Gorzów Wlkp.: Łemkowie, Ukraińcy, Cyganie i Żydzi na „Wigilii Narodów”

Przedstawiciele mniejszości narodowych zamieszkujący Ziemię Lubuską, po raz drugi spotkali się na „Wigilii Narodów” w Gorzowie Wielkopolskim.

Przy wigilijnym stole 13 grudnia w Miejskim Centrum Kultury zasiadło ponad 200 osób. W tym roku obok Kresowian, Romów, Łemków, Górali Czadeckich i Ukraińców zasiedli Żydzi.

Wspólną wieczerzę poprzedziły prezentacje kultur i tradycji oraz regionalnych kolęd. Spotkanie prowadził warszawski aktor Stanisław Jaskuła. Telewizja Polska zarejestrowała wigilijne wydarzenie, które w trzech odcinkach wyemitowane zostanie w Święta Bożego Narodzenia.

Wieczerzę wigilijną rozpoczął kolędą „Jezus Malusieńki” Zespół Cygański Terno pod kierunkiem Edwarda Dębickiego. Przedstawiciele Gminy Żydowskiej ze Szczecina opowiadali o święcie Hanuka i tłumaczyli symbolikę dziewięcioramiennego świecznika. Ks. Zbigniew Dymitruk z Białkowa k. Cybinki zaprezentował Zespół „Kryniczeńka”, który kultywuje tradycje Podola i Polesia.

Ks. Dymitruk powiedział KAI, że takie spotkanie pokazuje przekrój narodowościowy Ziemi Lubuskiej. „Tu trzeba i można kultywować narodowościową tradycję” – stwierdził kapłan.

Prawosławny duchowny ks. Artur Graban uważa, że takie spotkania to bardzo dobra inicjatywa i jedna z niewielu okazji, aby poznać bogatą kulturę mniejszości. Bardzo rzadko zdarza się by podczas takich okoliczności spotkać mniejszość żydowską. Godna polecenia jest także forma „Wigilii Narodów”, podczas której wszyscy siedzą przy stołach – powiedział ks. Graban.

Przedstawicielka Łemków powiedziała, że najważniejszym daniem wigilijnym jest kutia. Na stole muszą być m.in chleb, czosnek – symbol zdrowia, sól – symbol obfitości oraz miód – symbol powodzenia. Na znak pamięci o zmarłych wszyscy uczestniczący w wieczerzy Łemkowie wkładają łyżki do naczynia z kutią. A im więcej kolędników odwiedzi dom, tym pomyślniejszy będzie rok.

Wilniacy najbardziej lubią pierogi z kapustą i grzybami, łamańce, bliny i śledziki w mleku makowym. Natomiast Żydzi spożywają potrawy, do których używa się oliwy m.in placki ziemniaczane po żydowsku, ostatnio także pączki, a nade wszystko macę.

Obok tradycyjnych potraw wigilijnych charakterystycznych dla każdej narodowości, funkcjonował także bar kuchni wschodniej „Kresowianka” prowadzony przez repatriantów z Kazachstanu, którzy zamieszkali na stałe w Gorzowie.

Gospodarzami tegorocznej Wigilii Narodów pod hasłem „Jedność w wielości” były: Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej oraz Towarzystwo Miłośników Polesia – wszystkie z Gorzowa Wielkopolskiego. prezy.

Na Ziemi Lubuskiej, z chwilą ustania w 1950. r. zasadniczego procesu osiedleńczego znalazło się około 15 tys. osób należących do mniejszości narodowych. Byli to m.in. Białorusini, Łemkowie, Żydzi, Cyganie, Ukraińcy, Tatarzy, Grecy, co stanowiło ok. 3 proc. ogólnej liczby ówczesnych mieszkańców Ziemi Lubuskiej.