Gniezno: sympozjum o św. Hieronimie w 600. rocznicę jego śmierci

W Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie odbyło się 30 marca sympozjum poświęcone św. Hieronimowi. Wielowymiarową działalność wybitnego egzegety i apologety, doktora Kościoła, autora łacińskiego przekładu Pisma Świętego zwanego Wulgatą, przybliżyli słuchaczom znawcy jego życia i spuścizny z Poznania, Wrocławia, Warszawy i Szczecina.

„Święty Hieronim to z całą pewnością postać wielka i niezwykle zasłużona dla Kościoła, patrologii i biblistyki, a jednocześnie postać niejednoznaczna, skomplikowana w swoim charakterze, która budzi w nas wiele uczuć i ocen” – mówił na początku konferencji ks. prof. UAM dr hab. Paweł Wygralak, dziekan Wydziału Teologicznego poznańskiego UAM, wyrażając nadzieję, że gnieźnieńska konferencja nie tylko przybliży słuchaczom sylwetkę patrona biblistów, ale także zachęci do pogłębienia wiedzy nt. współczesnego mu fragmentu historii Kościoła.

„Żył i działał w czasie ogromnie ciekawym. Urodził się niewiele lat po tym, gdy Kościół otrzymał wolność religijną i kiedy na Soborze w Nicei wyznaczył prawdę o Osobie Jezusa Chrystusa. Jednocześnie wciąż trwały kontrowersje wokół prawdy i bóstwa Chrystusa, prawdy o Duchu Świętym i w te dyskusje św. Hieronim aktywnie się włączał. Był to także czas intensywnego rozwoju ruchu monastycznego, w czym św. Hieronima również odnajdujemy” – dodał ks. prof. Wygralak.

Szczegółowiej o działalności św. Hieronima najpierw jako humanisty zafascynowanego Cyceronem i myślicielami starożytnymi, a następnie egzegety i mistrza życia duchowego mówił ks. prof. UAM dr hab. Michał Kieling z Poznania. Wskazując na najważniejsze fakty z życia ojca Kościoła, cytując jego listy i pisma, nakreślił duchową i intelektualną sylwetkę tłumacza Biblii, a także najbardziej charakterystyczne rysy jego niezwykle aktywnej i systematycznej pracy.

„Czytając jego pisma można powiedzieć, że cechą szczególną było zakochanie w Słowie Bożym. Zapytywał: czyż można żyć bez znajomości Pisma Świętego, za którego pośrednictwem uczymy się poznawać samego Chrystusa?” – cytował ks. prof. Kieling stwierdzając, że zalecenia i przesłanie św. Hieronima jest wciąż aktualne w życiu chrześcijanina.

Hieronima jako egzegetę przedstawiła słuchaczom dr Magdalena Jóźwiak z Uniwersytetu Wrocławskiego. Pytając na koniec prelekcji o aktualność i „atrakcyjność” jego przesłania dla współczesnego człowieka przyznała, że przykład św. Hieronima na pewno zachęca do systematycznej lektury Pisma Świętego. Sięgnięcie do jego myśli – tłumaczyła – może być również przydatne przy rozważaniu fragmentów trudnych i niezrozumiałych. Autor Wulgaty – dodała – uczy także czytelnika pokory w interpretowaniu Biblii.

Uczestnicy sympozjum mieli również okazję wysłuchać prelekcji ks. prof. dr. hab. Krzysztofa Bardskiego z UKSW w Warszawie pt.: „Hieronim jako tłumacz Biblii”, ks. prof. dr. hab. Edwarda Sienkiewicza z Uniwersytetu Szczecińskiego nt. eschatologicznego kryterium w myśli św. Hieronima oraz o. prof. dr. hab. Leona Nieściora z UKSW w Warszawie o hieronimowej obronie ascezy w polemice z Jowinianem. W przerwie był czas na dyskusję i pytania do prelegentów.

Sympozjum miało charakter otwarty. Wśród uczestników obecni byli kapłani, siostry zakonne różnych zgromadzeń, świeccy m.in. z Gnieźnieńskiego Klubu Katolicka, a także wykładowcy i klerycy gnieźnieńskiego i kaliskiego seminarium duchownego oraz postulanci gnieźnieńskiego klasztoru franciszkanów.

Przedsięwzięcie przygotował Zakład Teologii Patrystycznej i Historii Kościoła WT UAM w Poznaniu. Jak przyznał pomysłodawca i główny organizator konferencji, a zarazem kierownik zakładu ks. prof. dr hab. Bogdan Czyżewski, główną motywacją do jej zorganizowania była chęć przybliżenia postaci wybitnego tłumacza Pisma Świętego w 600. rocznicę jego śmierci. Pośrednio jemu zawdzięczamy pierwsze polskie tłumaczenie Biblii, którego dokonał – z hieronimowej Wulgaty – pochodzący z Wągrowca w archidiecezji gnieźnieńskiej ks. Jakub Wujek. Przekład ten – jak przypomniano na konferencji – oddaje najlepiej styl pracy ojca Kościoła.

Św. Hieronim urodził się w Strydonie około 347 roku w rodzinie chrześcijańskiej, która zapewniła mu staranne wykształcenie. W młodości czuł pociąg do światowego życia, z czasem jednak górę wzięło pragnienie i zainteresowanie religią chrześcijańską. Po przyjęciu chrztu około 366 roku wybrał życie ascetyczne. W 382 roku przeniósł się do Rzymu, gdzie papież Damazy przyjął go na swego sekretarza i doradcę. Po jego śmierci, w 385 roku Hieronim wyruszył na pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Zatrzymał się w Betlejem, gdzie zamieszał w pustelni w pobliżu Groty Narodzenia. Nadal prowadził intensywną działalność: komentował Słowo Boże, bronił wiary opierając się energicznie rozmaitym herezjom, wzywał mnichów do doskonałości, uczył kultury klasycznej i chrześcijańskiej młodych uczniów oraz podejmował pielgrzymów odwiedzających Ziemię Świętą. Działał również charytatywnie. Zmarł w swojej celi 30 września 419 lub 420 roku.