiego plemienia Fulani. Dane te opublikowała brytyjska organizacja pozarządowa Hart (Humanitarian Aid Relief Trust) w raporcie „Wasza ziemia lub wasza krew”. Duża część z tych zabójstw miała miejsce w stanie Kaduna, leżącym w środowej części Nigerii. Fulani nie tylko mordują ludzi, ale także burzą kościoły i niszczą całe wioski.