Studenci pielgrzymują na Jasną Górę

Studenci, wykładowcy i pracownicy uczelni wyższych rozpoczęli w piątek swoje 82. modlitewne spotkanie w Częstochowie. – Lubimy przychodzić do Maryi. Stolica Mądrości jest tylko jedna – Maryja. Ona jest dla nas najważniejszą Profesorką – mówi ks. Rafał Grzesiak, duszpasterz akademicki z Częstochowy.

Hasłem tegorocznej pielgrzymki są słowa: „Kocham, więc jestem”. – Odwróćmy na chwile to zdanie – proponuje ks. Grzesiak – Jeśli nie kocham, to czy ja jestem, czy ja żyję, czy ja służę, czy myślę, czy funkcjonuję, jeśli nie kocham?

W sobotę, 12 maja, spotkanie otworzy konferencja abp. Grzegorza Rysia pt. „Kocham, więc jestem”. O misji kobiet, ich pięknie i esencji kobiecości w XXI w mówić będzie dla studentek Brygida Grysiak. Z kolei dla studentów konferencje na temat misji mężczyzn w XXI wieku wygłosi Andrzej Lewek, koordynator wspólnoty Mężczyzn św. Józefa.

W ramach pielgrzymki odbędzie się także spotkanie dla rektorów i nauczycieli akademickich, które poprowadzi Rektor KUL ks. prof. dr hab. Antoni Dębiński.

Po południu tradycyjnie młodzież przejdzie w procesji różańcowej z archikatedry na Jasną Górę, modląc się za świat akademicki, o pokój i odnawiając Rotą Ślubowania Akademickiego. O 19.00 sprawowana będzie uroczysta Msza św. akademicka z udziałem abpa Stanisława Budzika, metropolity lubelskiego i bpa Marka Marczaka, delegata Episkopatu ds. duszpasterstw akademickich.

Po Apelu Jasnogórskim młodzież rozpocznie nocne czuwanie modlitewne. 81. pielgrzymka akademicka zakończy się w niedzielę, 13 maja, Mszą św. o godz. 9.00, której przewodniczyć będzie bp Marek Marczak.

Tegoroczny zjazd akademików jest również okazją do wdzięczności za jubileusze: 100-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, pół wieku Uniwersytetu Śląskiego i Politechniki Koszalińskiej, a także czasem refleksji nad darem wolności w 100-lecie niepodległości Polski.

Studenci od ponad 80 lat pielgrzymują na Jasną Górę. Korzenie duszpasterstwa akademickiego w Polsce sięgają początków Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwszym duszpasterzem krakowskich żaków był św. Jan Kanty, który oprócz opieki duchowej, wspierał studentów materialnie.

Rozkwit duszpasterstwa akademickiego przypada na początek XX w. Studenci skupiali się w Sodalicjach Mariańskich, akademickiej Caritas, Stowarzyszeniu Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” i w Iuventus Christiana. Impulsem pielgrzymek akademickich była 550. rocznica sprowadzenia Cudownego Obrazu na Jasną Górę, obchodzona w 1932 r.

Jasna Góra – szczególne miejsce modlitwy o powołania

W lutym 1934 r. w warszawskim środowisku akademickim, związanym z Sodalicją Maryjną, w trakcie przygotowań do pielgrzymki na Jasną Górę, powstała myśl obrania Matki Bożej za patronkę polskiej młodzieży akademickiej i złożenia Jej ślubowań. Myśl ta nawiązywała bezpośrednio do lwowskich Ślubów Jana Kazimierza oraz do polskiej praktyki ślubów, zwłaszcza po odzyskaniu niepodległości.

W środowisku warszawskim aktywnym inicjatorem takich pielgrzymek był ks. Edward Szwejnic, mianowany w 1928 pierwszym rektorem kościoła św. Anny w Warszawie, z funkcją duszpasterza akademickiego. Przerwane w 1934 przez jego śmierć przygotowania podjął jego zastępca, ks. Edward Detkens, kolejny rektor tego kościoła, zamęczony później w obozie w Dachau. Przy współpracy z innymi duszpasterzami i przedstawicielami młodzieży akademickiej z całej Polski doprowadził 24 maja 1936 do Ogólnopolskich Akademickich Ślubowań Jasnogórskich.

3 maja 1936 r. Centralny Komitet Pielgrzymki Jasnogórskiej wydał odezwę wzywającą wszystkich Polaków do łączności modlitewnej z młodzieżą akademicką w dniu jej ślubowania.

Na Jasnej Górze zjawiło się wówczas ok. 20 tys. osób ze wszystkich polskich środowisk akademickich, reprezentujących ogół uczelni Rzeczypospolitej, wraz ze Lwowem i Wilnem oraz organizacji akademickich, stojących na gruncie etyki katolickiej, bez względu na przekonania polityczne. Przybyły też wielotysięczne pielgrzymki robotników i chłopów. Młodzież wzięła udział w Ślubach Jasnogórskich, uroczyście przyrzekając „wiary naszej bronić i według niej rządzić się […] w życiu […] osobistym, rodzinnym, społecznym, narodowym i państwowym”. Zarówno treścią przyrzeczenia, jak i terminem pielgrzymki studenci nawiązali do złożonych 280 lat wcześniej ślubów Jana Kazimierza oraz do Ślubowania Kobiet Polskich z 1926 r.

W dniu Ślubów Akademickich Cudowny Obraz Matki Bożej wyniesiono na Wały w uroczystej procesji. Mszę św. celebrował prymas kard. August Hlond, zaś rotę ślubowań wypowiedział bp Antoni Szlagowski, który przed ślubowaniem powiedział młodym: „Młodzieży umiłowana, dajesz dziś wzór całemu narodowi, boś wyprzedziła naród cały”. Wszyscy na placu jasnogórskim klęczeli i ze wzniesionymi w niebo rękami powtarzali za biskupem słowa przysięgi. Prymas Hlond poświęcił ryngraf – wotum oraz ryngrafy pamiątkowe. Ryngraf tej pielgrzymki jest wśród wotów na Jasnej Górze.

Młodzież akademicka przyjęła Ewangelię Chrystusową jako program do czynnego realizowania w życiu. Ślubowanie było tego publicznym i zewnętrznym wyrazem oraz świadectwem odrodzenia religijnego i patriotycznego młodzieży polskiej. Potem wielu z tych młodych ludzi oddało życie w obronie Ojczyzny.

Tradycja Ślubów Jasnogórskich znalazła kontynuację w corocznych pielgrzymkach studenckich, również pod okupacją hitlerowską. W dwóch takich tajnych pielgrzymkach, w latach 1942 i 1943, brał udział krakowski student Karol Wojtyła.

Po wojnie władza komunistyczna bardzo szybko zaczęła utrudniać organizowanie majowej pielgrzymki akademickiej. W okresie stalinowskim, mimo formalnego zakazu, odbywała się ona każdego roku. W 1956 roku przesunięto ją na 14 października (dwa tygodnie przed oficjalnym zwolnieniem z internowania prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego) i zorganizowano w tajemnicy przed władzami państwowymi. Po wyjściu na wolność kard. Wyszyński kilkakrotnie kierował do studentów specjalne odezwy w związku z majową pielgrzymką na Jasną Górę.