Grekokatolicy rozpoczęli Wielki Tydzień

Wierni Kościoła greckokatolickiego przeżywają Wielki Tydzień, nazywany też Tygodniem Męki (Strasnyj Tyżdeń). W tym roku Kościół rzymskokatolicki i Kościoły wschodnie Wielkanoc przeżywają w tym samym czasie.

W Kościele greckokatolickim Wielki Post rozpoczyna się siedem tygodni przed Wielkanocą. Trwa do Niedzieli Palmowej, od której rozpoczyna się Wielki Tydzień, nazywany też Tygodniem Męki (Strasnyj Tyżdeń). W tym czasie, od poniedziałku do środy nie sprawuje się Eucharystii, lecz Liturgię Uprzednio Poświęconych Darów, podczas której wierni mogą przyjąć komunię świętą.

„Jest to czas przygotowania do przeżywania największej tajemnicy naszej wiary i szczególnego dziękczynienia Bogu za Jego ofiarę i miłość. Te dni przybliżają nam prawdę, że Bóg nas tak umiłował, że Syna swego dał, aby każdy kto w Niego wierzy nie zginął, ale miał życie wieczne” – mówi w rozmowie z KAI ks. Bogdan Kruba, proboszcz grekotalickiej parafii Przemienienia Pańskiego w Jarosławiu.

W czwartek rozpoczyna się Święte Triduum. Podobnie jak w Kościele obrządku łacińskiego, grekokatolicy wspominają tego dnia ustanowienie sakramentu kapłaństwa i Eucharystii. Rano w katedrze odprawiana jest Liturgia św. Bazylego pod przewodnictwem biskupa. Uczestniczą w niej wszyscy księża, którzy mogą na nią przybyć. Wieczorem natomiast odprawiana jest Jutrznia Męki Pańskiej (Utrenja Strastiej), w czasie której śpiewa się dwanaście fragmentów z czterech Ewangelii opisujących mękę Chrystusa.

W Wielki Piątek, podobnie jak w Kościele rzymskokatolickim, nie ma Mszy św. Rano odprawia się uroczyście Liturgię Godzin zwaną Godzinami Królewskimi, a po południu Nieszpory (weczirnie), na których pod koniec wynosi się płaszczanicę – rodzaj ikony z wizerunkiem ciała Jezusa po Jego śmierci, owiniętego w płótno. Umieszczana jest na środku cerkwi, gdzie będzie adorowana do późnej nocy Wielkiej Soboty.

W Wielką Sobotę odprawia się nieszpory wraz z Liturgią św. Bazylego. W drugiej połowie liturgii kapłan zmienia czerwone szaty na białe symbolizujące odrodzenie i odczytuje ostatni fragment Ewangelii św. Mateusza mówiący o pustym grobie. Zależnie od możliwości panujących w danej parafii, bywa odprawiana o różnych porach dnia.

„Jesteśmy Kościołem w diasporze. Nasze parafie nie są liczne, a wierni mają nieraz spore odległości do świątyni, dlatego musimy dostosować godziny nabożeństw do możliwości parafian” – wyjaśnia ks. Bogdan Kruba.

W Wielką Sobotę odbywa się też święcenie pokarmów.

Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną też Wielkim Dniem (Wełykdeń). O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną. Poprzedza ją procesja wokół świątyni, w której niesiona jest Ewangelia i ikona Chrystusa zstępującego do otchłani, który wyrywa z czeluści zła umarłych. Celebransi wraz z procesją wiernych zatrzymują się przed zamkniętymi drzwiami świątyni. Kapłan trzy razy stuka krzyżem do drzwi, po czym zgromadzeni wchodzą do środka. Płaszczenica zostaje przeniesiona na ołtarz, gdzie pozostanie przez do Wniebowstąpienia. W czasie nabożeństwa uroczyście śpiewany jest hymn „Chrystus zmartwychwstał i swoją śmiercią zwyciężył śmierć, a pozostającym w grobach darował życie”.

Przed zakończeniem Eucharystii kapłan błogosławi artos – chleb pszenny, na którym kładzie się wizerunek Chrystusa zmartwychwstałego. Artos przez cały tydzień jest wystawiony w cerkwiach aż do następnej niedzieli św. Tomasza, tzw. antypaschy. W tym dniu chleb rozdaje się wiernym.

W Polsce Kościół greckokatolicki liczy obecnie ok. 50 tys. wiernych w dwóch diecezjach: archidiecezji przemysko-warszawskiej, którą kieruje abp Jan Martyniak i diecezji wrocławsko-gdańskiej pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka. Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.