Inauguracja budowy Parku Pamięci w Samborze bez katolików obrządku łacińskiego

Z udziałem zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) arcybiskupa większego kijowsko-halickiego Światosława Szewczuka, metropolity Prawosławnego Kościoła Ukrainy Epifaniusza i naczelnego rabina Ukrainy Jakuba Dow Blajcha 21 sierpnia na starym żydowskim cmentarzu w Samborze dokonano ceremonii położenia kamienia węgielnego pod budowę Parku Pamięci. Powstanie on ku czci ofiar II wojny światowej: Ukraińców, Żydów, Romów i Polaków, którzy zostali zamordowani z rąk nazistów i spoczywaj na tym cmentarzu.

Budowa Parku Pamięci jest inicjatywą dr Marka Freimana z Kanady, potomka uratowanych w czasie II wojny światowej samborskich Żydów i wspierana finansowo przez organizację pozarządową „Spotkanie ukraińsko-żydowskie” wraz ze żydowską wspólnotą miasta Kijowa. Aleksander Nazar, prezes Lwowskiego Towarzystwa Kultury Żydowskiej im. Szolema Alejchema powiedział KAI, że rozmowy z władzami Sambora na temat budowy trwały ponad 10 lat. Na początku lat 90 XX w. na dawnym cmentarzu żydowskim usypano symboliczne mogiły i wzniesiono krzyż ku czci zamordowanych tam Ukraińców.

Na początku uroczystości abp Światosław Szewczuk, grecko-katolicki bp samborsko-drohobycki Jarosław Pryriz z i prawosławny abp drohobycko-samborski Jakub Makarczuk poświęcili nowy „pomnik krzyż” ku czci 17 członków OUN-UPA, których hitlerowcy rozstrzelali w tym miejscu. Potem uczestnicy uroczystości przeszli mur cmentarza żydowskiego, gdzie Jakub Dow Blajch przewodniczył modlitwie ku czci ofiar ludności żydowskiej. W samym tylko kwietniu 1943 poniosło tam śmierć 1200 dzieci, kobiet i starców.

Abp Szewczuk określił uroczystość jako przykład „zgody samborskiej”, ponieważ po raz pierwszy na Ukrainie doszło do takiej wspólnej modlitwy. „Nie było by tego święta, gdyby nie było między nami braci żydowskich. Dzisiaj chcemy pokazać tutaj, w Samborze, na dawnym cmentarzu żydowskim, że Żydzi są w stanie czcić chrześcijan i modlić się za swoich bohaterów, a ukraińscy chrześcijanie mogą modlić się za zmarłych Żydów” – powiedział arcybiskup.

Niestety podczas ceremonii na cmentarzu żydowskim zabrakło katolickiego duchowieństwa obrządku łacińskiego. Ks. Andrzej Kurek CR, dziekan samborski w rozmowie z KAI wyraził żal, że organizatorzy tego wydarzenia nie zaprosili nikogo z katolickich księży czy sióstr zakonnych. „Przecież na fasadzie dawnego klasztoru sióstr franciszkanek rodziny Maryi w Samborze znajduje się tablica pamiątkowa s. Celiny Kędzierskiej, przełożonej wspólnoty, która ukrywała dzieci żydowskie i romskie” – zaznaczył ks. Kurek i przypomniał, że również rzymskokatoliccy kapłani wydawali Żydom fikcyjne metryki chrztu, które pomagały im przetrwać okupację”.

Nie zaproszono też przedstawicieli Domu Polskiego w Samborze oraz innych organizacji polskich w tym mieście.

Mark Freiman w swoim przemówieniu na cmentarzu żydowskim zapewnił, że w Parku Pamięci znajdzie się miejsce dla upamiętnienia ofiar wszystkich narodowości oraz tych, którzy ratowali Żydów.