Ekstaza św. Franciszka dziełem El Greca – w poniedziałek wyniki ekspertyz

Wyniki badań, które jednoznacznie potwierdzają autentyczność obrazu El Greca „Ekstaza świętego Franciszka” zostaną przedstawione w poniedziałek w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach. Tam właśnie przechowywane jest jedyne w Polsce dzieło mistrza pochodzącego z greckiej Krety.

Od czasu, gdy w 1964 r. odkryto obraz, pojawiały się domniemania na temat jego autorstwa, natomiast po tym, jak w 1974, podczas specjalistycznych badań udało się odsłonić sygnaturę El Greca – nie brakuje głosów kwestionujących autentyczność malowidła.

W ubiegłym roku, po tym, jak autorstwo obrazu publicznie zakwestionował znany historyk sztuki prof. Mieczysław Morka, Muzeum postanowiło poddać dzieło kolejnym badaniom. "Chcieliśmy, by położyły one kres wszelkim domysłom i hipotezom w tej dziedzinie" – wyjaśnia w rozmowie z KAI ks. dr Rober Mirończyk. Dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach podkreśla, że ekspertyzy dwóch niezależnych ośrodków naukowych jednoznacznie potwierdzają, iż autorem "Ekstazy św. Franciszka" jest El Greco.

Prezentacja wyników badań odbędzie się 22 czerwca o godz. 14.00 w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach. W spotkaniu z dziennikarzami udział wezmą: dyrektor Muzeum ks. dr Robert Mirończuk, Piotr Frączek z Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych przy Muzeum Narodowym w Krakowie, prof. Iwona Szmelter – z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i prof. Juliusz Chrościcki.

Obraz "Ekstaza świętego Franciszka" to jedno z najcenniejszych dzieł europejskiego malarstwa epoki nowożytnej w kolekcjach muzealnych w Polsce i jedyne dzieło El Greca w naszym kraju. Obraz datowany jest na lata ok. 1575–1580.

Nie wiadomo, jakie były jego losy bezpośrednio po namalowaniu, nieznana jest więc tożsamość jego kolejnych właścicieli. Nie wiadomo również, kiedy i w jakich okolicznościach dzieło trafiło na ziemie polskie.

Dla szerszej publiczności obraz został odkryty w 1964 r. Stało się to podczas inwentaryzacji zabytków, którą – dla Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk – przeprowadzały Izabella Galicka i Hanna Sygietyńska. Podczas spisywania dzieł na terenie parafii w Kosowie Lackim, w mieszkaniu proboszcza, badaczki zauważyły dzieło przedstawiające świętego Franciszka. Obraz był mocno zabrudzony i pociemniały, nie była także widoczna żadna sygnatura.

Płótno wydawało się jednak na tyle interesujące, że w następnych latach zdecydowano się przeprowadzić jego szczegółowe badania i analizę porównawczą. Podczas konserwacji, spod zabrudzonych warstw, wyłoniła się cała kompozycja, a także, zachowana częściowo, sygnatura artysty: Domenikos Theotokopulos. Od 2004 r. "Ekstaza …" jest pokazywana publicznie w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach.

Domenikos Theotokopulos (1541-1614),znany potem jako El Greco ("Grek"), to jeden z najbardziej oryginalnych artystów europejskich przełomu XVI i XVII w. Pochodził z Kandii na Krecie, osiadł zaś w Hiszpanii, gdzie najpełniej rozwinął swój talent. Artystyczny warsztat doskonalił w Wenecji, uczył się malarstwa u Tycjana i Tintoretta. Zamawiał u niego obrazy król hiszpański Filip II.

El Greco namalował m.in. "Obnażenie szat Chrystusa", "Trójcę Świętą", "Pogrzeb hrabiego Orgaza", "Łzy świętego Piotra". Jego obrazy są ozdobą najsłynniejszych muzeów świata.