Europa poligonem doświadczalnym na ludzkich istotach?

Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (ComECE) wyraziła ubolewanie z powodu propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej zasad finansowania badań naukowych na ludzkich embrionach.

Zgodnie z propozycją naukowcy będą mogli korzystać z zarodków ludzkich do badań naukowych. Jeśli orzeczenie Komisji zostanie zaaprobowane przez Parlament Europejski i unijną Radę Ministrów, od przyszłego roku tego typu badania będą mogły być prowadzone z zachowaniem ściśle określonych warunków.

*Zdaniem ComECE* ze względu na moralne zastrzeżenia i zasadniczą różnicę zdań pomiędzy krajami UE ewentualne finansowanie badań nad ludzkimi embrionami powinno być pozostawione w gestii państw członkowskich.

ComECE wskazała jednocześnie, że wykorzystywanie ludzkich embrionów do badań naukowych jest z zasady niedopuszczalne. „Również jeśli przyświeca im dobry cel, mianowicie rozwój nowych terapii nieuleczalnych chorób, nie upoważnia to do używania wszelkich środków” – czytamy w oświadczeniu.

Komisja wskazuje przy tym, że obecnie prowadzone są również badania, w których wykorzystywane mogą być w tym celu komórki macierzyste osób dorosłych i to one powinny być wspierane przez Unię Europejską.

ComECE zaapelowała do ministrów badań naukowych UE, aby sprzeciwili się wykorzystywaniu unijnych pieniędzy na badania na ludzkich embrionach i komórkach macierzystych otrzymywanych z zarodków ludzkich.

*Również Konferencja Biskupów Niemiec* uznała, że z punktu widzenia etyki propozycja Komisji jest nie do przyjęcia i jest wyraźnym sygnałem dla wzmożenia wysiłków na rzecz ochrony embrionu ludzkiego w Europie.

Zdaniem niemieckich biskupów propozycja Komisji Europejskiej lekceważy system prawny Niemiec, instrumentalizuje ludzkie życie, uwłacza godności człowieka, który jest nim już w stanie embrionalnym

W krajach UE takich jak: Niemcy, Włochy, Hiszpania, Portugalia i Irlandia badania nad ludzkimi embrionami są zabronione.

*Z kolei ks. prof. Wojciech Bołoz*, dyrektor Centrum Ekologii Człowieka i Bioetyki UKSW twierdzi, że została przełamana następna bariera, która chroniła istoty ludzkie przed niszczącymi eksperymentami medycznymi. – Europa staje się poligonem doświadczalnym na istotach ludzkich – dodaje.

Warunki pod jakimi dopuszcza się badania na embrionach określa on jako celowy zabieg, służący temu, aby opinia publiczna łatwiej przyjęła kolejne stanowiska unijnych instytucji w tej sprawie. – To zasłona dymna, swego rodzaju polityka językowa – podkreśla.

Ks. Bołoz jest przekonany, że pomimo, iż nie podjęto jeszcze ostatecznych i rozstrzygających decyzji, to jednak zarówno Parlament Europejski jak i unijna Rada Ministrów „przeprowadzą tę kwestię w zawoalowany sposób”. Według niego chodzi tylko o przełamanie pewnego tabu. Spodziewa się, że UE będzie naciskać na kraje należące do wspólnoty oraz państwa kandydujące, aby przyjęły podobne stanowisko.

*Komisja Europejska* zdecydowała o zasadach prowadzenia badań naukowych na komórkach macierzystych, które otrzymywane są z zarodków ludzkich. W przypadku, gdy zaaprobuje je Parlament Europejski i unijna Rada Ministrów, badania takie będą mogły być prowadzone od przyszłego roku pod warunkiem zachowania ściśle określonych okoliczności.

Naukowcy będą mogli korzystać z zarodków, które nie zostały użyte w procesie zapłodnienia, ale tylko pod warunkiem, iż wiedzieć o tym będą dawcy oraz gdy uzyskanie komórek macierzystych w inny sposób nie będzie możliwe. W żadnym wypadku zarodków nie wolno będzie produkować dla celów wyłącznie badawczych, a do badań będą dopuszczone tylko te, które zostały zarejestrowane przed czerwcem 2002 roku, a więc w chwili ogłaszania moratorium na badania, które w Unii Europejskiej obowiązuje do końca br.

Zarodki nie mogą podlegać handlowi, a badania prowadzone będą tylko w tych krajach UE, w których dopuszcza je miejscowe prawo. Jeśli zasady te będą przez naukowców przestrzegane mogą oni liczyć na unijne fundusze, przede wszystkim w pracy nad takimi chorobami wieku starczego, jak Alzheimera i Parkinsona.

Propozycje Komisji będą prawdopodobnie odrzucone przez Niemcy, Hiszpanię, Włochy, Irlandię i Portugalię, gdzie badania nad wykorzystywaniem znajdujących się w embrionach komórek są zakazane. Jeśli jednak Parlament Europejski i unijna Rada Ministrów zaakceptuje propozycje Komisji, wówczas pośrednio, poprzez składkę do wspólnego budżetu, wymienione państwa będą finansowały badania nad wykorzystaniem embrionów.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku krajów kandydujących do UE, w tym Polski, gdzie prawo zakazuje badań na embrionach, jednak kraje te do maja 2004 roku nie będą brać udziału w głosowaniach w Radzie UE.