GUS o życiu religijnym Polaków

Polacy to w przeważającej części katolicy. Przynależność do tego wyznania deklaruje aż 92,8% osób. Najsłabsza jest religijność młodzieży i trzydziestolatków oraz mieszkańców dużych miast – wynika z przeprowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny badania dotyczącego życia religijnego w Polsce.

Jaki stosunek do wiary religijnej mają ludzie w Polsce? Czy modlą się oraz uczestniczą w Mszach i nabożeństwach? Czy odczuwają związek ze swoją parafią i wspólnotą religijną? Jaka część społeczeństwa deklaruje brak przynależności do jakiegokolwiek wyznania religijnego? – na takie m.in. pytania odpowiada GUS w ramach badania spójności społecznej przeprowadzonego w 2015 roku.

Z badania GUS wynika, że Polacy to w przeważającej części katolicy. Przynależność do tego wyznania deklaruje aż 92,8% respondentów. 3,1% nie czuje się związanymi z żadnym wyznaniem, z kolei 2,2% odmówiło odpowiedzi na ten temat, 0,7% to wierni Kościoła prawosławnego, a 0,3% – świadkowie Jehowy. Wierni pozostałych Kościołów i związków wyznaniowych zostali zliczeni w jeszcze mniejszych ułamkach procenta.

GUS zapytał Polaków o to, jak często (poza sytuacjami szczególnymi, jak śluby lub pogrzeby) biorą udział w Mszach św., nabożeństwach lub spotkaniach religijnych. Odpowiedzi podzielono pod względem miejsca zamieszkania i wieku.

Najliczniejsza grupa to Polacy uczęszczający na Msze, nabożeństwa lub spotkania religijne „raz w tygodniu”. Najrzadziej deklarują to ludzie młodzi, w wieku 25-34 lata (33,9%) i 16-24 lata (38,4%), podczas gdy w starszych grupach odsetek uczestniczących wzrasta (odpowiednio w grupie 35-44 – 42,1%; 45-54 – 50,7%; 55-64 – 51,1%; 65-74 – 56,7%; 75 i więcej – 54,2%).

Znaczne są różnice w wynikach pod względem miejsca zamieszkania.

W miastach powyżej 500 tys. osób przychodzących na Msze św. „tylko z okazji świąt lub rzadziej” jest aż 39,7%, „raz w tygodniu” jest 28,6%, „1-2 razy w miesiącu” – 15,7%, a „nigdy” – 13,5%.

Na wsi najwięcej jest z kolei uczęszczających „raz w tygodniu” (55%), z kolei 1 lub 2 razy w miesiącu przychodzi do kościoła 20,3%, a 18,5% „tylko z okazji świąt lub rzadziej”. Na wsi „nigdy” nie przychodzi do kościoła 2,1% Polaków.

GUS zapytał też Polaków powyżej 16. roku życia o generalny stosunek do wiary religijnej. Zdecydowana większość zadeklarowała się jako „wierzący” (ogółem 69,6%; kobiety – 71,3%, mężczyźni – 67,7%). Jako „głęboko wierzący” określiło się 10,5% respondentów, według płci – 14% kobiet i 6,6% mężczyzn. Jako „niezdecydowani/poszukujący” zdefiniowało swoją postawę 12%, „obojętni” stanowią 5,3% a „niewierzący” – 2,6%.

Dolną granicę dominującego wyniku ogólnego (czyli określający się jako „wierzący”) reprezentują respondenci w wieku 25-34 lata (66,8%), 16-24 lata (69%) oraz 35-44 lata (69,6%). W starszych grupach wiekowych ten odsetek przekracza 70%, by spaść do 61,7% w przedziale 75 lat i więcej.

Na pytanie: „Jak często się Pani/Pani modli?” 34,7% respondentów odpowiedziało, że „codziennie lub prawie codziennie”. Co czwarty (25,6%) zadeklarował, że modli się „przynajmniej raz w tygodniu”, 11,1% – „kilka razy w roku”, 10,2% – „raz, dwa razy w miesiącu”. Kilka razy w ciągu dnia modli się 5,5% Polaków. Co najwyżej raz w roku modli się 5,2% respondentów, a „nigdy” – 7,7%.

Również to pytanie pokazuje, że religijność jest najsłabsza w najmłodszych spośród badanych grup (ale jeszcze słabsza w tej nieco starszej), a wzrasta wraz z wiekiem.

„Codziennie lub prawie codziennie” modli się 22,6% 25-34 latków oraz 23,1% osób w wieku 16-24 lata, a np. 75-latków – już 50,2%. „Przynajmniej raz w tygodniu” modli się z kolei 24,9% 16-24-latków i 28% – 25-34-latków. Najwięcej jest też w tych grupach osób, które deklarują, że nie modlą się nigdy – odpowiednio 10,2% oraz 9,8%.

Jakie jest poczucie związku z parafią i własną, lokalną wspólnotą religijną? „Bardzo silnie związany” jest w 28,2% mieszkaniec wsi, a mieszkaniec miasta powyżej 500 tys. – jedynie w 12,3%.

Z kolei mieszkaniec wsi jest „raczej związany” z parafią w 50,4%, podczas gdy mieszkaniec miasta powyżej 500 tys. – tylko w 29%. Jako „zupełnie niezwiązany” z lokalną wspólnotą religijną jest co trzeci mieszkaniec 500-tysięcznego miasta (31,3%), z kolei mieszkaniec wsi – tylko w 5,4%.

Wyniki pochodzą z II edycji badania spójności społecznej, zrealizowanego przez GUS w połowie 2015 r.