Gmina żydowska ponownie otworzyła swe instytucje w Wilnie

W dwa dni po zamknięciu swej siedziby i synagogi w Wilnie Żydowska Wspólnota Litwy (ŻWL) ponownie otworzyła je 8 sierpnia. O decyzji w tej sprawie oznajmiły władze stowarzyszenia z jego przewodniczącą Fainą Kuklansky na czele. Wcześniejsze postanowienie o zamknięciu podjęto w związku z pogróżkami, jakie – według ŻWL – dochodziły do organizacji oraz na wieść o upamiętnieniu przez władze stolicy dwóch wojskowych i polityków litewskich, którzy w latach II wojny światowej mieli współuczestniczyć w zagładzie tamtejszych Żydów.

Z kolei na decyzję o przywróceniu działalności obu organizacji wpłynęły zarówno wypowiedzi najwyższych polityków Litwy – prezydenta Gitanasa Nausėdy i premiera Sauliusa Skvernelisa – iż przedstawiciele wszystkich narodowości mogą się w tym kraju czuć bezpiecznie, jak i stanowisko innych stowarzyszeń żydowskich na Litwie, opozycyjnych wobec ŻWL, iż decyzja o zamknięciu była niesłuszna. Zresztą sama F. Kuklansky przyznała wcześniej, że pogróżek nie zgłaszała na policję, gdyż – według niej – nie były one prawdziwe.

Pod koniec lipca z budynku Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie usunięto ostatecznie tablicę pamiątkową ku czci Jonasa Noreiki, ps. „Generał Burza” (1910-47), częściowo rozbitą kilka miesięcy wcześniej przez litewskiego obrońcę praw człowieka Stanislovasa Tomasa. Noreice zarzuca się, że blisko współpracował z Niemcami w latach II wojny światowej i m.in. wydawał rozkazy mordowania Żydów. Na to właśnie powoływał się burmistrz stolicy Litwy Remigijus Šimašius, uzasadniając decyzję o zdjęciu tablicy.

Drugim politykiem litewskim, których chciano uczcić w Wilnie, był płk Kazys Škirpa (1895-1979), dyplomata (m.in. pierwszy poseł Litwy w Waszawie w l. 1938-39). Jemu również zarzuca się poglądy antysemickie. Pod koniec lipca władze miasta zmieniły nazwę jednej z ulic, której patronem był właśnie ten polityk.

Przeciw tym decyzjom rady miejskiej 7 bm. protestowało w centrum Wilna ponad 300 osób, które podkreślały ważną rolę obu polityków i wojskowych w podziemiu antysowieckim. Natomiast gmina żydowska przyjęła działania władz z dużym zadowoleniem.