Gorzów Wlkp.: polsko-niemiecki Dzień Pamięci i Pojednania

Uderzeniem w Dzwon Pokoju na Placu Grunwaldzkim w Gorzowie Wielkopolskim, złożeniem wiązanek kwiatów w lapidarium i na Cmentarzu Wojennym oraz niemiecką ekspozycją historyczną w Muzeum „Spichlerz”, Polacy i Niemcy uczcili Dzień Pamięci i Pojednania, który przypada 30 stycznia.

Przedostatni dzień stycznia uznawany jest za moment upamiętniający zakończenie niemieckiej i początek polskiej historii miasta. W tym dniu do Gorzowa wkroczyły wojska radzieckie, a Niemcy musieli opuścić miasto.

Dzień Pamięci i Pojednania najbardziej uroczyście obchodzony był w roku jubileuszu 750-lecia Gorzowa (wcześniej Landsbergu). Obchody rozpoczęły się nabożeństwem ekumenicznym w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Dzień Pamięci i Pojednania jest wspólną inicjatywą władz miasta Gorzowa i Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców Landsbergu.

Zdaniem Zdzisława Linkowskiego, regionalisty, byłego dyrektora Muzeum im. Jana Dekerta w Gorzowie Wlkp., pojednanie polskich i niemieckich mieszkańców zaczęło się w 1976 r. Od tego momentu landsberczycy zaczęli się kontaktować z gorzowskim środowiskiem twórczym. – Współpraca była możliwa m.in. dlatego, że niemieccy mieszkańcy przedwojennego Landsberga byli socjaldemokratami, którzy nie podnosili roszczeń w odróżnieniu od innych ziomkostw, a jedynie mówili o tym, co nas łączy. To zaowocowało ciekawymi inicjatywami, m.in. upamiętnianiem miejsc i postaci – wyjaśnia Linkowski. W Gorzowie takim miejscem jest przede wszystkim cmentarz, pamiątki po Maksie Bahrze czy przeniesienie grobu Johanna Pauckscha, przedwojennego gorzowskiego fabrykanta.

W centrum miasta obok katedry odtworzona została fontanna Pauckscha, która w roku jubileuszu znalazła się obok gorzowskiej fary na znaczku pocztowym. Polacy na znak upamiętniania miejsc i osób nadali uroczyście Domowi Pomocy Społecznej imię Marie Juchacz z domu Gohlke, działaczki społecznej. Gorzowianie i byli Landsberczycy upamiętnili dom przy ul. Kosynierów Gdyńskich, w którym tworzył kompozytor Karl Teike, twórca m.in. słynnego Marsza „Starzy Przyjaciele”. Uwieńczeniem współpracy Polaków i Niemców jest ufundowanie dzwonnicy z dzwonem na Placu Grunwaldzkim.