Gniezno: akt fundacyjny klasztoru cystersów w Łeknie na Liście UNESCO

Akt fundacyjny klasztoru cystersów w Łeknie z 1153 roku został wpisany na Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć świata”. Dokument ten, zwany od imienia wystawcy „dokumentem Zbiluta”, zachował się w dwu oryginałach, przechowywanych w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie i Archiwum Państwowym w Poznaniu.

Rycerz Zbilut w imię „świętej wymiany” ofiarował część swych dóbr na pobudowanie i uposażenie pierwszego na ziemiach polskich klasztoru cystersów prosząc Boga o udzielenie sobie w zamian dóbr wiecznych w niebie. Dokument, który ten fakt potwierdza, zachował się w jednym egzemplarzu z pieczęcią w Poznaniu i jednym bez pieczęci w Gnieźnie. Ponadto Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie posiada kopię młodszą o kilkadziesiąt lat, zwaną „egzemplarzem gnieźnieńskim II”.

Warto dodać, że klasztor w Łeknie istniał do końca XIV wieku, po czym został przeniesiony do Wągrowca. Dzięki cystersom dokonał się skok cywilizacyjny na naszych ziemiach, bowiem zakonnicy ci byli nosicielami zarówno wysokiej kultury umysłowej jak i rolniczej.

W obecnej, drugiej edycji Listy Krajowej, uhonorowano w sumie jedenaście zabytkowych dokumentów, rękopisów, starodruków i kolekcji. Z Wielkopolski trafił na listę również zespół dokumentów, dotyczących sporu prawnego o Morskie Oko, zakończonego pomyślnie dla strony polskiej w 1902 roku. Zbiór ten przechowuje Biblioteka Kórnicka PAN. Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie w pierwszej edycji Listy Krajowej dwa lata temu wystarało się o wpis do programu „Pamięć Świata” Złotego Kodeksu gnieźnieńskiego z XI wieku.

Wręczenie certyfikatów wpisu odbyło się 4 listopada w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Natomiast 26 listopada w kościele w Łeknie Mszę św. o godzinie 12.00 odprawi Prymas Polski abp Wojciech Polak.