Gdańsk: Jubileusz 60-lecia Gdańskiego Seminarium Duchownego

W Gdańsku odbyły się dziś uroczystości jubileuszowe z okazji 60-lecia istnienia Gdańskiego Seminarium Duchownego połączone z inauguracją nowego roku akademickiego. Mszy św. w archikatedrze oliwskiej przewodniczył arcybiskup Sławoj Leszek Głódź.

Eucharystię koncelebrowało 110 kapłanów – absolwentów seminarium wraz z biskupami pomocniczymi archidiecezji gdańskiej: biskupem Wiesławem Szlachetką i biskupem Zbigniewem Zielińskim oraz księżmi moderatorami seminarium z nowym rektorem ks. dr. Krzysztofem Kinowskim. W Mszy św. uczestniczyli przedstawiciele samorządu, rektorzy wyższych uczelni Trójmiasta, goście ekumeniczni, alumni, a wśród nich dziesięciu rozpoczynających pierwszych rok studiów oraz rodzice kleryków i przyjaciele Gdańskiego Seminarium Duchownego.

Metropolita gdański rozpoczynając homilię nawiązał do słów psalmu: Przychodzę, Boże, pełnić Twoją wolę (Ps 40,7). – Powtarzając dziś za psalmistą gotowość wypełniania woli Bożej, pragniemy tą Eucharystią uroczyście zainaugurować nowy rok akademicki oraz dziękować za 60 lat Gdańskiego Seminarium Duchownego. Gromadzimy się w katedrze oliwskiej jak w Domu Ojca, aby Jezusowi zawierzyć naszą przyszłość. Będziemy prosić Ducha Świętego, aby pomagał nam w realizacji powołania chrześcijańskiego i zadań, które zostały nam zlecone.

Arcybiskup Głódź nawiązał następnie do początków powstania seminarium. – 60 lat temu decyzję o założeniu seminarium podjął pierwszy po II wojnie światowej biskup gdański – Edmund Nowicki. Seminarium otrzymało patronat Chrystusa Króla.

– Uroczystego poświęcenia seminarium dokonał w 1958 r. ksiądz kardynał Stefan Wyszyński. Od samego początku rosła liczba kleryków i wykładowców, poszerzało się zaplecze naukowe i mieszkaniowe. Kapłani starsi stażem mogą wiele opowiedzieć jak surowe były warunki w seminarium. Do seminaryjnych legend przekazywanych z pokolenia na kolejne pokolenie kapłanów, przeszły historie o takich piętrach jak „syberia” czy „kaukaz”, oraz o warunkach tam panujących – przypomniał hierarcha.

– Pewna epoka w historii oliwskiej Alma Mater zamknęła się w 1998. Po ponad 40 latach zarząd Seminarium przejęli księża diecezjalni. Coraz mocniej zacieśniały się relacje z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, co doprowadziło do afiliacji Seminarium i związania go z tamtejszym Wydziałem Teologicznym. Pragnę w tym miejscu podziękować na ręce Księdza Dziekana Piotra Tomasika za owocną współpracę, która trwa do dzisiaj – stwierdził.

– Dziś seminarium jest na własnym rozrachunku, mamy wyremontowane pokoje, nowoczesne sale wykładowe, dobrze wyposażoną bibliotekę, zaplecze sportowo-rekreacyjne, smaczną kuchnię oraz własną kaplicę, która jest centralnym miejscem seminarium – powiedział.

– Właśnie od kaplicy chciałbym rozpocząć dzisiejszą refleksję, a także diagnozę aktualnej sytuacji, będącą owocem mojego życiowego doświadczenia 47 lat kapłaństwa oraz 26 lat biskupstwa. Swoje słowa pragnę skierować zarówno do zaproszonych gości, jak i braci w kapłaństwie, absolwentów naszej oliwskiej Alma Mater oraz obecnych kleryków – zaznaczył metropolita gdański.

– Kaplica to miejsce codziennych modlitw i adoracji, regularnej spowiedzi, a przede wszystkim wspólnotowej Eucharystii. Jest szkołą liturgii. Kaplica jest miejscem najważniejszym w każdym seminarium, bo tam dokonuje się coś najbardziej świętego, co tylko mamy na świecie – cud Eucharystii, Najświętszy Sakrament – podkreślił.

– To co Jezus rozpoczął w wieczerniku, posłuszni Jego słowu apostołowie zaczęli kontynuować, a po nich ich następcy i tak do dziś i aż do końca świata. Msza święta to nie spektakl teatralny, pusty rytuał, ale misterium odnoszące się do zupełnie innej rzeczywistości, niż ta, w której się znajdujemy. Eucharystia uobecnia mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, aby z niej swoje źródło mogły czerpać pozostałe sakramenty – zaznaczył.

– Każda Msza św. kończy się błogosławieństwem, ale jest ono jednocześnie rozesłaniem, zadaniem, aby dalej w tym duchu przeżywać kolejne wydarzenia. Kontynuacją Liturgii Eucharystycznej jest Liturgia Godzin, którą powołani przez Boga uświęcają kolejne pory dnia. Kluczem do Eucharystii jest łączenie życia z modlitwą, teorii z praktyką, nauki z postępowaniem – podkreślił arcybiskup.

– Żeby jednak na ziemi, mógł zaistnieć sakrament Eucharystii potrzebny jest kapłan, który na podobieństwo Chrystusa, Najwyższego i Wiecznego Kapłana, jest wyświęcany, aby głosić Ewangelię, być pasterzem wiernych i sprawować kult. On, działając w osobie Chrystusa i głosząc Jego misterium, łączy modlitwy wiernych z ofiarą Jezusa i ją uobecnia w ofierze Mszy świętej – kontynuował.

– Szczególną rolę pośród kapłanów pełnią biskupi, którzy powierzonymi sobie diecezjami kierują jako legaci Chrystusa, radami, zachętami, mocą autorytetu i świętej władzy budują je w prawdzie i świętości. Władza, którą biskupi w imieniu Chrystusa osobiście sprawują jest własna, zwyczajna i bezpośrednia. Prezbiterzy związani z biskupami godnością kapłańską są ich współpracownikami, pomocnikami i narzędziami w duchu jedności i braterstwa. Tutaj można nadmienić, że nasze Seminarium wydało Kościołowi także biskupów: Ryszarda Kasynę, Zbigniewa Zielińskiego oraz Mirosława Adamczyka, który obecnie jest nuncjuszem Apostolskim w Panamie – przypomniał.

Kolejny fragment swojej homilii arcybiskup Głódź poświęcił tajemnicy powołania. – Musimy zdać sobie sprawę, że powołanie to kwestia wiary. To intuicja wiary, która daje świadomość, że jest się osobą wybraną, przeznaczoną do historycznej życiowej misji. To lata dialogu z Panem Bogiem i głębokiej relacji. To wreszcie podejmowanie decyzji wypływających z wiary. Bez wiary – powołanie traci sens.

– Większość kryzysów kapłańskich ma swoje źródło w zaniedbywaniu wiary, w zaniedbywaniu modlitwy i zaniedbaniu rozeznawania woli Bożej. Do czego wzywa mnie Pan? Do jakich dzieł ? To trzeba rozeznawać zawsze, do końca życia. Kapłan żyje, tak jak się modli. Jak przestaje się modlić, to przestaje pracować, przestaje służyć i zaczyna prowadzić życie światowe, życie nakierowane tylko na realizowanie swoich marzeń. Ksiądz, który uczciwie się modli, który gorliwie pracuje, który szczerze się spowiada, nie doświadczy kryzysu – stwierdził.

Arcybiskup, zwracając się następnie do alumnów, powiedział: – Czas modlitwy i czas „sacrum silentium” służą pogłębieniu wiary i przyjaźni z Bogiem. Regulaminy i statuty mają pomóc w formacji, w wychowaniu i samowychowaniu, aby w duchu Ewangelii skończyć z myśleniem światowym, a zacząć myśleć w kategoriach eklezjalnych. Czas studium służy pogłębieniu wiedzy. To trzeba wykorzystać samemu i docenić, bo wiadomo, że jeszcze nikt niczego się nie nauczył wbrew własnej woli, trzeba zatem chcieć się nauczyć.

– Staramy się dobierać najlepszych wykładowców, najlepszych moderatorów i ojców duchownych, którzy mają z pasją wprowadzać kleryków w życie kapłańskie i to w życie mądre, poświęcone służbie Bogu i ludziom – stwierdził.

– Jaki zatem powinien być ideał seminarzysty i późniejszego kapłana? Jaki powinien być ksiądz? – pytał hierarcha.

– Powinien być dokładni taki jak Chrystus. Nasz Pan prowadził życie proste, skromne i ubogie. Pan nasz wypowiadał się zawsze w sposób jasny, charakteryzowała Go klarowność myśli i spójność poglądów. Potrafił dać odpowiedź na najważniejsze pytania egzystencjalne, a Jego mądrość miała charakter uniwersalny, ponadczasowy, genialny i boski. I to jest nasz ideał jako kapłanów: być jak Jezus – podkreślił.

– Czasami się mówi, że ksiądz ma duchowość pasyjną, maryjną, liturgiczną, karmelitańską… Ale musimy pamiętać, że dla kapłana diecezjalnego podstawą jest duchowość chrystologiczna realizowana przez modlitwę i służbę w oparciu o Słowo Boże – dodał.

Podsumowując zaś kazanie, metropolita gdański powiedział: – Bardzo chciałbym zaprosić was, drodzy profesorowie, drodzy alumni, do wierności Bogu, do szukania tego, co dobre i co sprawiedliwe. Nowy rok to nowa szansa, nowe możliwości, módlmy się, aby towarzyszył nam w tym czasie także nowy zapał i nowa gorliwość. Złóżmy w ręce Matki Bożej powierzone nam dzieło. Wraz z Nią dziękujmy Bogu za wielkie rzeczy, które On uczynił, i za wielkie rzeczy, jakie będzie On nadal działał w nas i w tych, do których nas pośle.

– Wszystkim tutaj obecnym: klerykom, kapłanom, biskupom życzę po prostu pięknego kapłaństwa, a wszystkim wiernym świeckim Bożego błogosławieństwa na każdy dzień – zakończył.

Po Mszy św. odbyła się akademia jubileuszowa z udziałem zaproszonych gości. Zebranych powitał ks. dr Krzysztof Kinowski – nowy rektor Gdańskiego Seminarium Duchownego. Odbyła się również immatrykulacja dziesięciu nowych alumnów seminarium rozpoczynających pierwszy rok studiów, którzy złożyli wobec zebranych uroczyste ślubowanie.

Miłym akcentem było wręczenie przez arcybiskupa Głódzia nagród najlepszym studentom. Alumni pochodzący z powiatu wejherowskiego otrzymali też stypendia naukowe ufundowane przez starostwo. Pasjonujący wykład inauguracyjny wygłosił ks. prof. dr. hab. Waldemar Chrostowski. Następnie głos zabrał ks. prof. dr. hab. Piotr Tomasik – dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, który przekazał pozdrowienia od rektora ks. prof. dr hab. Stanisława Dziekońskiego oraz podkreślił bardzo dobrą współpracę między uczelniami. Następnie głos zabrali zaproszeni goście, którzy na ręce księdza arcybiskupa złożyli serdeczne życzenia z okazji 60-lecia istnienia Gdańskiego Seminarium Duchownego.

Warto nadmienić, iż z okazji jubileuszu został przygotowany okolicznościowy album, który otrzymali uczestnicy inauguracji. W przedmowie arcybiskup Głódź napisał: – Sobór Watykański II w „Dekrecie o formacji kapłańskiej” nazywa seminarium „sercem diecezji”. Natomiast święty Jan Paweł II w książce napisanej z okazji 50. rocznicy swoich święceń określił je mianem pupilla oculi episcopi, „źrenicą oka biskupa”, bowiem poprzez seminarium i powołania kapłańskie biskup widzi swój Kościół. Od 1957 r. ową „źrenicą oka” biskupów i arcybiskupów jest Gdańskie Seminarium Duchowne, które wraz z kurią metropolitalną oraz archikatedrą oliwską stanowi bijące serce archidiecezji gdańskiej.

– Jubileusz 60-lecia Gdańskiego Seminarium Duchownego uświadamia nam, że mamy za sobą niedługą, ale bogatą historię, a każdy rok przynosi nowe wyzwania. Chociaż dzisiejszy świat zmienia się z ogromną prędkością, Chrystus Król niezmiennie patronuje oliwskiej uczelni i pozostaje tutaj na pierwszym miejscu.

– Jubileusz skłania również do refleksji nad tym, że historia się nie kończy, a 60. rok istnienia seminarium nie jest ostatnim. Jesteśmy więc wezwani, by dziękować Bogu za czas, który minął, a jednocześnie prosić o błogosławieństwo na czas, który jest przed nami. Bóg bowiem jest Panem czasu, a cała historia do Niego należy.

– W tym duchu oddajemy do Waszych rąk album upamiętniający historię oliwskiego seminarium od dnia jego ustanowienia aż do dzisiaj. Jest to historia powołań setek kapłanów, przeplatająca się z wydarzeniami o wymiarze lokalnym, narodowym i międzynarodowym. Jest to także historia materialna, ukazująca rozbudowę i modernizację pocysterskiego kompleksu klasztornego do jego dzisiejszej postaci. Niech lektura tej książki będzie dla wszystkich zachętą do włączenia się w radosne świętowanie i dziękczynienie Bogu, który troszcząc się o swój lud, nieustannie posyła robotników na swoje żniwo. Niech pobudza też do większej troski o dzieło powołań w naszej archidiecezji. Całej wspólnocie seminaryjnej, rodzicom alumnów i przyjaciołom naszego seminarium oraz wszystkim czytelnikom z serca błogosławię.

Również i rektor Gdańskiego Seminarium Duchownego ks. dr Krzysztof Kinowski przygotował do albumu swoje słowo. – Od 60 lat taką wspólnotą uczniów Jezusa w drodze ku Chrystusowemu kapłaństwu jest Gdańskie Seminarium Duchowne. To tutaj Chrystus Król, w którego uroczystość oliwska Alma Mater rozpoczęła swoją misję, od ponad pół wieku „przywołuje do siebie tych, których sam chce”, by stali się „rybakami ludzi” w naszym lokalnym Kościele. Wyraża to symbolicznie figura Pana Jezusa zapraszającego do swej łodzi kandydatów do kapłaństwa, stojąca przy sadzawce na dziedzińcu seminaryjnym (zob. okładkę niniejszego albumu). To tutaj od 60 lat kształtują się powołania do służby Bogu i ludziom w archidiecezji gdańskiej.

– Jak zaznaczają badacze historii Gdańska, otwarcie seminarium duchownego stało się istotnym czynnikiem rozwoju naszej diecezji, a później archidiecezji. Przez kolejne dziesięciolecia cieszyło się ono nieustanną opieką gdańskich Pasterzy, pod których czujnym okiem kształtowały się kolejne roczniki alumnów. Biskup Edmund Nowicki zwykł z serdecznością nazywać seminarium „żłóbkiem betlejemskim”, bo to w nim rodzą się dla lokalnego Kościoła kolejne pokolenia Chrystusowych kapłanów.

Arcybiskup Tadeusz Gocłowski podkreślał, że obecność seminarium duchownego w Gdańsku wpisuje się w wielowiekowe dziedzictwo kultury materialnej i duchowej Oliwy oraz całego Pomorza Gdańskiego. Obecny Metropolita Gdański, Arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, niejednokrotnie uświadamiał, że seminarium to wspólnota wiary, modlitwy, intelektualnego wysiłku i wspólnej pracy na drodze kapłańskiego powołania. Przy różnych okazjach pouczał również, że seminarium to nie tylko studia, lecz nade wszystko decyzja o poświęceniu swojego życia na służbę Bogu, Kościołowi i przyszłości ludzi; że dla kleryków seminarium to nowy dom, w którym swoją służbą, postawą oraz postępowaniem mają wskazywać na właściwego Gospodarza tego domu i każdego ludzkiego serca: Jezusa Chrystusa.

– Pasterska troska biskupów i arcybiskupów gdańskich o nasze seminarium ukazuje się w bardzo konkretny sposób w wymiarze materialnym. To dzięki ich staraniom i finansowemu wsparciu, przy współudziale i pomocy wszystkich diecezjan oraz przyjaciół seminarium, dzisiejsza oliwska uczelnia-instytucja jest przyjaznym i nowoczesnym domem dla kandydatów do kapłaństwa. Pocysterski kompleks klasztorny, który stał się siedzibą oliwskiej Alma Mater, wymagał przecież adaptacji do nowych warunków. W wyniku dwukrotnej rozbudowy w latach 1973-1978 oraz 1983-1987 powstały nowe budynki seminaryjne, najpierw tzw. Falowiec a następnie tzw. Wersal. W proces modernizacji seminarium wpisują się także najnowsze inwestycje powstałe z inicjatywy obecnego Metropolity Gdańskiego, Księdza Arcybiskupa Sławoja Leszka Głódzia. Boisko sportowe, nowa kaplica seminaryjna pw. Błogosławionych Męczenników Gdańskich, nowe sale wykładowe z wyposażeniem multimedialnym, generalny remont starych budynków, wielu pomieszczeń oraz pokojów kleryckich, nowy rektorat – oto tylko niektóre spośród licznych seminaryjnych inwestycji, które dzięki przychylności i wsparciu Księdza Arcybiskupa Metropolity odmieniły oblicze i unowocześniły nasz oliwski dom.

– Rozwój naszego seminarium w ostatnich dziesięcioleciach nie ograniczał się jednak tylko do wymiaru materialnego. Gdańskie Seminarium Duchowne to nade wszystko wspólnota osób. W jej poczet zapisało się na przestrzeni ostatniego sześćdziesięciolecia 10 rektorów, kilkunastu prefektów i wychowawców, kilkunastu ojców duchownych, 1126 alumnów (spośród których 598 zostało wyświęconych na kapłanów), kilkudziesięciu wykładowców, wiele sióstr miłosierdzia oraz grono pracowników świeckich. Każda z tych osób wpisała się w istotny sposób w historię oliwskiej uczelni-instytucji, nadając jej niepowtarzalny i charakterystyczny klimat. To dzięki nim Gdańskie Seminarium Duchowne wytworzyło przez ponad półwiecze swoją własną tradycję i sobie właściwą duchowość. Jest to również zasługa pasterzy Kościoła Gdańskiego, z Arcybiskupem Sławojem Leszkiem Głódziem na czele, którzy swoją charyzmą przez lata nadawali i nadal nadają charakterystyczny ton formacji seminaryjnej w taki sposób, by odpowiadała ona specyfice naszej archidiecezji.

– Album, który oddajemy do Waszych rąk, jest próbą ukazania historii naszego seminarium przez pryzmat wydarzeń, które przez ostatnie sześćdziesięciolecie wpisały się w rytm oliwskiej uczelni. Jest to historia materialna dokumentująca powstanie seminarium w pocysterskim kompleksie klasztornym, ukazująca następnie jego liczne przebudowy, rozbudowy, remonty i modernizacje aż do stanu aktualnego. Jest to także historia konkretnych osób tworzących wspólnotę seminaryjną na przestrzeni ostatnich 60 lat, w którą wpisują się mniej lub bardziej doniosłe wydarzenia z codziennego życia alumnów, wydarzenia o charakterze diecezjalnym i narodowym, wizyty hierarchów kościelnych, ze św. Janem Pawłem II na czele, spotkania modlitewne i formacyjne, sympozja czy konferencje naukowe i wiele innych. Z dumą patrzymy na to krótkie, lecz bogate dziedzictwo Gdańskiego Seminarium Duchownego.

– Jubileusz 60-lecia oliwskiej Alma Mater przynagla nas do złożenia dziękczynienia Bogu, który w swojej opatrzności prowadzi seminaryjną wspólnotę na drogach powołania kapłańskiego. Dziękujemy Pasterzom Kościoła Gdańskiego, z Księdzem Arcybiskupem Sławojem Leszkiem Głódziem na czele, którzy z troską i zaangażowaniem dbają o codzienne potrzeby oliwskiego seminarium, prawdziwie czyniąc je „sercem diecezji”. Wyrażamy naszą głęboką wdzięczność całej archidiecezji, wszystkim jej duszpasterzom i całemu Ludowi Bożemu, którzy swoimi modlitwami i pomocą materialną umożliwiają funkcjonowanie naszej uczelni.

– Parafrazując słowa św. Pawła, nie zapominamy o tym, co za nami, i z nadzieją patrzymy w przyszłość, wytężając siły ku temu, co przed nami (por. Flp 3,13). Wszystkich czytelników tego albumu zachęcamy do włączenia się w radosne świętowanie naszego jubileuszu i pokornie prosimy o otaczanie modlitewną opieką dzieła powołań naszej archidiecezji.

– Niech Chrystus Król błogosławi Gdańskiemu Seminarium, by wydawał Kościołowi owoc swój, by krańce świata poznały Jego misterium i by ziarno Słowa rodziło Jego pokój (z „Hymnu Gdańskiego Seminarium Duchownego”).