Górowo Iłoweckie: polscy grekokatolicy świętowali jubileusz 1025-lecia Chrztu Rusi Kijowskiej (opis)

Z udziałem tysięcy wiernych z kraju i zagranicy w Górowie Iławeckim na Warmii odbyły się w sobotę greckokatolickie uroczystości z okazji 1025. rocznicy Chrztu Rusi Kijowskiej. Pontyfikalnej liturgii przewodniczył arcybiskup większy kijowsko-halicki Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Uczestniczył w niej także nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore.

Zwierzchnik Kościoła greckokatolickiego dziękował najpierw żyjącym z Polsce wiernym swego Kościoła za to, że ocalili wiarę i dziedzictwo swych przodków. Dodał, że Ukraińcy w Polsce obchodzą dziś "wielkie święto wiary i święto swej tożsamości".

Piękną gotycką świątynię, zdobioną freskami Jerzego Nowosielskiego, wypełniło ponad dwa tysiące wiernych. Liturgia sprawowana była po ukraińsku, we wschodnim obrządku, a towarzyszył jej śpiew chóru.

"W dzisiejszej liturgii dziękujemy Bogu za naszych przodków, którzy zachowali skarb wiary i przekazali go współczesnym pokoleniom" – mówił arcybiskup większy kijowsko-halicki. Przypomniał, że Kościół greckokatolicki wyrasta z krwi męczenników. Zaznaczył, że w swojej historii grekokatolicy spotykali wielu, którzy byli nieżyczliwi oraz "chcieli pozbawić nas naszej religijnej i narodowej tożsamości". Zapewnił, że to właśnie "chrześcijańska wiara była tą tajemnicą, która pomagała przetrwać Ukraińcom trudne czasy, była tą siłą, która pomagała trwać".

Nawiązując do Ewangelii zawierającej słowa z Kazania na Górze, przypomniał, że "miłość, jaką darzy każdego człowieka Ojciec Niebieski nie zależy od tego, czy jesteśmy dobrzy i czy na nią zasłużyliśmy". Wyjaśnił, że "niezależnie od tego, jak człowiek odnosi się do Boga, Bóg kocha człowieka, a jego słońce wschodzi nad dobrymi i złymi oraz troszczy się o jednych i o drugich".

Następnie przypomniał, że "tylko wierzący człowiek może kochać tego, kto nienawidzi" i na tym właśnie polega różnica pomiędzy poganinem a chrześcijaninem: "Poganin kocha tych, którzy są mu życzliwi, kocha interesownie, natomiast chrześcijanin potrafi kochać dlatego, że doświadczył osobiście miłości Bożej również wtedy, kiedy na to nie zasługiwał."

"Jeśli nienawidzisz swojego wroga, to o wiele bardziej niszczysz swoja duszę, niż jego ciało" – ostrzegał. – Jeśli nosisz nienawiść w swoim sercu, to ranisz samego siebie nieustannie" – wyjaśniał i tłumaczył, że "przebaczenie jest lekiem, który leczy rany przeszłości".

Wyjaśniał, że kiedy wyjeżdżał do Polski pytano go wielokrotnie po się tam udaje, na co odpowiadał, że "jedzie by bronić dobre imię Ukraińca w Polsce i dobre imię Polaka na Ukrainie, gdyż są to dwa chrześcijańskie narody, które potrafią przebaczać sobie wzajemnie i żyć w przyjaźni".

Na zakończenie homilii apelował "aby postawa pogańska nigdy nie była obecna w naszych wspólnotach. Niech miłosierny Ojciec, przez swego Syna i z pomocą Ducha Świętego buduje i rozwija nasz Kościół". Żyjącym w Polsce Ukraińcom życzył, "aby nigdy nie zabrakło miłości, którą będziecie się mogli dzielić, zawsze przebaczając i prosząc o przebaczenie".

Na koniec zabrał głos abp Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce. "Z satysfakcją przyjąłem fakt wspólnej deklaracji – oświadczył odnosząc się do podpisanej wczoraj w Warszawie deklaracji Kościołów rzymsko i greckokatolickiego w Polski i Ukrainy w przededniu 70. rocznicy rzezi wołyńskiej. "Jest ona echem słów, które my chrześcijanie różnych obrządków modlimy się każdego dnia w Modlitwie Pańskiej: `Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom`” – dodał.

Abp Migliore pozdrowił serdecznie abp Światosława Szewczuka, arcybiskupa większego kijowsko-halickiego oraz biskupów obu obrządków z Polski i Ukrainy oraz wiernych.

Dziękując nuncjuszowi za obecność na uroczystości abp Szewczuk nawiązał do obchodzonej dzisiaj w Kościele rzymskokatolickim uroczystości świętych Piotra i Pawła, która – jak podkreślił – jest szczególnym momentem komunii z Ojcem Świętym, następcą Apostoła Piotra. "Dla nas Ukraińców, grekokatolików w Polsce obecność nuncjusza apostolskiego jest znakiem potwierdzającym naszą tożsamość katolicką. Jesteśmy dziećmi największego Kościoła rytu wschodniego. Dzisiaj chcemy potwierdzić naszą jedność z Następcą Apostoła Piotra. Ta jedność została potwierdzona wieloma męczennikami, którzy przelali swoją krew za jedność" – dodał arcybiskup i poprosił o przekazanie życzeń Ojcu Świętemu Franciszkowi w imieniu wszystkich grekokatolików w Polsce i na Ukrainie.

Na zakończenie odśpiewano pieśń "Mnohaja Lita" m. in. w intencji papieża Franciszka, abp Szewczuka, abp Jana Martyniaka, abp Migliore i bp Włodzimierza Juszczaka.

Ze strony hierarchii rzymsko-katolickiej w jubileuszu wziął udział, oprócz nuncjusza Jacek Jezierski, biskup pomocniczy archidiecezji warmińskiej.

Zwierzchnikowi Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego towarzyszyli: abp Ihor Woźniak – metropolita lwowski, abp Wołodymyr Wijtyszyn – metropolita iwano-frankowski, abp Wasyl Semeniuk – metropolita tarnopolsko-zborowski jak i biskupi greckokatoliccy z Polski. W roli gospodarza wstępował abp Jan Martyniak, metropolita przemysko-warszawski na terenie której znajduje się Iłowo i miejscowy proboszcz Jan Łajkosz. Obecny był też Włodzimierz Juszczak, biskup wrocławsko-gdański.

Od rana zwierzchnik grekokatolików spotykał się w Górowie z radami parafialnymi, młodzieżą i duchowieństwem archidiecezji przemysko-warszawskiej. Ważnym wydarzeniem uroczystości będzie poświecenie kopii cudownej ikony Matki Bożej Bramy Miłosierdzia z Jarosławia. Ikona będzie przypominała o 1025. rocznicy Chrztu Rusi Kijowskiej i wizycie zwierzchnika UKGK.

Uroczystości poprzedziło wieczorne czuwanie modlitewne w piątek. Odprawiono nieszpory, grupa młodzieży z Lublina zaprezentowała sylwetkę bł. Emiliana Kowcza, męczennika Majdanka, trzy osoby w różnym wieku złożyły świadectwo wiary i do północy modlono się przed ikoną Matki Bożej.

Po liturgii odbył się koncert galowy pt. "Spuścizna wieków naszym życiem". Ze spektaklem słowno-muzycznym przedstawiającym dzieje chrześcijaństwa na Ukrainie wystąpiły dzieci i młodzież ze szkół ukraińskich w Górowie, Bartoszycach, Olsztynie. Ponadto śpiewał istniejący już od 40 lat Ukraiński Chór Męski „Żurawie”.

Greckokatolicka parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim na Warmii działa od 1957 r. Obecnie należy do niej ok. tysiąca wiernych, którzy należą do rodzin i potomków osób przesiedlonych w wyniku akcji Wisła z 97 miejscowości z wschodniej i południowej Polski. Fakt ten upamiętnia ustawiony przed cerkwią obelisk z Krzyżem na którym umieszczono nazwy powiatów, z których pochodzą wysiedleni. Od 1997 r. proboszczem parafii jest ks. Jan Łajkosz.

W 1981 r. parafia otrzymała zrujnowaną świątynię, która wcześniej należała do katolików a po Reformacji stała się luterańska kirchą. Ukraińscy grekokatolicy w 35 lat po wysiedleniu z rodzinnych stron w ramach "Akcji Wisła" (1947-1982) mogli poświęcić przekazaną im świątynię. Gotycki kościół zaadaptowano na potrzeby wschodniego kultu.

Ikonostas oraz naścienne polichromie w latach 1983-1984, sięgając po bizantyjskie wzorce, wykonał wybitny malarz, teolog i myśliciel religijny Jerzy Nowosielski. Pozostawione przez artystę dzieło jest przykładem pomostu pomiędzy estetyką dwóch tradycji: chrześcijaństwa wschodniego i zachodniego.

Na całej Warmii i Mazurach żyje ok. 30 tys. grekokatolików. Po Akcji Wisła wysiedlono w te strony ok. 56 tys. osób. Kościół greckokatolicki na tych terenach pełni olbrzymią rolę podtrzymywania języka i kultury ukraińskiej. Dzięki niemu wielu ludzi powraca do rodzimego języka i rozmawia w nim na co dzień. W Górowie Ił. działa Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania do których uczęszcza ok. 160 uczniów.

Ukraiński Kościół Greckokatolicki to największy liczebnie wschodni Kościół katolicki, a liczbę jego wiernych ocenia się na ponad 5 milionów. Mieszkają oni zarówno w samej Ukrainie, jak i poza jej granicami, m.in. w Polsce, Europie Zachodniej, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Argentynie, Brazylii, Australii i w szeregu innych krajach. Kościół ma status arcybiskupstwa większego kijowsko-halickiego z siedzibą jego zwierzchnika w Kijowie a w jego skład wchodzą 4 metropolie (jedna z nich obejmuje Polskę), 1 archieparchia (archidiecezja – lwowska), 18 eparchii (diecezji; w tym jedna w Polsce), 3 egzarchaty apostolskie i 2 egzarchaty arcybiskupie.

Zgodnie z ustawodawstwem wschodnich Kościołów katolickich cały episkopat UKGK tworzy Synod tego Kościoła, któremu przewodniczy arcybiskup większy kijowsko-halicki. Obecnie liczy on prawie 40 członków (w tym dwóch w Polsce).