Dziś Światowy Dzień Książki

Od 1995 roku, a więc od 25 lat 23 kwietnia jest obchodzony z inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) jako Światowy Dzień Książki. Od początku ma on za zadanie popieranie i popularyzowanie czytelnictwa, działalności wydawniczej oraz ochronę własności intelektualnej prawem autorskim. Od 2001 UNESCO wyznacza różne miasta jako symboliczne Światowe Stolice Książki: pierwszą był w tymże roku Madryt, w 2016 – Wrocław, a w tym roku jest nią stolica Malezji – Kuala Lumpur.

Nawiązując do dzisiejszego wydarzenia Radio Watykańskie przypomniało, że dzień 23 kwietnia wybrano dlatego, że w 1616 roku w tym jednym dniu zmarli trzej wybitni twórcy: Hiszpan Miguel de Cervantes, peruwiąński historyk i pisarz Inca Garcilaso de la Vega i Anglik William Shakespeare (Szekspir; w jego wypadku datę śmierci wyliczono według kalendarza juliańskiego). Ponadto w tym samym dniu przypadają rocznice urodzin lub śmierci (w różnych latach) kilku innych znanych pisarzy, np. Francuza Maurice’a Druona, Islandczyka Halldóra Laxnessa, Amerykanina pochodzenia rosyjskiego Vladimira Nabokova, Hiszpana Josepa Pla i Kolumbijczyka Manuela Mejía Vallejo.

Przede wszystkim jednak jest to dzień wspomnienia liturgicznego św. Jerzego – patrona Katalonii, w której, według prastarej tradycji, kobiety w odpowiedzi na róże otrzymane w tym dniu od swych ukochanych dawały im książkę. Do dziś w księgarniach w Barcelonie i w innych miastach katalońskich księgarze wręczają w tym dniu róże nabywcom książek.

W tym roku jednak z powodu koronawirusa w “Dia del llibre” (Dzień Książki) nie będzie kolorowych straganów na głównej ulicy stolicy Katalonii – Rambla de Catalunya (Cataluña), nie znaczy to jednak, że zabraknie różnych inicjatyw dla uczczenia tego święta on-line. Pomysłodawcą Dnia był pisarz i wydawca z Walencji Vincent Claves Andrés, a po raz pierwszy obchodzono go w Hiszpanii na mocy dekretu króla Alfonsa XIII w dniu 7 października 1926, gdy przypada domniemana rocznica urodzin Cervantesa (w 1547), ale już w 1930 przeniesiono ten Dzień na wspomniany 23 kwietnia i tę datę przyjęła w 65 lat później UNESCO.

Uwzględniając obecną sytuację archidiecezja barcelońska zaproponowała na swej stronie internetowej wyborów tytułów książek dla godnego uczczenia dnia św. Jerzego (Sant Jordi) i wspieranie działalności wydawniczej, ciężko dziś doświadczanej wskutek zamknięcia księgarń. Arcybiskupstwo zachęca do maratonów czytelniczych, podobnie jak to się dzieje we Włoszech.

Tam odbędzie się taki maraton pod patronatem UNESCO i Fundacji De Sanctis w bezpośrednich połączeniach internetowych w godzinach 11-18. Grupa Wydawnicza św. Pawła uruchomiła hasztag #Chileggenonsiferma w celu popierania czytania książek wszelkich wydawców, docierając z tym przesłaniem do wszystkich czytelników bezpośrednio w domach oraz wspierając księgarnie niezależne, religijne i świeckie, przeżywające dziś ciężkie chwile z powodu wirusa.

Grupa św. Pawła podkreśliła na swej stronie, że czytanie książek „daje siłę do podróżowania ponad wszelkimi formami ograniczeń, bo gdy czytamy, wszystko jest w ruchu: umysł, serce, wyobraźnia i duch”. W tych dniach całkowitego zamknięcia w domach, a nawet stopniowego otwierania księgarń w niektórych regionach Włoch, pauliści proponują możliwość zamawiania upragnionych produktów u zaufanych pośredników i otrzymywania ich do domu bez kosztów wysyłki.

“Jestem przekonany, że powinniśmy próbować dodawać nadziei księgarniom, oferując nową usługę nastawioną na czytelnika, który nie zaniechał nabywania książek” – powiedział portalowi Vatican News Fabrizio Cattaneo, dyrektor ds. handlu książkami Grupy Wydawniczej św. Pawła. Dodał, że “dotychczas przeprowadziliśmy wielkie rozliczenie z ponad stu należącymi do nas księgarniami”.

Według dyrektora – choć nie dokonano jeszcze żadnych statystyk – obecne tendencje wskazują, że klienci szukają głównie literatury pięknej, ale też pozycji z zakresu duchowości i psychologii, dużym powodzeniem cieszą się również książki dla dzieci: bajki, opowiadania i książeczki do kolorowania. Za znamienny dyr. Cattaneo uznał fakt, że czytelnicy zamawiają coraz więcej książek na raz i starają się zwracać do własnej, zaufanej księgarni. Zdaniem rozmówcy portalu w ciągu półtora miesiąca zamknięcia straty księgarń i wydawnictw wynoszą miliony euro. Dyrektor zapewnił, że jego Grupa jest blisko czytelników i księgarń, opłacając całkowicie koszty wysyłki i towarzysząc całemu przedsięwzięciu, dbając jednocześnie o zdrowie i przestrzegając wszystkich norm bezpieczeństwa.