Ekumenizm świadectwa

Spotkanie Franciszka z Cyrylem otwiera nowy rozdział w budowaniu jedności katolicko-prawosławnej – a jest nim ekumenizm świadectwa. Dialog teologiczny jest ważny, ale ważniejsze wobec wyzwań jakie stawia świat, jest wspólne świadectwo.

Wobec zagrożenia pokoju, wojen na Bliskim Wschodzie, Afryce i na Ukrainie, obaj pasterze zdali sobie sprawę, że odrębny głos Kościołów nie wystarczy. W Syrii, w Iraku i w innych krajach Bliskiego Wschodu czy Afryki Północnej chrześcijanie masowo opuszczają tereny, gdzie obecni byli od czasów apostolskich. Pilnie potrzeba jest międzynarodowej solidarności: współpracy, pomocy humanitarnej dla nieznanej w historii fali uchodźców oraz zapewnienie im możliwości powrotu. Obaj zwierzchnicy apelują o rozwiązanie konfliktów przez negocjacje i położenie kresu terroryzmowi. Podkreślają potrzebę dialogu międzyreligijnego, szacunku dla innych religii i potępiają zbrodnie „w imię Boga”.

Deklaracja wskazuje, że potrzebne jest wytyczenie wspólnej drogi –  wobec wyzwań stawianych przez świat – jaką iść winny oba Kościoły. A problemów jest wiele: agresywna sekularyzacja, ograniczanie praw wierzących, rażąca niesprawiedliwość, kryzys rodziny czy brak szacunku dla życia poprzez aborcję, eutanazję i manipulacje genetyczne. Pasterze dostrzegają, że wspólne świadectwo niezbędne jest Europie, by ostały się wartości, które stanowią jej fundament, wyrastający z judeo-chrześcijańskiego pnia.

Problemem w dialogu z prawosławiem rosyjskim jest jego podporządkowane władzy. A wielka machina dyplomacji rosyjskiej, do której należy i sam patriarcha, mówi co innego na zewnątrz, a co innego robi u siebie. A skoro teraz patriarcha potępił „zbrodnie w imię Boga”, to należy wywrzeć nań nacisk, aby przestał uzasadniać agresję na Ukrainę poprzez teorię „Russkiego Miru” – a zbrodnie te potępił. Ostatecznym sprawdzianem wiarygodności patriarchy winno być  zaproszenie Franciszka do Rosji, bez obaw, że jego autorytet zblednie na tle Następcy św. Piotra.

Marcin Przeciszewski