Gilowice: parafianie od 24 lat strzegą swej świątyni przed podpalaczami

Od 24 lat mieszkańcy Gilowic na Żywiecczyźnie codziennie pilnują swego drewnianego, zabytkowego kościoła, uczestnicząc w nocnych, dwuosobowych wartach. Parafianie zdecydowali się na ten krok, gdy spłonął w 1992 roku zabytkowy kościół w pobliskiej Łękawicy. Ich czujność ostatnio się wzmogła, gdy doszło do serii podpaleń w niedalekich Lachowicach, w archidiecezji krakowskiej.

Jak wyjaśnił proboszcz gilowickiej parafii św. Andrzeja Apostoła, ks. Krzysztof Cojda, nocne warty zaczęto podejmować rok po tym, jak w nocy z 26 na 27 października 1992 roku doszczętnie spłonęła jedna z najpiękniejszych świątyń na Żywiecczyźnie – pochodzący z połowy XVI wieku, kościół pw. św. Michała Archanioła w Łękawicy. Zdaniem proboszcza, zwykli ludzie zdecydowali, że nocne dyżury będą najbardziej skutecznym sposobem zapewnienia bezpieczeństwa drewnianej świątyni, która w swej najstarszej części powstała w XVI wieku.

„Choć jest już monitoring, nocne dyżury przy kościele wciąż trwają i uczestniczą w nich zwykli ludzie. Przejdą oni niedługo specjalne szkolenia, w których profesjonalni strażacy nauczą ich, jak zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego” – dodał duchowny. W nocnych dyżurach uczestniczą nieprzerwanie od 24 lat 4 osoby. Zaczynają dyżur wieczorem, kończą nad ranem dnia następnego.

Paweł Górny z Państwowej Straży Pożarnej w Żywcu zapowiedział, że pilnujący kościoła gilowickiego zapoznają się ze sprzętem gaśniczym i wstępnie zostaną przygotowani do podjęcia podstawowych czynności gaśniczych w przypadku pojawienia się ognia.

Tymczasem w pobliskich Lachowicach, z powodu serii niewyjaśnionych podpaleń, sołtys wsi Grzegorz Krawczyk zaapelował o podjęcie działań, mających na celu ochronę tamtejszego kościoła parafialnego. Wskazując na przykład Gilowic, uznał, że tylko nocne dyżury mogą odstraszyć podpalacza lub podpalaczy.

W Beskidzie Żywieckim drewniane kościoły znajdują się zarówno na terenie diecezji bielsko-żywieckiej: w Łodygowicach, Szczyrku, Cięcinie, Gilowicach, Juszczynie, Żabnicy, Soblówce, Złatnej i na Pochodzitej, jak też na terenie archidiecezji krakowskiej: w Lachowicach czy Zawoi.

Najstarszy spośród istniejących do dziś drewnianych kościołów na Żywiecczyźnie znajduje się w Cięcinie –wybudowano go w 1542 roku, a najmłodsze – wzniesione w połowie XX wieku – stoją na Pochodzitej oraz w Soblówce i Złatnej.

Prawie 25 lat temu spłonął pochodzący z połowy XVI wieku, kościół w Łękawicy, rodzinnej parafii bł. o. Michała Tomaszka. Ze względu na swą architekturę, a także wyposażenie wnętrza, należał do jednych z najcenniejszych zabytków w tej części Polski.

Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła został przeniesiony do Gilowic w 1757 roku z Rychwałdu. Jest to przykład świątyni orientowanej, o konstrukcji zrębowej, z wieżą na słup zbudowaną w 1641 roku. Na strychu kościelnym zachowały się resztki polichromii późnorenesansowej, a w ołtarzu głównym znajduje się duże malowidło przedstawiające św. Annę Samotrzecią z 1706 roku.