Gliwice: odsłonięto kamienny krzyż ormiański

Przy jedynym ormiańskim kościele w Polsce pw. Świętej Trójcy w Gliwicach odsłonięto 9 lipca chaczkar – kamienny krzyż wotywny, upamiętniający ważne wydarzenia. Ten z Gliwic jest poświęcony ofiarom ludobójstwa Polaków i Ormian w XX wieku.

"Chaczkar ma upamiętnić ofiary ludobójstwa Ormian i Polaków, który polegli za swoje ojczyzny w XX wieku" – tłumaczyła Anna Olszańska, prezes Związku Ormian w Polsce im. Arcybiskupa Józefa Teodorowicza podczas tej uroczystości. Ceremonia taka odbyła się w Polsce po raz czwarty.

"Nie ma dwóch takich samych chaczkarów" – powiedział ks. Tadeusz Isakowicz–Zaleski, jeden z dwóch duszpasterzy katolickich Ormian w Polsce, proboszcz parafii ormiańskiej w Gliwicach. Wyjaśnił, że ten w Gliwicach jest pięknie zdobiony, ma symbol architektury i folkloru ormiańskiego, jest na nim też kula ziemska, a krzyż góruje nad kulą ziemską.

"Krzyż wotywny upamiętnia rzeź Ormian w 1915 i wszystkie tragedie, które spotkały ich podczas II wojny światowej, jak również" – oświadczyła Anna Olszańska. Dodała, że kościół pw. Świętej Trójcy w Gliwicach jest jedynym ormiańsko-katolickim w Polsce, ale chaczkary, razem z gliwickim, są już w Polsce 4: oprócz tego na Śląsku odsłonięto je także w Krakowie, Gdańsku i Elblągu.

Chaczkar w Gliwicach, podobnie jak krzyże w Gdańsku i Elblągu, jest darem rządu ormiańskiego dla narodu polskiego. Odsłonięto go po nabożeństwie ekumenicznym, w którym uczestniczyli m.in. ormiański prymas całej Ukrainy, abp Grzegorz (Grigor Buniatian) ze Lwowa, proboszczowie gliwickich parafii oraz Ormianie mieszkający na Śląsku.

Modlitwy wstępne odmówiono po polsku i ormiańsku, ale samo poświęcenie krzyża, a właściwie namaszczenie go krzyżmem (myronem w liturgii ormiańskiej), było dziełem abp. Grzegorza. Nadało to całemu obrzędowi precedensowy charakter ekumeniczny, po raz pierwszy bowiem konsekracji ormiańskiego obiektu sakralnego w naszym kraju dokonał hierarcha Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego, niezależnego od papieża.

W Polsce po II wojnie światowej Ormianie katoliccy nie mają własnych struktur kościelnych i ich ordynariuszem jest każdorazowo metropolita warszawski (obecnie jest nim kard. Kazimierz Nycz), wcześniej będący także prymasem Polski. Na mocy specjalnego upoważnienia papieskiego udziela on uprawnień działającym w naszym kraju księżom, którzy w jego imieniu sprawują opiekę duszpasterską nad wiernymi Ormiańskiego Kościoła Katolickiego. Obecnie funkcje te pełni dwóch kapłanów: ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, obsługujący Polskę Południową i ks. Artur Awdalian – dla Polski Północnej (łącznie z Warszawą).