Góra Kalwaria: Muzeum bł. o. Papczyńskiego, założyciela marianów

Muzeum bł. o. Stanisława Papczyńskiego, założyciela Zgromadzenia Księży Marianów działa od grudnia ubiegłego roku w Górze Kalwarii k. Warszawy – miejscu jego spoczynku. Muzeum poświęcone postaci o. Papczyńskiego, spowiednika m.in. króla Jana III Sobieskiego, gromadzi m.in. ryciny, przedmioty i księgi z nim związane. Wykorzystuje też nowoczesny przekaz multimedialny.
5 czerwca założyciel Zgromadzenia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny zostanie kanonizowany w Rzymie.

Muzeum mieści się w domu księży marianów przy kościele Wieczerzy Pańskiej na Mariankach, gdzie spoczywa zmarły w 1701 r. o. Papczyński. Ekspozycja ukazuje jedną z najwybitniejszych postaci XVII-wiecznej Polski: pisarza, patriotę, propagatora sprawiedliwości społecznej, znaczącego teologa, twórcę mariańskiej szkoły duchowości głęboko osadzonej w kulturze polskiej.

Ojciec Papczyński był założycielem Zgromadzenia Księży Marianów – to najstarsze istniejące do dziś powstałe na ziemiach polskich męskie zgromadzenie zakonne. Dziś marianie działają w 18 krajach na wszystkich kontynentach.

Postać zakonnika ukazana jest na tle epoki i kontakty ze znanymi współczesnymi, poprzez jego wkład w formowanie duchowości m. in. Jana III Sobieskiego, nuncjusza apostolskiego Antonio Pignatellego, późniejszego papieża Innocentego XII.

Dyrektor Muzeum, ks. Jan Rokosz MIC podkreśla, że na podręcznikach retoryki bł. o Papczyńskiego w szkołach pijarskich uczyły się pokolenia Polaków, m. in. ks. Stanisław Konarski – twórca idei powstania Komisji Edukacji Narodowej. Już Sejm koronacyjny Stanisława Augusta zwrócił się do Papieża w 1764 roku z prośbą o beatyfikację Założenia Marianów.

Ks. Rokosz przyznaje też, że o. Stanisław był przez wieki niedoceniany a nawet zapomniany, jednak dzisiaj na nowo jest odkrywany na świecie, zwłaszcza dzięki decyzji Benedykta XVI o jego beatyfikacji, która miała miejsce w 2006 roku a potem dzięki uchwale Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z 31 marca 2011 roku. Uchwała ta mówi m.in., że bł. o. Papczyński jest godnym naśladowania wzorem Polaka oddanego sprawom Ojczyzny.

„Aktualność Jego moralnego i obywatelskiego nauczania uzasadnia przybliżenie postaci ojca Stanisława współczesnemu pokoleniu Polaków, a szczególnie młodzieży. Senat apeluje do środowisk oświatowych o popularyzacje postaci i dokonać Błogosławionego” – czytamy w uchwale.

Ekspozycja, podzielona na 9 stref tematycznych, gromadzi wszelkie muzealia, archiwalia i księgozbiory z nim związane, aby za pomocą najnowocześniejszych środków, spełnić zadanie postawione przez Senat Rzeczypospolitej – zaznacza ks. Rokosz.

„Historia Góry Kalwarii splata się z historią o. Papczyńskiego. Góra Kalwaria to marianie a marianie, to Góra Kalwaria” – mówił podczas dzisiejszej uroczystości burmistrz miasta Dariusz Zieliński.

Z kolei ks. Paweł Naumowicz, prowincjał Zgromadzenia, wskazywał, że jedną z głównych motywów posługi i nauczania o. Papczyńskiego była troska o likwidowanie nierówności społecznych i wychodzenie z Ewangelią do tych, którzy czują się opuszczeni i zmarginalizowani. „Dziś podobne wątki widzimy w nauczaniu papieża Franciszka” – zaznaczył ks. Naumowicz, który jest też inicjatorem powstania Muzeum.

Wśród eksponatów znajdują się m.in. XVII-wieczne przedmioty i stroje codziennego użytku z okolic Podegrodzia – miejsca urodzenia Stanisława Papczyńskiego, szable i stroje z epoki.

Jednym z cenniejszych eksponatów jest napisany po polsku list króla Jana III Sobieskiego do Benedykta Pawła Sapiehy, podskarbiego wielkiego litewskiego z 1687 r., sygnowany pieczęcią koronną króla.

W Muzeum można też zobaczyć książkę należącą do o. Papczyńskiego, z jego autografem na stronie tytułowej oraz pozostałości habitu wyjęte z trumny podczas ekshumacji jego szczątków w XVIII w.

Ekspozycję przygotowywał zespół, który obok dyrektora Muzeum, ks. Jana Rokosza stanowili: ks. Jan Kosmowski, historyk Zgromadzenia, ks. Wojciech Skóra, rektor kościoła Wieczerzy Pańskiej w Górze Kalwarii oraz brat Andrzej Mączyński, wicepostulator spraw kanonizacyjnych.

Materiały do muzeum gromadzono przez kilka lat, korzystając m.in. z Archiwów Watykańskich i odnajdując cenne księgi, m.in. w antykwariatach litewskich: w Wilnie i Kownie.

O. Stanisław Papczyński, założyciel Zgromadzenia Marianów, urodził się w 1631 r. w Podegrodziu na Sądecczyźnie. W młodości wstąpił do zakonu pijarów, gdzie przyjął imię Stanisław od Jezusa i Maryi. Po 16 latach opuścił ten zakon, by w 1673 r. założyć własne zgromadzenie, któremu zlecił szerzenie kultu Niepokalanego Poczęcia, modlitwę za zmarłych i pracę w parafiach.

Zmarł w opinii świętości 17 września 1701 r. w Górze Kalwarii koło Warszawy. 16 września 2007 roku w Licheniu miała miejsce beatyfikacja o. Stanisława Papczyńskiego. Kanonizacja odbędzie się 5 czerwca w Rzymie. O. Papczyński jest patronem dzieci nienarodzonych i rodziców, pragnących potomstwa.

Zgromadzenie Księży Marianów jest najstarszym istniejącym do dziś powstałym na ziemiach polskich, męskim zgromadzeniem zakonnym. Marianów spotkać można w kilkunastu krajach świata, m.in. – Brazylii, USA, na Filipinach, Kazachstanie, gdzie pełnią różne posługi: od pracy parafialnej i misyjnej po posługi w sanktuariach. Swoją posługę duszpasterską realizują zgodnie z zawołaniem „Za Chrystusa i Kościół”.