Harmęże: słynną wystawę prof. Kołodzieja można zwiedzać wirtualnie

Słynną na całym świecie wystawę „Klisze pamięci. Labirynty” z podziemi kościoła w Harmężach koło Oświęcimia można już zwiedzać wirtualnie. Franciszkanie z Centrum św. Maksymiliana po niespełna roku prac uruchomili stronę internetową umożliwiająca wirtualny spacer po wstrząsającej ekspozycji autorstwa byłego więźnia Auschwitz, nieżyjącego już prof. Mariana Kołodzieja.

Kompozycje, którym można się teraz dokładnie przyjrzeć na wirtualnych łączach pod adresem http://wystawa.powiat.oswiecim.pl/, to wizja artystyczna gehenny obozowej, pełnej odwołań do heroicznego zwycięstwa odniesionego w obozie przez św. Maksymiliana Kolbego. Obok rysunków na wystawie znajdują się też takie elementy inscenizacyjne jak prycze czy wykonane z drewna postaci, krzyż z desek.

Według o. dr. Piotra Cubera OFMConv. gwardiana klasztoru w Harmężach, wirtualne zwiedzanie, które może się odbywać w czterech językach – polskim, angielskim, niemieckim i włoskim – jest dobrą zachęta do odwiedzenia Centrum i osobistego zapoznania się z wystawą, znajdującą się w dolnej kondygnacji kościoła pw. Matki Bożej Niepokalanej. Świątynia wchodzi w skład Centrum św. Maksymiliana, gdzie pod koniec lat 90. ub. wieku na stałe została zainstalowana wystawa zatytułowana „Klisze pamięci. Labirynty”.

Wirtualny spacer po wystawie zrealizowała firma Pawła Jakubowskiego Wirtualne Spacery z Rzeszowa. Realizacja projektu była możliwa dzięki wsparciu finansowemu Starostwa Powiatowego w Oświęcimiu.

W ubiegłym roku wystawę, złożoną ze 154 rysunków, zmodernizowano. Projekt modernizacji zrealizowano przy wsparciu finansowym województwa małopolskiego w dziedzinie kultury w 2013 r. pod nazwą „Mecenat Małopolski”. Wykonano nową instalację elektryczną, zamontowano instalację do wykrywania pożaru oraz podniesiono jakość prezentacji ekspozycji. Powstały także bezpieczne schody wejściowe na wystawę i dokonano zabudowy okien dla uzyskania stałej temperatury i wilgotności.

O. Cuber przypomina, że od 2003 ekspozycję zwiedziło około 50 tys. osób, z różnych stron świata. „Klisze pamięci. Labirynty” niemal codziennie zwiedzają grupy zorganizowane i turyści indywidualni z całego świata, a zwłaszcza z Europy i Ameryki Północnej. Ekspozycja, jako miejsce edukacji młodzieży, jest również stałym elementem programów działalności Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Z Centrum św. Maksymiliana współpracują osoby indywidualne, szkoły oraz biura podróży organizując zwiedzanie „Klisz pamięci”.

Marian Kołodziej urodził się 6 grudnia 1921 roku w Raszkowie. Był artystą, plastykiem, scenografem teatralnym i filmowym. Jako jeden z pierwszych trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz w pierwszym transporcie, 14 czerwca 1940 r. Otrzymał numer obozowy „432”. Od września 1944 roku – do 6 maja 1945 był więziony jeszcze w Gross Rosen, Breslau-Lissa, Buchenwald, Sachsenhausen i Mauthausen-Ebense.

Po wojnie ukończył wydział scenografii ASP w Krakowie i pracował w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, w którym zrealizował blisko 200 scenografii. Realizował również scenografie dla innych teatrów w Polsce i za granicą oraz do filmów. W swojej twórczości milczał o przeszłości z czasów wojny przez prawie 50 lat.

Na początku lat 90. ub. wieku zaczął niespodziewanie poruszać tematykę obozową. Stworzył cykl rysunków „Klisze pamięci. Labirynty”. W misternie skomponowanych rysunkach stałym motywem jest postać franciszkańskiego męczennika z Auschwitz, o. Maksymiliana. Ekspozycja powstawała od 1995 r. 2 lata wcześniej artysta doznał częściowego paraliżu. Po tym zdarzeniu zdecydował się za pomocą języka plastyki opowiedzieć o swych doświadczeniach obozowych. W ramach rehabilitacji, na małych kartkach zaczął rysować ołówkiem przywiązanym do ręki.

Marian Kołodziej zmarł w Gdańsku 13 października 2009 r., w wieku 88 lat. Jego prochy zostały złożone w krypcie kościoła franciszkanów w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach.