„Gość Niedzielny” skończył 80 lat

„Gość Niedzielny” skończył 80 lat. Jest to najbardziej nowoczesny i jeden z najbardziej poczytnych tygodników katolickich w Polsce. Pismo to – w świetle badań – uznawane jest za jeden z najbardziej opiniotwórczych tygodników w Polsce. W rankingach zajmuje pod tym względem czwarte miejsce, pierwsze wśród prasy katolickiej.

„Gość Niedzielny” jest ogólnopolskim rodzinnym tygodnikiem katolickim wydawanym przez wydawnictwo Kurii Metropolitalnej w Katowicach. To bogato ilustrowany magazyn, łączącym na swoich łamach tematykę religijną ze sprawami społecznymi i kulturalnymi. Poza dodatkiem dla archidiecezji katowickiej „Gość Niedzielny” wydaje 10 dodatków diecezjalnych, których redakcje mieszczą się we Wrocławiu, Opolu, Gliwicach, Bielsku-Białej, Krakowie, Tarnowie, Sandomierzu, Lublinie, Warszawie, Koszalinie. Redakcja „Gościa” zatrudnia w sumie 111 osób.
„Gość Niedzielny” kształtuje i stara się o pogłębienie wiary swych czytelników oraz informuje o życiu Kościoła w Polsce i na świecie. Szczególną częścią tej misji jest propagowanie nauczania Jana Pawła II. Kalendarz liturgiczny jest „osią”, wokół której koncentruje się tematyka prezentowanych materiałów.
Od 1974 r. pismem *kieruje* ks. Stanisław Tkocz, jego zastępcą jest Andrzej Grajewski.
W ramach tego samego wydawnictwa ukazuje się również „Mały Gość Niedzielny”, największy i najbardziej popularny w Polsce miesięcznik katolicki dla młodzieży. Od wielu lat „Gość Niedzielny” zamieszcza różne dodatki tematyczne poświęcone ważnym wydarzeniom w Kościele.
„Gość Niedzielny” rozprowadzany jest w kolportażu własnym poprzez Spółkę Kolporterską Redag, jak również przez RUCH, pocztę, Kolportera, itp.
„Gość Niedzielny” ma własną *stronę internetową*, w której zamieszczany jest bieżący numer tygodnika oraz wszystkie wydawane przez Wydawnictwo dodatki.
Dodatkowym przedsięwzięciem realizowanym przez redakcję „Gościa Niedzielnego” w Internecie jest serwis *www.wiara.pl*. Istnieje od 3 lipca 2001 roku. Redagowany jest przez zespół, którym kieruje ks. Artur Stopka. Bardzo ważną częścią serwisu jest czat, na którym codziennie wieczorem jest obecny ksiądz katolicki i z udziałem kilkudziesięciu osób toczą się rozmowy.
*Pierwszy numer* „Gościa Niedzielnego” ukazał się 9 września 1923 roku. Organizatorem nowego tygodnika był ks. dr Teodor Kubina, proboszcz kościoła mariackiego w Katowicach, wybitny działacz plebiscytowy, naukowiec i publicysta, późniejszy biskup częstochowski. To włąśnie doświadczenia bp Kubiny z okresu kierowania „Gościem Niedzielnym” umożliwiły mu założenie w Częstochowie analogicznego tygodnika pt: „Niedziela”. Na początku „Gość Niedzielny” miał 8 stron i format 24 x 32 cm. Ukazywało się w dość siermiężnej szacie graficznej.
Od 1925 roku, momentu oficjalnego erygowania diecezji katowickiej, „Gość Niedzielny” stał się jej oficjalnym organem prasowym. Od września 1924 roku kierownictwo redakcją przejął ks. Józef Gawlina, późniejszy biskup polowy. W 1926 roku redaktorem naczelnym pisma został ks. Alojzy Siemienik i tę funkcję sprawował do wybuchu II wojny światowej, kiedy wydawanie tygodnika zostało zawieszone. Za jego kierownictwa „Gość Niedzielny” stał się nowoczesnym, bogato ilustrowanym, dynamicznym tygodnikiem katolickim. Nakład pisma wzrósł po 43 tys. egzemplarzy. Ostatni przedwojenny numer „Gościa Niedzielnego ukazał się z datą 3 września 1939.
Wydawanie tygodnika zostało *wznowione* już w lutym 1945 roku, jako jednego z pierwszych pism na Śląsku. Redakcją kierował ks. Klemens Kosyrczyk. Pismo zwiększyło wówczas swe oddziaływanie wchodząc na teren innych diecezji. Jego nakład, ograniczany przez urzędowe przydziału papieru, wynosił 75 tys. egz. W listopadzie 1952 roku został wygnany z diecezji katowickiej bp Stanisłąw Adamski wraz ze swymi biskupami pomocniczymi. Równocześnie – decyzją władz państwowych – zostało zawieszone wydawanie „Gościa Niedzielnego”.
W okresie stalinowskich represji pismo, podobnie jak krakowski „Tygodnik Powszechny” zostało przekazane w ręce „PAX-u”. Zwrócono je diecezji dopiero w ramach odwilży „Października 1956 r.”, a funkcję redaktora naczelnego objął wówczas ks. Józef Gawor. Bliską współpracę z odtworzonym tygodnikiem podjął m.in. ks. Franciszek Blachnicki, późniejszy twórca ruchu oazowego. W laatch 1957-60 nakład pisma wynosił 120 tys. egz., ale później został odgórnie ograniczony do 80 tys. przez komunistyczną cenzurę, zlikwidowano też możlwiość korzystania z oficjalnego kolportażu.
Nowy zespół redakcyjny zgromadził wokół siebie mianowany w 1974 roku ks. Stanisław Tkocz, obecny redaktor naczelny „Gościa Niedzielnego”. Jest on dziś najdłużej piastującym tę funkcję redaktorem naczelnym w Polsce.
Okres kierowania redakcją przez tego znanego kapłana charakteryzuje się od samego początku maksymalnym dążeniem do tego, aby pismo było nowoczesnym medium, odpowiadającym na potrzeby czytelników oraz aktualne „znaki czasu” stojące przed Kościołem w Polsce. W wyniku ankiety redakcyjnej przeprowadzonej w 1975 roku, za najbardziej odpowiadającą potrzebom uznano formułę magazynu, różnorakiego w treści i w formie, adresowanego zarówno do robotników (tradycyjny czytelnik „Gościa”), jak i inteligencji. Nowych czytelników redakcja chciała szukać także wśród młodzieży. Zmiany w piśmie polegały przede wszystkim na rozszerzeniu tematyki, zdynamizowaniu i krótszej formie publikowanych tekstów.
Ks. Tkocz korzystał również z każdej okazji, aby uwolnić się ze „szponów cenzury” oraz zwiększyć nakład pisma. W okresie strajków 1976 roku nakład został zwiększony do 100 tys. egz. W 1980 roku pismo zaangażowało się zdecydowanie po stronie strajkujących i stało się jedną w ważnych platform dyskusji społecznej w ówczesnej Polsce. M.in. dzięki historykowi Andrzejowi Grajewskiemu, który w tym okresie rozpoczął pracę w „Gościu” starano się też zapisywać różne „białe karty” ze współczesnej historii Polski. Pismo przystąpiło również do systematycznej edukacji swych czytelników z zakresu Katolickiej Nauki Społecznej. Zaowocowało to szybkim wzrostem nakładu do 200 tys. egz.
W okresie *stanu wojennego* „Gość Niedzielny” został zawieszony na okres ponad 3 miesięcy. Przez całe lata 80. z redakcją „Gościa” współpracowało wielu wybitnych publicystów, dotychczas nie związanych z prasą katolicką. Pismo stało się ważnym miejscem dyskusji i spotkania z ludźmi poszukującymi prawdy, choć nieraz pozostającymi poza Kościołem. Potwierdzeniem ważnej, opiniotwórczej roli „Gościa” było przyznanie ks. Tkoczowi w 1985 r. jednej z głównych nagród Dziennikarzy Niezależnych, nieformalnie działającego SDP.
W okres liberalnej gospodarki rynkowej po 1989 roku „Gość Niedzielny” wszedł z wieloma nowymi pomysłami menedżerskimi, co pozwoliło mu uniknąć wielu problemów, z jakimi borykała się wówczas niemal całą prasa katolicka. Z inicjatywy ks. Tkocza powołano szybko własną firmę kolportażową, dzięki pracy której nie załamała się sprzedaż pisma.
Jego pomysłem – po reformie struktur administracyjnych Kościoła w 1992 r. – było też zainicjowanie *diecezjalnych edycji* „Gościa Niedzielnego”, co umożliwiło mu zakorzenienie na wielu regionalnych rynkach. W ślad za tym powołano 11 oddziałów regionalnych gazety. Troską redakcji jest obecnie stałe wzbogacanie szaty graficznej pisma, unowocześnianie jej, zgodnie z wymogami rynku i oczekiwaniami czytelników. Wyrazem tego była m.in. rezygnacja z tradycyjnej szaty graficznej, na rzecz nowoczesnej formuły tygodniowego magazynu. „Gość Niedzielny” jest też jednym z nielicznych tytułów prasy katolickiej, która *poddaje swój nakład kontroli* Związku Kontroli i Dystrybucji Prasy.
Jak wyjaśnia Andrzej Grajewski, zastępca redaktora naczelnego: „Gość Niedzielny w swych relacjach nie upiększa życia Kościoła, ani nie ubarwia swych łamów 'relacjami dworskimi’. W swych publikacjach stara się kierować realizmem przepojonym nadzieją, a nie myśleniem życzeniowym”.
„Wysoki nakład dowodzi, że taka formułą pisma odpowiada znacznej części wiernych tworzących polski Kościół” – dodaje Grajewski.