Gdańsk: rozpoczął się Jarmark św. Dominika

W Gdańsku rozpoczął się Jarmark św. Dominika, największa handlowo-kulturalna impreza plenerowa w Polsce i jedna z największych w Europie.

Obok wielkiego handlowania i zabawy o „Duszę Jarmarku” znów zatroszczą się dominikanie, od których wszystko się zaczęło, gdy papież Aleksander IV w 1260 roku przyznał im prawa urządzania odpustu na pamiątkę powstania w Gdańsku dominikańskiego klasztoru. Impreza potrwa trzy tygodnie, do 19 sierpnia.
Ceremonia uroczystego otwarcia Jarmarku św. Dominika rozpoczęła się o godz. 11.30 przy Zielonej Bramie na Długim Targu, z udziałem prezydenta i Rady Miejskiej. Później odbędzie się parada i widowisko historyczne „Hermes z kupcami przed Rajcami stają i o zgodę na Jarmark grzecznie upraszają”.
Każdego dnia w ramach Jarmarku Dominikańskiego przygotowano dla gości szereg atrakcji. Dziś m.in. w godz. 14-18 przy akompaniamencie muzyki klasycznej na Targu Węglowym odbędzie się bursztynowy happening. O godz. 20 na Ołowiance rozpocznie się koncert, gwiazdą wieczoru będzie Maryla Rodowicz. Imprezę zwieńczy pokaz sztucznych ogni.
W niedzielę już w południe na scenie na Targu Węglowym posłuchać będzie można muzyki folk. W tym samym czasie na pl. Kobzdeja rozbrzmiewać będą pieśni myśliwskie. A o godz. 18 w kościele św. Jana odbędzie się koncert muzyki gospel w wykonaniu Mietka Szcześniaka.
Dominikanie czynnie włączają się w organizację jarmarku już od kilku lat.
„Wychodzimy od klasycznej koncepcji, że człowiek jest całością, czyli ciałem ze swoimi potrzebami i duszę, z jej potrzebami – mówi o. Jacek Krzysztofowicz, przeor kościoła św. Mikołaja w Gdańsku. – Urlop, który często przeżywamy cieleśnie, jest czasem, gdy zdarza się nam zapominać o duszy. My, zgodnie z naszą misją, przypominamy więc o niej. Stąd duchowa oferta dla wszystkich, którzy uczestniczą w jarmarku.”
U dominikanów Festiwal św. Dominika – „Dusza Jarmarku” rusza również dzisiaj. Już od dziś do 12 sierpnia w kaplicy św. Jacka w kościele św. Mikołaja będzie eksponowana jedna z największych świętości polskich dominikanów – relikwiarz głowy św. Jacka, ojca założyciela. Zaprezentowana zostanie także wystawa opowiadająca o jego życiu i działalności. 15 jarmarkowych wieczorów gdańszczanie i goście spędzić będą mogli w kinie pod niebem. Plenerowe seanse zdobyły przez lata wiernych widzów. To już VII Feta Filmowa, w tym roku pod hasłem: +/- MIŁOŚĆ. Repertuar podzielono na trzy bloki tematyczne: Ona i On, Rodzina oraz Życie. Zobaczyć będzie można m.in.: „Historie Miłosne” w reż. J. Stuhra, „Spaleni słońcem” – N. Michałkowa oraz „Czarny kot, biały kot” – E. Kusturicy. Początek projekcji o godz. 21.30.
Tradycyjnie już podwoje dla zwiedzających otworzy klasztor dominikański. Turyści i mieszkańcy Trójmiasta będą mieli okazję zwiedzania wieży, krypty, a także innych ciekawych zakamarków kościoła św. Mikołaja na co dzień niedostępnych dla wiernych.
Studenci i absolwenci ASP w Gdańsku i inni młodzi twórcy zapraszają na SztuCZkę Street. Na placu dominikańskim powstanie Miasto Młodej Sztuki, w którym będzie można zarówno zapoznać się ze współczesną młodą sztuką, jak i zakupić obrazy, grafiki i fotografie.
Główne uroczystości festiwalowe, dominikanie planują na 5 sierpnia, niedzielę, kiedy to odbędzie się IV Morski Odpust św. Dominika. Dominikanie i włodarze miasta na Galeonie Lew wpłyną Motławą pod Żuraw. Ojcowie dominikanie staną na czele procesji odpustowej, która przejdzie ulicami Głównego Miasta do Bazyliki św. Mikołaja. Tutaj zostanie odprawiona msza św., a po niej na placu dominikańskim odbędzie się Biesiada Odpustowa, w czasie której tradycyjnie już wszyscy spotkają się na radosnym świętowaniu przy posiłku i zabawie.
Dlaczego jarmark nosi imię św. Dominika? Tradycja mówi bowiem, że zrodził się wokół przyznanego dominikanom przez papieża Aleksandra IV w 1260 r., prawa urządzania odpustu na pamiątkę powstania w Gdańsku – z inicjatywy św. Jacka, który był uczniem samego mistrza, św. Dominika – dominikańskiego klasztoru.
Niegdyś rozpoczęcie jarmarku oznajmiały wszystkie dzwony w mieście rozbrzmiewając w samo południe. Początkowo handlowano na Placu Dominikańskim, obok świątyni, ale gdy handlarzy i kupujących przybywało, impreza przeniosła się i na inne miejskie place: Targ Sienny, Rybny, Węglowy, Drzewny, Wąchany. Można tu było kupić kaszubską ceramikę, czeskie szkło, toruńskie pierniki, rosyjskie futra, bursztyny… Na sierpniowe jarmarki przybywało do Gdańska ok. 400 statków.
Jarmark św. Dominika stał się ważnym świętem dla miasta, w którym uczestniczyła szlachta, a nawet sam król. Dla gdańszczan najbardziej pamiętny był jarmark z 1310 roku, kiedy to korzystając z nieobecności w mieście króla Władysława Łokietka, Krzyżacy po raz pierwszy złupili miasto, mordując część kupców i mieszczan, przebywających na jarmarku.
Jarmark św. Dominika trwał w Gdańsku bez przerwy przez kilka wieków. Dopiero II wojna światowa przerwała tę tradycje na 33 lata. W 1972 r. z inicjatywy Wojciecha Święcickiego – dziennikarza popularnej gdańskiej popołudniówki „Wieczoru Wybrzeża”, powrócono do tradycji jarmarku.
W latach siedemdziesiątych jarmark był przede wszystkim imprezą handlową, umożliwiającą zakup poszukiwanych towarów. Na specjalnych pokazach nazywanych „Żywym Żurnalem”, można było zobaczyć najnowsze, polskie kolekcje odzieżowe.
Współczesna formuła Jarmarku św. Dominika nawiązuje do średniowiecznych tradycji jarmarku czyli handlowania i dobrej zabawy. Rokrocznie zwiększa się udział rzemieślników, artystów i kolekcjonerów, a jarmarkowemu handlowaniu towarzyszy kilkaset godzin programu kulturalno-rozrywkowego. Sam Festiwal św. Dominika – „Dusza Jarmarku” corocznie odwiedza kilka milionów osób.
Organizatorami Festiwalu św. Dominika są Fundacja Centrum św. Jacka i ojcowie dominikanie.