Etyka i Energia

Swoją działalność rozpoczęło stowarzyszenie Etyka i Energia, polski odpowiednik Etik&Energi, szwedzkiej organizacji promującej projekty ekologiczne dla instytucji kościelnych. Uroczysta inauguracja stowarzyszenia odbyła się 13 maja 2011 w Myczkowcach na Podkarpaciu, gdzie przybyli założyciele dzieła: przedstawiciele diecezji rzeszowskiej, jezuici ze Starej Wsi i franciszkanie z Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu – REFA.

W pierwszej części spotkania zaprezentowano główne założenia dzieła Etyka i Energia, które chce łączyć nowoczesność z tradycją starając się, aby nasze kościoły, klasztory i budynki parafialne wzbogacone o najnowszą myśl techniczną były tańsze w utrzymaniu i bardziej przyjazne dla otoczenia. Promując zrównoważony rozwój i oszczędny styl życia przyjazny dla lokalnej społeczności wspólnym wysiłkiem dążyć będą do mniejszego zużycia energii i obciążenie środowiska.

Pastor Per Larsson, teologiczny doradca szwedzkiego E&E, przekonywał, że obecnie przed kościołami chrześcijańskimi stoją trzy rodzaje wyzwań: intelektualne, prorocze oraz praktyczne – wzywające do zmiany naszego stylu życia. „Najbliższe lata będą charakteryzowały się wzrostem napięć między naukowcami głoszącymi prawdę o trudnej sytuacji a politykami, którzy nie chcą podejmować odpowiednich działań” – mówił. Za ważne w tej sytuacji uznał świadectwo chrześcijańskie. Inspirujące może być też doświadczenia życia zakonnego z oszczędnym, nieagresywnym stylem życia.

W swym wystąpieniu zwróciłem uwagę, iż w preambule stowarzyszenia odwołano się do słów Papieża Benedykta XVI z jego orędzia „Jeżeli chcesz krzewić pokój, strzeż dzieła stworzenia” z 1 stycznia 2010, w którym wzywa katolików i całą ludzkość do „w pełni zrównoważonego zarządzania środowiska i zasobów planety” oraz stworzeniu okoliczności sprzyjających „zachowaniom cechujących się umiarem zmniejszając swoje zapotrzebowanie na energię i poprawiając warunki jej wykorzystania.” I następnie omawiając ów ważny tekst pokazałem skąd bierze się zainteresowanie Kościoła sprawami ekologicznymi.

W drugiej części spotkania Jerzy Krzyżowski, ekspert E&E, prezentował praktyczne doświadczenia Szwedów i pokazywał jak wielu budynkach udało im się zmniejszyć wydatki na prąd i ogrzewanie co najmniej o 30 proc., koszty energii o 40% a emisję dwutlenku węgla ograniczyć nawet o 50 proc. Zaprezentował też praktyczny podręcznik racjonalnej gospodarki energią w budynkach kościelnych. „Pisali go technicy dla księży” – podkreślił i zapowiedział jego tłumaczenie na język polski.

Kulminacyjnym momentem spotkania było podpisanie międzynarodowego porozumienia pomiędzy szwedzką Etik&Energi oraz polską Etyką i Energią. Z tej okazji odczytano specjalne pozdrowienia przesłane przez pastora Björn Cedersjö z Rady Kościołów Chrześcijańskich w Szwecji, pastora Henrika Grape z Europejskiej Sieci Współpracy Ekologicznej Chrześcijan (ECEN) oraz Esbjörna Hagberga, biskupa diecezji Karlstad, jako pierwsza wykonała analizę energetyczną wszystkich budynków należących do diecezji zgodnie z konceptem wypracowanym przez E&E. Ten ostatni napisał: „Mamy głębokie historyczne powiązania miedzy naszymi krajami, ludźmi i kościołami. Wiele parafii aktywnie włączyło się w walkę Polaków i Kościoła na rzecz polskiej niezależności w latach 80-dziesiątych. W tym czasie wiele szwedzkich serc zdobył papież Jan Paweł II. Jego duchowe wezwanie do zrównoważonego stylu życia i rozwoju inspiruje do kontynuacji naszej pracy. W naszej diecezji zdecydowaliśmy się wybrać i przeprowadzić program Etik & Energi we wszystkich naszych parafiach. Obejmował on przebudowę w kierunku efektywnego korzystania z energii, gospodarność w jej używaniu z jednoczesną dbałością o skarby kultury w naszych kościołach. Wielkim wyzwaniem dla naszej diecezji i całego kraju jest obecnie niezależność energetyczna realizowana przez właściwą gospodarkę energią i korzystanie z własnych odnawialnych źródeł energii… Wierzymy, że nasze Kościoły w całkowicie nowy sposób włączą się w przemiany w obliczu których stoją nasze kraje.”

O. Stanisław Jaromi OFM Conv.

absolwent teologii i ochrony środowiska, doktor filozofii, od lat zaangażowany w chrześcijańską edukację ekologiczną, wieloletni delegat franciszkanów ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia, przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu - REFA i szef portalu www.swietostworzenia.pl. Interesuje się sprawami dialogu pomiędzy nauką i wiarą, kulturą i duchowością, chrześcijańską wizją świata i różnymi nurtami ekofilozofii. Pracował duszpastersko w Czechach oraz w międzynarodowych centrach franciszkanów w Asyżu, Rzymie i Krakowie; obecnie mieszka w Radomsku.