Indonezja – historie katolickich księży pochodzących z muzułmańskich rodzin

„Międzyreligijne rodziny reprezentują powszechną i dobrze zakorzenioną rzeczywistość w indonezyjskim społeczeństwie” – podkreślił bp Ciprianus Hormat nawiązując do tego, że – podobnie jak on – wielu kapłanów i sióstr zakonnych w tym kraju wywodzi się z muzułmańskich rodzin. To największe islamskie państwo świata we wrześniu odwiedzi papież Franciszek. Biskup Ruteng na wyspie Flores wskazał, że „harmonia międzyreligijna jest cennym darem, który Indonezyjczycy starają się zachować”.

Indonezyjski hierarcha przypomniał, że księża w tym kraju niejednokrotnie wywodzą się z rodzin, w których jedno lub oboje rodziców nie są katolikami. „Rodziny międzyreligijne pokazują, że różnice nie są barierami, że życie duchowe jest zawsze bogactwem, że więź rodzinna jest darem od Boga i jest trwała. Sutanna czy welon nie są przeszkodami na drodze do harmonii, ale są wyznacznikami braterstwa” – zauważył w rozmowie z misyjną agencją FIDES. 

Muzułmanka błogosławi syna-kapłana

Na wyspie Flores rozpoczyna się historia Robertusa Belarminusa Asiyanto, który w 2015 roku, w wieku 31 lat, przyjął święcenia kapłańskie w Zgromadzeniu Słowa Bożego. Flores jest uważana za „katolickie serce Indonezji”, kraju, w którym na 275 mln mieszkańców 85 proc. stanowią muzułmanie. Na 17 tys. wysp archipelagu stanowi ona wyjątek, gdyż katolicy stanowią tam 80 proc. spośród 4 mln mieszkańców. Flores to wyspa, na której niższe i wyższe seminaria duchowne przepełnione są młodymi ludźmi, a powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego są powszechnie uznawanym bogactwem. W Dniu Życia Konsekrowanego w 2022 r. papież Franciszek, powiedział, że w obliczu kryzysu powołań należy udać się „na indonezyjską wyspę Flores, aby je znaleźć”. 

Ojciec Asiyanto pochodzi z międzyreligijnej rodziny. Jego ojciec jest katolikiem a matka muzułmanką. Za zgodą obydwojga rodziców od dziecka był wychowywany w religii katolickiej i od najmłodszych lat marzył o zastaniu kapłanem. Przed wstąpieniem do werbistów poprosił matkę o błogosławieństwo. „Powiedziała mi: «Idź za głosem serca». Mama okazała mi wszelkie możliwe wsparcie i wychowała mnie z myślą o największym darze, jakim jest wolność zostania księdzem” – podkreślił werbista. Wspomniał, że w czasie święceń kapłańskich jego mama nosiła na sobie tradycyjny muzułmański hidżab i szła obok niego w procesji do kościoła wraz z innymi rodzicami. Po uroczystości położyła ręce na głowie syna i powiedziała, że jest bardzo szczęśliwa, widząc go wyświęconego na katolickiego księdza. 

Międzyreligijne rodziny

Ojciec Agustin Horowura ma 30 lat i też należy do Zgromadzenia Słowa Bożego. Pochodzący z wyspy Flores zakonnik jest obecnie proboszczem w Brazylii. Wyznał, że od najmłodszych lat odczuwał pragnienie, by „należeć cały do Boga”. Powiedział o tym swojemu ojcu – katolikowi i matce – muzułmance. Mama towarzyszyła mu w katolickiej parafii, aby mógł uczęszczać na katechezę, spełniając jego prośbę o przygotowanie do Pierwszej Komunii Świętej, a następnie do bierzmowania. „Nie wahała się wyrazić zgody na moje wstąpienie do seminarium” – powiedział ojciec Horowura podkreślając, że rodzice zawsze wspierali go na drodze formacji. W dniu jego święceń kapłańskich, zarówno katolickie ciotki i wujkowie, dziadkowie, jak i muzułmańscy bliscy i przyjaciele, zebrali się, aby dzielić się radością z życiowego wyboru, który uważany jest za cenny dar dla każdego, chrześcijanina czy muzułmanina. „W Indonezji rodziny składające się z bliskich wyznających różne religie są czymś naturalnym, przyjmowanym bez uprzedzeń i bez problemów” – powiedział werbista dodając, że od swych muzułmańskich bliskich też doznał dużego wsparcia na swej drodze do kapłaństwa. 

Ks. Frederikus Mayolus Jefrigus Ghoba pochodzi z wyspy Sumba, gdzie katolicy są mniejszością. Świadczy o „atmosferze duchowej komunii, którą dzielił ze swoimi muzułmańskimi krewnymi, kiedy został wyświęcony na kapłana w katedrze Waitabula”. Silna ludzka i duchowa więź, jak powiedział, trwa do dziś i rośnie w siłę wraz z upływem lat. Ks. Edi Prasetyo ze Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusowego ze wzruszeniem wspominał swój uścisk z babcią, żarliwą muzułmanką, która była obecna na jego święceniach, które odbyły się w Malezji w 2019 roku. „Na tę uroczystość przybyli bliscy i dalsi członkowie rodzin obojga moich rodziców, chrześcijanie i muzułmanie, ku ogromnej radości wszystkich” – wyznał sercanin.

Jedność w różnorodności

Rodziny islamsko-chrześcijańskie są rozproszone po całej Indonezji. Na wyspie Sumatra, gdzie sytuacja społeczna i religijna bardzo różni się od tej na Flores, a chrześcijanie stanowią niewielką mniejszość uwagę miejscowych mediów przyciągnęła historia sióstr bliźniaczek, które obrały dwie różne drogi. Jedna jest muzułmanką i gorliwie wypełnia m.in. obowiązek pielgrzymki do Mekki, natomiast druga została katolicką zakonnicą. Siostra Tarcisiana pracuje obecnie w sierocińcu i wspiera najuboższych. Obie darzą się wzajemną miłością, żyją w dobrych relacjach w swojej rodzinie, która nadal jest przyjaznym miejscem, do którego chętnie wracają i w którym, jak zgodnie mówią, panuje ogromny szacunek dla wyznawców różnych religii.

Jak informuje agencja FIDES te przykłady nie są wyjątkiem. Państwo Budi i Rosa mieszkają w Cibinong w prowincji Jawa Zachodnia. Mąż prowadzi rodzinny biznes polegający na sprzedaży kurczaków na targi i do restauracji. On i jego żona wyznają konfucjanizm, natomiast troje ich dzieci wybrało inną drogę wiary: najstarszy syn jest protestantem, córka wyznaje islam, a najmłodsze z dzieci wybrało katolicyzm. Agencja FIDES pisze, że rodzice spokojnie akceptują różne religie swoich dzieci. „Kiedy obchodzone jest święto danej religii rodziny krewnych łączą się w gratulacjach i wspólnym świętowaniu. Różnice religijne nie stanowią przeszkody dla harmonijnych więzi rodzinnych” – wyznają rodzice podkreślając, że tego harmonijnego życia w międzyreligijnej rodzinie uczyli swoje dzieci, a teraz one uczą tego ich wnuki. Małżonkowie przypominają, że mimo wielu codziennych trudności, narodowe motto Indonezji – „Jedność w różnorodności” wyznacza kierunek relacji międzyreligijnych w tym największym islamskim państwie świata.