Gregorio Rosa Chávez opuszcza grono kardynałów elektorów

W sobotę 3 września kończy 80 lat kard. Gregorio Rosa Chávez – biskup pomocniczy archidiecezji San Salvador, pierwszy purpurat salwadorski. Oznacza to, że potencjalnych uczestników przyszłego konklawe jest obecnie 131, czyli o 11 więcej niż ustalona w 1973 przez św. Pawła VI najwyższa dopuszczalna liczba kardynałów-elektorów.

Przyszły purpurat urodził się 3 września 1942 w rodzinie wiejskiej w miejscowości Sociedad w diecezji San Miguel, z której pochodził również późniejszy arcybiskup-męczennik San Salvadoru, św. Oskar R. Romero, zresztą bliski przyjaciel i współpracownik obecnego 80-latka.

Po nauce w stołecznym seminarium duchownym św. Józefa z Gór (1962-69) przyjął 24 stycznia 1970 święcenia kapłańskie. Początkowo przez 3 lata był sekretarzem swego biskupa diecezjalnego, proboszczem, dyrektorem mediów diecezjalnych: Radia Pokój i tygodnika oraz asystentem duchowym różnych stowarzyszeń i ruchów świeckich. Następnie w latach 1973-76 studiował na uniwersytecie katolickim w Lowanium (Belgia), specjalizując się w środkach przekazu. Po powrocie do kraju pracował m.in. pod kierunkiem abp. Romero, który w latach 1977-80 stał na czele archidiecezji San Salvadoru. Był rektorem swego dawnego seminarium (1977-82), w którym również wykładał teologię. Od 1979 był także członkiem Rady ds. Organizacji Seminariów Duchownych w Ameryce Łacińskiej.

17 lutego 1982 św. Jan Paweł II mianował ks. Rosę Cháveza biskupem pomocniczym San Salvadoru; sakrę nominat przyjął 3 lipca tegoż roku. Na konsystorzu 28 czerwca 2017 Franciszek włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego i był to jedyny w swoim rodzaju przypadek, że purpurę otrzymał nie biskup diecezjalny, ale jego biskup pomocniczy.

Jeszcze jako kapłan był znany z bezkompromisowego zaangażowania społecznego, na rzecz ubogich i wykluczonych, a ta jego postawa wiązała się w dużym stopniu z bliską współpracą z zamordowanym w 1980 abp. Romero, który w swym dzienniku 17 razy wymienił nazwisko przyszłego biskupa i kardynała.

Po nominacjach biskupiej i kardynalskiej pełnił i pełni szereg ważnych stanowisk w Kościele zarówno swego kraju, jak i całej Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Wypowiadał się otwarcie o nadużyciach władz, wymieniając nawet publicznie nazwiska domniemanych zabójców czterech jezuitów, ich gospodyni i jej córki, zamordowanych w 1989 roku. Grożono mu za to śmiercią i oskarżano o komunizm. Abp Romero jest dlań postacią-ikoną, „kimś, kogo Kościół potrzebuje także dzisiaj, jest wyrazem nadziei Kościoła ubogiego dla ubogich, wolnego wobec każdej władzy, pragnącego służyć jedynie Duchowi Świętemu i żyć Ewangelią” – uważa pierwszy kardynał z Salwadoru.

Odegrał podstawową rolę w procesie dialogu i rozmów, które pozwoliły na podpisanie w 1992 r. porozumień pokojowych kończących wieloletni konflikt zbrojny w jego kraju. Nadal jest proboszczem stołecznego kościoła św. Franciszka. Stoi też na czele Caritasu w Salwadorze oraz Caritasu Ameryki Łacińskiej i Karaibów. 5 stycznia 2019 kard. Rosa Chávez reprezentował papieża w mieście Isabela na Dominikanie na zakończenie obchodów 525. rocznicy pierwszej Mszy św. sprawowanej w Ameryce.

Na wieść o powołaniu go do grona kardynałów powiedział, że przyjmuje tę godność jako „niezasłużone uznanie w imieniu błogosławionego Oskara Arnulfa Romero”. Zaraz też udał się do jego grobu, prosząc go w modlitwie, aby towarzyszył mu duchowo „na tym nowym etapie mego życia duszpasterskiego”.

Obecnie Kolegium Kardynalskie liczy 226 członków, z których 131 ma prawa wyborcze w przyszłym konklawe. 11 z nich powołał papież-Polak, 38 – jego następca i 82 – Franciszek a wśród 95 kardynałów-nieelektorów, 39 mianował Jan Paweł II, 26 – Benedykt XVI i 30 – Franciszek.

Najstarszymi wiekowo kardynałami są Angolczyk Alexandre do Nascimento (1 III 1925), Argentyńczyk poch. chorwackiego Estanislao Esteban Karlic (7 II 1926) i Ugandyjczyk Emmanuel Wamala (15 XII 1926), najmłodszymi zaś Włoch posługujący w Mongolii Giorgio Marengo, ur. 7 VI 1974, Timorczyk (Wschodni) Virgilio Do Carmo da Silva (27 XI 1967) i Brazylijczyk Paulo Costa (ur. 20 VII 1967). Najdłuższy staż w Kolegium mają obecnie trzej kardynałowie: Michael Michai Kitbunchu z Tajlandii, Alexandre do Nascimento z Angoli i Thomas Stafford Williams z Nowej Zelandii, mianowani 2 lutego 1983. Ponadto należy pamiętać, że Benedykta XVI mianował kardynałem św. Paweł VI dnia 27 VI 1977 a Franciszka – św. Jan Paweł II w dniu 21 II 2001.