Dziś papież odwiedzi Nagasaki

Zrzucenie przez Amerykanów bomby atomowej na Nagasaki 9 sierpnia 1945 zniszczyło historyczne centrum Kościoła katolickiego w Japonii. Dziś papież Franciszek odwiedzi miasto nazywane „japońskim Rzymem”. Tam w Parku Pokoju, w którym znajdowało się epicentrum wybuchu bomby atomowej zrzuconej na to miasto 9 sierpnia 1945 r. (w jego wyniku zginęło ok. 74 tys. osób), wygłosi orędzie na temat broni nuklearnej.

O okrucieństwie wojny nuklearnej przypomniał przed dwoma laty papież Franciszek poprzez fotografię martwego dziecka z Nagasaki. W grudniu 2017, zlecił opublikowanie przez Watykan w formie kartki pocztowej wstrząsającego zdjęcie dwóch młodych ofiar II wojny światowej w Japonii. Zdjęcie było zatytułowane: ”Owoc wojny”. Teraz z Nagasaki i Hiroszimy – dwóch miast, które w 1945 roku były celem pierwszych ataków atomowych – przebywający z wizytą w Japonii Franciszek, 24 listopada ponownie ogłosi orędzie pokojowe przeciwko broni nuklearnej.

Przed 75 laty, wiadomości o zrzuceniu bomb na Hiroszimę i Nagasaki wywołały wielkie rozgoryczenie wśród katolików wielu krajów, również papieża Piusa XII. Oblicza się, że tylko w Nagasaki bomba zrzucona 9 sierpnia 1945 spowodowała śmierć ok. 74 tys. ludzi. Ale wraz ze zniszczeniem Nagasaki przez lotnictwo USA legło w gruzach także historyczne „serce” Kościoła katolickiego Japonii. Amerykanie zrzucili bombę nad dzielnicą Urakami, gdzie pielęgnowana była pamięć 300 lat martyrologii chrześcijan. Na tę pamiątkę, ale także ku przestrodze, 9 sierpnia każdego roku o godz. 11.02 odzywają się dzwony największej w Japonii katedry katolickiej odbudowanej po zrzuceniu bomby.

W tegoroczną rocznicę biskupi Japonii po raz kolejny zaapelowali o świat wolny od broni atomowej. Szczególnie mocno krytykuje broń jądrową obecny arcybiskup Nagasaki, Joseph Takami, 73-letni hierarcha należy do „Hibakusha”, jak określani są ludzie, którzy przeżyli zrzucenie bomb atomowych. Gdy w sierpniu 1945 spadła bomba na ich rodzinne Nagasaki, jego matka była z nim w ciąży.

Nagasaki jest ostoją katolickiej Japonii. Pierwsi chrześcijanie pojawili się tam w czasach podróży misyjnej św. Franciszka Ksawerego (1549/70). Gdy w 1587 roku ówczesny władca Toyotomi Hideyoshi rozpoczął pierwsze w Japonii prześladowania chrześcijan, Nagasaki było już wówczas centrum kwitnącego życia chrześcijańskiego. Mimo panujących antychrześcijańskich nastrojów franciszkanom hiszpańskim udało się utworzyć w 1592 w Nagasaki swój klasztor, który przetrwał do 1597 roku. 5 lutego 1597 w Nagasaki zmarło śmiercią męczeńską 26 księży świeckich – wśród nich sześciu franciszkanów. Beatyfikował ich w 1627 r. papież Urban VIII a kanonizował Pius IX w 1862 r.

Mimo prześladowań życie chrześcijańskie w Nagasaki trwało. W latach 1600-1610 miał swoją siedzibę w Nagasaki biskup – pochodzący z Portugalii jezuita Luis Cerqueira. Czas największego rozkwitu japońskiego Kościoła przypadł na początek XVII wieku. Liczbę ochrzczonych szacuje się w tym czasie na pół miliona.

W latach 1612- 1614 doszło do nowych napięć, związanych z polemiką protestanckich Holendrów z katolickimi Hiszpanami i Portugalczykami. W 1614 władze szogunatu nakazały wypędzenie wszystkich zagranicznych katolików wraz z księżmi i zakonnikami oraz zburzenie kościołów, szkół i szpitali katolickich. Mimo to wielu księży pozostało w kraju w ukryciu. W ciągu 16 lat, w latach 1616-1632, zmarło ponad tysiąc katolików- męczenników.

W 1639 roku nastąpiło zerwanie wszelkich stosunków z zagranicą, z czego zostali wyjęci tylko Holendrzy. W 1640 w Tokio, które wówczas nazywało się jeszcze Edo, utworzono „urząd śledczy ds. chrześcijańskich”. Urząd posiadał szerokie uprawnienia, jego pierwszy kierownik Inoue Masashige przeprowadził procesy dwóch tysięcy chrześcijan – wielu z nich zginęło jako męczennicy. W regionach, w których podejrzewano, że jeszcze są chrześcijanie, mieszkańcy byli zmuszani do deptania krzyża, lub wizerunków „fumi-e”, przedstawiających Chrystusa lub Maryję. Ten przepis został zniesiony dopiero w 1857 roku.

W Nagasaki, zwłaszcza w dzielnicy Urakami, chrześcijanie zeszli do podziemia, na zewnątrz sprawując obrzędy szintoistyczne, pozostali wierni chrześcijaństwu. Ci „utajeni chrześcijanie” zostali odkryci ks. Bernarda Petitjeana ze Zgromadzenia Misji Zagranicznych w Paryżu po otwarciu się kraju na świat w 1865 r.

Od 1891 Nagasaki jest diecezją, a od 1959 archidiecezją. Dziś w archidiecezji Nagasaki żyje co piąty katolik Japonii.