Dziś uroczystość Chrystusa Króla

Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata obchodzimy w ostatnią niedzielę roku liturgicznego, która przypada w tym roku w 24 listopada. Sensem tego święta jest odnowa świata w Chrystusie, zgodnie z łacińskim hasłem „Instaurare omnia in Christo!”. Chodzi też o zrozumienie królewskiej misji Jezusa, która wyraża się w służbie oraz w ofierze za innych. Jednocześnie w uroczystość Chrystusa Króla obchodzony jest Światowy Dzień Młodzieży we wszystkich katolickich diecezjach świata.

Czym jest królowanie Chrystusa?

Ewangelie ukazują tajemnicę królowania Chrystusa jako służbę, aż do złożenia ofiary ze swego życia. Ubiczowany, ukoronowany cierniami Jezus odpowiada na pytanie Poncjusza Piłata: Tak, jestem Królem. Królestwo moje nie jest z tego świata (por. J 18, 33-40). Na krzyżu Chrystusa widniał napis: Jezus Nazarejczyk Król Żydowski (J, 19,19), a ukrzyżowany z Nim łotr prosił tuż przed śmiercią: „Jezu, wspomnij na mnie, gdy będziesz w swoim królestwie” (Łk 23,42). Ten ewangeliczny przekaz ukazuje, że w najgłębszym chrześcijańskim sensie panować to znaczy służyć a nawet oddać życie za innych.

W wyznaniu wiary, w czasie niedzielnej Eucharystii, wypowiadamy słowa: „Jezus Chrystus wstąpił do nieba; siedzi po prawicy Ojca. Stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych, a królestwu Jego nie będzie końca”. Zaś w Modlitwie Pańskiej powtarzamy: „Przyjdź królestwo Twoje”.

Stosunkowo młode święto

Święto Chrystusa Króla wprowadził papież Pius XI w roku 1925 na zakończenie Roku Świętego: przypadła ona wówczas na 11 grudnia. Sensem tego nowego święta, jak wyjaśniał papież w encyklice „Quas primas”, było uznanie panowania i władzy Chrystusa zarówno w życiu osobistym chrześcijan, jak i całych społeczności. Miało ono służyć odnowie wiary, także w przestrzeni publicznej, która szczególnie – zdaniem Piusa XI – narażona jest na wypieranie zeń wartości i zasad chrześcijańskich.

Ustanowienie święta Chrystusa Króla Pius XI traktował także jako „lekarstwo na zagrożenia niesione przez coraz powszechniejsze prądy laicyzacyjne, zaprzeczające panowaniu Chrystusa nad ludami”.  W związku z tym zachęcał – jak brzmiało ulubione jego hasło – do „Instaurare omnia in Christo”, czyli do „odnowy wszystkiego w Chrystusie”.

W 1969 r. papież Paweł VI podniósł święto Chrystusa Króla do rangi uroczystości, a więc najwyższej wagi obchodu liturgicznego w Kościele, postulując czcić Chrystusa jako Króla Wszechświata. Po reformie liturgicznej uroczystość została przeniesiona na ostatnią niedzielę przed Adwentem, czyli ostatnią niedzielę roku liturgicznego.

Święto Chrystusa Króla od samego początku było uroczyście obchodzone w Polsce. W 1927 r. powstał w Poznaniu komitet budowy pomnika Najświętszego Serca Pana Jezusa, który miał być także monumentem wdzięczności za odzyskaną niepodległość. Pomnik ten uroczyście odsłonięto 30 października 1932, w święto Chrystusa Króla. Miał on postać figury Jezusa z ręką uniesioną do góry w geście błogosławieństwa, z kulą symbolizującą ziemski glob w drugiej dłoni. W uroczystościach wzięli udział liczni poznaniacy pod przewodnictwem kard. Augusta Hlonda. Pomnik zburzyli Niemcy zaraz po wejściu do miasta w 1939 r., wysadzając go w powietrze. A figurę Chrystusa przetopiono na kule armatnie. Szczątki dwóch błogosławiących palców Jezusa, ocalone przez polskich przez polskich robotników, są do dziś przechowywane w poznańskim Muzeum Archidiecezjalnym. Od kilkunastu lat trwają bezskuteczne  starania o postawienie go ponownie w godnym miejscu stolicy Wielkopolski.

W ikonografii wątek Chrystusa panującego obecny był już od starożytności. Wielokrotnie przedstawiany był on jako Pantokrator, czyli Wszechwładca, zasiadający na tronie, mający ziemię za podnóżek lub trzymający glob ziemski w dłoni. Tak przedstawiają Jezusa dawne ikony i mozaiki. Tak też wielokrotnie ukazuje Go Apokalipsa – jako zasiadającego na tronie, któremu całe stworzenie oddaje cześć.

Kwestia intronizacji Chrystusa jako Króla

Sprawą intronizacji Chrystusa Króla – na prośbę licznych oddolnych ruchów intronizacyjnych – w ostatnim dziesięcioleciu zajmowała się Konferencja Episkopatu Polski. Powołała w tym celu w 2013 r. Zespół ds. Ruchów Intronizacyjnych pod przewodnictwem biskupa opolskiego Andrzeja Czai. Po niełatwych dyskusjach z przedstawicielami ruchów intronizacyjnych – które domagały się ogłoszenia Chrystusa królem Polski – ustalono, że „nie trzeba Chrystusa intronizować w znaczeniu wynoszenia Go na tron i nadawania Mu władzy ani też ogłaszać Go Królem”, lecz można dokonać intronizacji jako dążenie do prześwietlenia Jego nauką naszego życia indywidualnego i społecznego.

Uroczysta proklamacja Aktu Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana odbyła się w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach 19 listopada 2016 r. z udziałem polskich biskupów oraz Prezydenta RP. Następnego dnia akt ten został odnowiony we wszystkich świątyniach katolickich w Polsce.

Światowy Dzień Młodzieży w diecezjach

Jest całkiem nową tradycją, wpisującą się w obchody uroczystości Chrystusa Króla. W 2020 r. papież Franciszek zmienił datę obchodów ŚDM w Kościołach lokalnych – z Niedzieli Palmowej na Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. „Stanowcze wezwanie, które musi być skierowane do młodych ludzi i które powinno znaleźć się w centrum każdego diecezjalnego ŚDM obchodzonego w dniu Chrystusa Króla, brzmi zatem: przyjmijcie Chrystusa! Przyjmijcie Go jako Króla w waszym życiu! On jest Królem, który przyszedł, aby zbawić! Bez Niego nie ma prawdziwego pokoju, prawdziwego wewnętrznego pojednania i prawdziwego pojednania z innymi ludźmi!” – pisze Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia w Duszpasterskich wskazówkach dotyczących lokalnych obchodów ŚDM.

Tegoroczny 39. ŚDM, oprócz tego, że zgromadzi młodych ludzi wokół ich biskupów na całym świecie, będzie miał też swoje obchody w Bazylice Watykańskiej. Tego dnia Ojciec Święty będzie przewodniczył Mszy św. w Bazylice Watykańskiej o godz. 9.30, która zakończy się przekazaniem symboli ŚDM – krzyża i ikony Matki Bożej Salus Populi Romani – młodzieży koreańskiej, która przejmie je od rówieśników z Portugalii. Od tego momentu symbole te rozpoczną peregrynację w Korei i wybranych krajach azjatyckich, w ramach duchowego przygotowania do kolejnych międzynarodowych ŚDM, które odbędą się w 2027 r. w Seulu, pod hasłem „Odwagi! Ja zwyciężyłem świat” (J 16,33).

W niedzielnej uroczystości w Watykanie weźmie udział 100-osobowa delegacja młodzieży portugalskiej, wraz z Patriarchą Lisbony abp. Rui Valério i odpowiedzialnym za organizację ŚDM Lizbona 2023 kard. Américo Aguiarem, a także stuosobowa delegacja młodzieży koreańskiej, wraz z arcybiskupem Seulu Peterem Chung Soon-taekiem oraz koordynatorem seulskiego Komitetu Organizacyjnego ŚDM bp. Paulem Kyung Sang Lee. Jak informuje Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia, obecni będą też m.in. młodzi ludzie, reprezentujący 5 kontynentów, którzy wezmą udział w procesji z darami.