Encyklika „Dilexit nos”- doświadczenie serca, które kocha

W przypisie pierwszym do encykliki „Dilexit nos – o miłości ludzkiej i Bożej Serca Jezusa Chrystusa” papież Franciszek wyznaje, że inspiracją dla pierwszego rozdziału dokumentu był jego współbrat o. Diego Fares, który zmarł w 2022 roku. Argentyński jezuita przy wielu okazjach podkreślał centralne znaczenie serca w myśli i działalności Jorge Mario Bergoglio, najpierw jako duszpasterza w Buenos Aires, a teraz jako biskupa Rzymu.

„Znaczna część refleksji zawartych w tym pierwszym rozdziale została zainspirowana nieopublikowanymi pismami o. Diego Faresa SI. Niech Pan da mu udział w swojej świętej chwale” – czytamy w przypisie. Jak zauważa zastępca dyrektora redakcyjnego watykańskiej Dykasterii ds. Komunikacji, Alessandro Gisotti z biegiem czasu nauczyliśmy się dostrzegać w dokumentach magisterialnych papieża Franciszka, jak ważne bywają przypisy. Jego zdaniem tak jest z pewnością w przypadku opublikowanej dziś encykliki „Dilexit nos”, w której w przypisie pierwszym papież wyznaje, że inspiracją dla stron wstępnych – tych, które nadają kierunek całemu dokumentowi – był jego przyjaciel i uczeń, jezuita o. Diego Fares, który zmarł w wieku 66 lat w 2022 roku.

Gisotti miał szczęście znać o. Diego w latach, gdy pracował w jezuickim dwutygodniku „La Civiltà Cattolica” i wielokrotnie przeprowadzał z nim wywiady na temat duchowości, korzeni i wizji Jorge Mario Bergoglio. „Patrząc dziś wstecz na te refleksje, wyraźnie wyłaniają się ciągłe odniesienia o. Faresa do słowa „serce”, gdy mówi o swoim kierowniku duchowym, który został arcybiskupem Buenos Aires, a później biskupem Rzymu. Odniesienia, które pomagają nam zrozumieć, że czwarta encyklika Franciszka nie wywodzi się z teoretycznego studium, ale z żywego doświadczenia” – podkreśla Gisotti.

Zauważa, że według o. Faresa „serce” jest również w centrum myślenia papieża o edukacji, koncepcji znacznie szerszej i głębszej niż edukacja. Przypomina słowa argentyńskiego jezuity, że Franciszek jest „wielkim wychowawcą, formatorem, jak mówimy. Tym, który żyje edukacją jako całością, jako edukacją serca. Wychowanie serca może być dokonane tylko przez ojca, matkę. Serce zawsze ma ostatnie słowo”. O. Fares zauważył też, że „za pedagogicznymi kryteriami «Amoris laetitia» kryje się radykalne «tak» i «nie». To «tak» jest zdecydowanym «tak» dla radości miłości. Radość powiększa serce rodziny”.

Zdaniem Gisottiego szczególnie uderzające jest to, co argentyński jezuita mówi o cechach, które dla papieża Franciszka są fundamentalne w biskupstwie. Dla Franciszka wzorem pasterza jest św. Józef, który „czuwa” nad Dzieciątkiem i Matką. „Czuwanie”, podkreślał o. Fares, „odnosi się bardziej do troski o doktrynę i moralność”, podczas gdy nawiązuje ono raczej do „troski o sól i światło w sercach” oraz  że „nadzorowanie i czuwanie mówią nam o pewnej koniecznej kontroli. Natomiast czuwanie mówi nam o nadziei, nadziei miłosiernego Ojca, który czuwa nad próbami serc jakimi są doświadczane dzieci”.

„Miłosierdzie i nadzieja, główne tematy dwóch jubileuszy pontyfikatu Franciszka: tego nadzwyczajnego z 2016 r. i tego zbliżającego się w 2025 roku. Miłosierdzie i nadzieja, które – jak przypomina nam teraz «Dilexit nos» – nie są odrębnymi wymiarami w Sercu Jezusa, ale niepodzielnym wyrazem nieskończonej miłości, która obejmuje ludzkość” – pisze Gisotti.