Film o kapelanach katyńskich nagrodzony na V Festiwalu Filmów Historycznych

Film dokumentalny „Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy” ukazujący losy duchownych towarzyszących polskim żołnierzom aresztowanym przez NKWD zdobył jedną z nagród V Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych, który rozpoczął się dzisiaj w Warszawie. Srebrna szabla za film dokumentalny została wręczona podczas gali w Centrum Konferencyjnym MON. Film w reżyserii Tomasza Bardoscha zrealizował zespół kanału religia.tv oraz Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Galę rozpoczął koncert Orkiestry Koncertowej Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego z muzyką filmową i musicalową. Podczas koncertu platynową szablą za całokształt twórczości uhonorowany został Andrzej Wajda. Dziękując za wyróżnienie autor „Kanału” i „Katynia” opowiedział, że w pierwszych miesiącach wojny zmuszony był ukryć szablę oficerską swego ojca. W ub. roku przypadkowo odkryto szczątki, które przekazano reżyserowi. Nawiązując do tego wydarzenia Wajda podkreślił, że szabla jest w naszej kulturze przedmiotem wyjątkowym. – Jestem niezwykle szczęśliwy, że przedmiot, który oznacza tyle w naszym życiu jest w tej chwili moją własnością. Dziękuję bardzo, to dla mnie piękny moment, że mogę trzymać w dłoni szablę o wiele cięższą, niż ta która w międzyczasie po 70 latach wróciła do mnie – powiedział reżyser.

Nagrodę specjalną wicepremiera i ministra gospodarki otrzymał Włodzimierz Niderhaus, za całokształt artystyczno-producenckiej działalności gospodarczej na rzecz tworzenia filmów poświęconej polskiej historii i tradycji obronnej. Podczas gali zaprezentowany został także filmu „Karbala”, powstający w warszawskiej Wytwórni Filmów Fabularnych i Dokumentalnych, opowiadający o udziale polskich żołnierzy w wojnie w Iraku.

W drugiej części gali odbyło się wręczenie nagród przyznawanych przez jury festiwalu w trzech kategoriach: film fabularny, film wojskowy i film dokumentalny. Twórcy z 11 krajów zgłosili do festiwalu 78 filmów, z czego do konkursu komisja kwalifikacyjna przyjęła 48 obrazów, a 15 innych przeznaczyła do projekcji pozakonkursowych.

W sumie przyznano 15 złotych, srebrnych i brązowych Szabel. Film o kapelanach katyńskich zdobył srebrną szablę w kategorii filmów dokumentalnych. Nagrodę, „Srebrną Szablę – Nagrodę Biskupa Polowego” wręczył reżyserowi filmu Tomaszowi Bardorschowi, ks. ppłk Krzysztof Kacorzyk, kapelan Prezydenta RP. – Chciałem podziękować Barbarze Tarkowskiej, która wprowadza nas w świat i losy swojego wuja, jednego z kapelanów katyńskich, ks. Ziółkowskiego. Wprowadza nas w świat, który dla mnie też był wielkim odkryciem, bo zaczynając ten film miałem taką wiedzę o Katyniu, jak statystyczny Polak. Natomiast losy kapelanów katyńskich ukazują nową i bardzo ciekawą kartę tej historii – powiedział Bardorsch, odbierając Srebrną Szablę.

Wśród nagrodzonych filmów znalazły się m.in. filmy związane z Powstaniem Warszawskim „Umrzeć za Warszawę” (reż. Krzysztof Talczewski), „Radosław” (reż. Małgorzata Brama), a także dokumenty biograficzne np. „Paderewski, człowiek czynu, sławy i sukcesu” (reż. Wiesław Dąbrowski). W festiwalowym repertuarze odnaleźć można także filmy stanowiące pokłosie ubiegłorocznych obchodów 70. rocznicy rzezi na Wołyniu, jak nagrodzony „Jeżeli zapomnimy o Nich…” (reż. Adam Sikorski).

Przegląd filmów biorących udział festiwalu rozpocznie się dzisiaj. Projekcje będą odbywać się do 13 września w Muzeum Niepodległości (Al. Solidarności 62). Więcej informacji na temat festiwalu można znaleźć na stronie http://www.militaryfilmfestival.pl/

„Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy” to film dokumentalny ukazujący losy duchownych towarzyszących polskim żołnierzom aresztowanym i zgładzonym przez NKWD. Wielowyznaniowe i różnorodne religijnie społeczeństwo II Rzeczpospolitej miało swoje odbicie także w strukturze Wojska Polskiego. Widać to szczególnie na cmentarzach wojskowych gdzie chrześcijańskie krzyże sąsiadują z żydowskimi macewami i muzułmańskimi mizarami. Duszpasterze wojskowi, którzy stali się jeńcami wojennymi, podzielili losy polskich żołnierzy dzieląc trudy i niedolę sowieckich łagrów i więzień. Jako przedstawiciele nie tylko struktur wojskowych ale i środowisk religijnych byli traktowani w sposób bezwzględny jako „wrogowie ludu” i prześladowani ze szczególnym okrucieństwem. Decydując się na prowadzenie pracy duszpasterskiej także obozach jenieckich podzielili losy swoich żołnierskich współbraci i ponieśli śmierć w lasach Katynia, Ostaszkowa, Miednoje i szeregu innych miejsc kaźni na Wschodzie.

Film oparty jest na publikowanych, często po raz pierwszy oryginalnych pamiątkach po zamordowanych kapelanach wojskowych, wspomnieniach ich bliskich oraz dokumentach historycznych gromadzonych w Muzeum Katyńskim, Ordynariacie Wojskowym i Memoriale – Polskim Cmentarzu Wojskowym w Katyniu.

Zdjęcia do filmu były realizowane latem 2013 r. na terenie Polski (Warszawa, Kraków) i Rosji (Katyń, Kozielsk, Smoleńsk).