Elbląg: konferencja naukowa o kobietach w Prusach Królewskich

Liczne grono naukowców, alumni oraz licealiści byli uczestnikami konferencji naukowej pt. „Kobiety w Prusach Królewskich”, która odbyła się 12 grudnia 2019 r. w gmachu Seminarium w Elblągu. Organizatorami wydarzenia byli: diecezja elbląska oraz Instytut Nauk Historycznych UKSW w Warszawie.

Zgromadzonych w auli seminaryjnej powitał ks. prof. dr hab. Wojciech Zawadzki [WSD Elbląg, UKSW]. Przypomniał, że w 2018 r. przypadła 100. rocznica przyznania praw wyborczych Polkom, i właśnie to wydarzenie stało się powodem do zorganizowania obecnej sesji naukowej. Ze słowem pozdrowienia zwrócił się do uczestników spotkania bp dr Jacek Jezierski.

Pierwszą część konferencji otworzyło wystąpienie prof. dr. hab. Romana Czai [UMK Toruń], który mówił o pozycji kobiet w rodzinach patrycjuszowskich w wielkich miastach pruskich w późnym średniowieczu. Z kolei dr hab. Piotr Oliński prof. UMK, przypomniał w swej prelekcji o kobietach jako benefaktorkach klasztorów w II połowie XV i w początkach XVI w. w Prusach Królewskich.

O kobietach – „czarownicach” w dobrach miejskich Gdańska w czasach wczesnonowożytnych traktowało przedłożenie prof. dr. hab. Jacka Wijaczki [UMK]. Z kolei prof. dr hab. Edmund Kizik [UG Gdańsk] ukazał w swoim wystąpieniu kobiety jako sprawczynie pobić przed gdańskim Urzędem Burgrabiego w pierwszej połowie XVII w. Do tematyki tej nawiązywał wykład dr Jaśminy Korczak-Siedleckiej [IH PAN Warszawa] pt. Kobiety jako ofiary i sprawczynie przemocy we wsiach Prus Królewskich w XVI-XVII w., a także dr. hab. Sławomira Kościelaka – prof. UG: Kobiety w krzywym zwierciadle gdańskich ksiąg konsystorskich w XVIII w.

Drugą część konferencji rozpoczęła prelekcja ks. prof. dr hab. Waldemara Graczyka [UKSW], który przypomniał o staraniach bp. Stanisława Łubieńskiego w celu sprowadzenia do diecezji płockiej sióstr katarzynek. Wystąpienie prof. dr. hab. Andrzeja Grotha [UG] wskazało na gospodarczą aktywność kobiet w wielkich miastach Prus Królewskich. Natomiast prezentacja dr. hab. Piotra Bireckiego prof. UMK, przybliżyła uczestnikom postać kobiety w sztuce nowożytnej tego regionu.

O kościelnych fundacjach kobiet na Warmii w świetle protokołów powizytacyjnych z XVIII w. przypomniał w swoim przedłożeniu ks. prof. dr hab. Andrzej Kopiczko [UWM]. Natomiast prof. dr hab. Jolanta M. Marszalska [UKSW] wskazała na związki Barbary i Konstancji Sanguszkowych z Gdańskiem w XVIII w.

Obraz szlachcianek z Prus Królewskich w świetle siedemnastowiecznych testamentów sporządzonych przez kobiety przybliżyła zebranym dr hab. Barbara Krysztopa-Czupryńska – prof. UWM, a ks. prof. dr hab. Wojciech Zawadzki ukazał profile luteranek malborskich w drugiej połowie XVII w. w świetle mów pogrzebowych. Konferencję zwieńczył komunikat pt. „Ku przestrodze”. Kary zasądzane wobec kobiet w pierwszej połowie XIX w. na łamach gdańskiego czasopisma urzędowego, który przedstawił mgr Radosław Kubus.

Konferencja naukowa była już czwartym tego typu spotkaniem. W 2016 r. naukowcy skupili się na analizie życia lokalnych społeczności w Prusach Królewskich w świetle ksiąg metrykalnych. W 2017 r. obradom towarzyszył temat: „Dysydenci czy decydenci? Protestanci w Prusach Królewskich i Koronie w XVI-XVIII wieku”. Natomiast w 2018 r., w związku z obchodami setnej rocznicy odzyskania niepodległości, naukowe spotkanie w Elblągu związano z tematem: „Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród”. Polacy w Prusach Wschodnich i Zachodnich 1918-1920.

Konferencja została sfinansowana ze środków Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.