Grekokatolicy świętują Wielki Tydzień

Grekokatolicy świętują Wielki Tydzień. W tym roku Wielkanoc, liczona według kalendarza juliańskiego, będzie obchodzona w Kościołach wschodnich 27 kwietnia.

Święta Zmartwychwstania są najważniejszym wydarzeniem w roku dla wiernych wszystkich Kościołów wschodnich, w tym także dla Kościoła greckokatolickiego. Główne uroczystości Wielkanocne u grekokatolików celebrowane będą w katedrze w Przemyślu i we Wrocławiu.

Wierni tego Kościoła przygotowują się do świąt Zmartwychwstania Pańskiego w ciągu czterech tygodni poprzedzających Wielki Post i przez sześć tygodni Wielkiego Postu.

W *Wielki Czwartek* rano odprawiana jest liturgia św. Bazylego na pamiątkę ustanowienia przez Jezusa Chrystusa sakramentu kapłaństwa i Eucharystii. Wieczorem natomiast odprawiana jest Utrenja Strastiej (Jutrznia Męki Pańskiej), podczas której odśpiewuje się dwanaście fragmentów z czterech Ewangelii opisujących Pasję Chrystusa.

W *Wielki Piątek* w cerkwiach wynoszone są płaszczanice – rodzaj ikon-całunów z wizerunkiem Chrystusa złożonego do grobu. Płaszczanica – umieszczana na ogół na środku cerkwi – jest adorowana przez wiernych także w *Wielką Sobotę* do późnej nocy. W dniu tym, podobnie jak to jest u łacinników, grekokatolicy święcą pokarmy. Wierni wkładają do koszyków nie tylko malowane i zdobione jaja, pieczywo i wędliny, ale także chrzan, sól i masło.

Okres postów, dodatkowych umartwień i wyciszenia, kończy się uroczystą jutrznią wielkanocną, która rozpoczyna się zazwyczaj o 6 rano. Podczas nabożeństwa śpiewany jest nieustannie troparion paschalny: „Christos woskrese” (Chrystus zmartwychwstał).

W poprzedzającej liturgię procesji we wszystkich cerkwiach greckokatolickich noszona jest wraz z Ewangelią ikona Chrystusa Zmartwychwstałego. Celebransi wraz z procesją wiernych zatrzymują się przed zamkniętymi drzwiami świątyni. Kapłan stuka trzy razy do drzwi, po czym zgromadzeni wchodzą do cerkwi, w której nie ma już Grobu Pańskiego, a płaszczanica zostaje przeniesiona na ołtarz.

Podczas tego nabożeństwa święci się artos – chleb pszenny, na którym naznaczony jest wizerunek Chrystusa zmartwychwstałego. Artos przez cały tydzień jest wystawiony w cerkwiach aż do niedzieli św. Tomasza, tzw. antypaschy, po czym chleb rozdaje się wiernym. Dopiero w tę niedzielę po okolicach rozlega się uroczyste bicie dzwonów, które od kilku dni milczały, gdyż od Wielkiego Piątku używa się w świątyni tylko kołatek.

Zgodnie z tradycją ludową w okresie po Wielkiejnocy ludność wiejska śpiewa typowe piosenki – „haiłki” – wychwalające budzenie się przyrody i „wesnjanki”, które wykonuje się w Oktawie Zmartwychwstania. Tak jak w całej Polsce święta wielkanocne są dla grekokatolików okazją do wspólnego świętowania, spotkań w gronie najbliższej rodziny, sąsiadów i przyjaciół.

W tym roku metropolita archidiecezji przemysko-warszawskiej Kościoła grekokatolickiego rozpocznie jutrznię wielkanocną w katedrze w Przemyślu o godz. 9, zaś biskup wrocławsko-gdański Kościoła grekokatolickiego w katedrze wrocławskiej o godz. 8.

*Kościół greckokatolicki* jest najliczniejszym spośród ponad 30 katolickich Kościołów wschodnich. Liczy ok. 7 mln wiernych na całym świecie. Kościół ten jest w jedności z biskupem Rzymu Janem Pawłem II i uznaje jego prymat. W Polsce jest ok. 300 tys. grekokatolików.