Intronizacja patriarchy Ireneusza

W mieście Peć w zachodnim Kosowie odbyła się 3 października intronizacja patriarchy serbskiego Ireneusza. Zwierzchnik serbskiego prawosławia zaapelował o zgodę między Serbami a Albańczykami w Kosowie. Wspólnotę międzynarodową prosił zaś, by pamiętała o prawach tutejszej mniejszości serbskiej.

Był to ostatni akord przejmowania przezeń najwyższego urzędu w Serbskim Kościele Prawosławnym, na który został wybrany w styczniu. Objął on to stanowisko już wówczas, jednakże – zgodnie z tradycją i przepisami serbskiego prawosławia – właściwa intronizacja winna się odbyć w katedrze patriarszej w Peciu, który obecnie znajduje się w niezależnym od Serbii Kosowie.

W długim przemówieniu patriarcha Ireneusz zaapelował o zgodę między Serbami a Albańczykami w Kosowie, podkreślając, że jest dla nich „wystarczająco dużo miejsca, aby żyli wspólnie”.

„Narody te żyły obok siebie razem od wieków, dlaczegóżby więc nie miały tego robić obecnie?” – zapytał retorycznie zwierzchnik serbskiego prawosławia. Wezwał obie strony do pokoju, dodając, że modli się, „aby zgoda i pokój zapanowały w tym kraju”.

Jednocześnie Ireneusz zwrócił się do wspólnoty międzynarodowej, której przywódcy „trzymają w swych rękach losy Kosowa”, aby „nie popełniła grzechu”, wybierając „rozwiązanie dla statusu tej prowincji południowoserbskiej, w której ludność serbska została pozbawiona swego prawa, najczęściej wielowiekowego do swej ojczyzny, swych mieszkań i swych dóbr”.

Patriarcha wypowiedział swe słowa w czasie, gdy pod patronatem Unii Europejskiej mają się rozpocząć rozmowy między Belgradem a Prisztiną – która jest stolicą Kosowa – w sprawie przyszłości tego obszaru. Będzie to pierwszy oficjalny kontakt między władzami obu krajów od czasu ogłoszenia niepodległości przez Kosowo w lutym 2008 r. Również intronizacja w Peciu była pierwszą od tamtego czasu wizytą głowy serbskiego prawosławia w tym nieuznawanym przez Serbię kraju.

Na uroczystość przybyli wszyscy biskupi Serbeskiego Kościoła Prawosławnego, hierarchowie innych Kościołów prawosławnych, a także prezydent Serbii Boris Tadić i następca tronu serbskiego, Aleksandar Karadjordjević oraz wielu innych polityków serbskich i członkowie korpusu dyplomatycznego.

Po procesjonalnym wejściu biskupów i duchowieństwa do świątyni metropolici: zagrzebsko-lublański, Jan i czarnogórsko-nadmorski, Amfilochiusz wprowadzili nowego zwierzchnika na tron patriarszy, wołając przy tym: „Aksios!” (Godzien jest). Liturgię wraz z nimi i pozostałymi biskupami serbskimi sprawowali hierarchowie 14 pozostałych autokefalicznych Kościołów prawosławnych. Z Polski przybył biskup lubelski i chełmski, Abel.

Kościół katolicki na uroczystości reprezentowali m.in. przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan, arcybiskup Kurt Koch i arcybiskup Belgradu Stanislav Hočevar. Obecni byli również przedstawiciele Kościołów: Anglikańskiego i Ormiańskiego, Światowej Rady Kościołów oraz wspólnot muzułmańskiej i żydowskiej z Serbii.

Nowy patriarcha urodził się jako Miroslav Gavrilović 28 sierpnia 1930 r. w mieście Čačak w środkowej Serbii. Po ukończeniu gimnazjum ukończył seminarium teologiczne w Prizrenie na terenie Kosowa i Wydział Teologiczny w Belgradzie, po czym uzupełniał studia w Atenach.

W 1974 r. mianowano go biskupem Moravicy i biskupem pomocniczym ówczesnego patriarchy serbskiego Germana (Hermana). W rok później został biskupem Niszu – diecezji położonej w północno-zachodniej części Serbii, graniczącej z Bośnią i Chorwacją. Na tym stanowisku zastał go wybór na zwierzchnika SKP.

Patriarcha jest znany ze swej otwartości ekumenicznej i gotowości do współpracy z przedstawicielami innych wyznań, co wśród serbskich hierarchów prawosławnych nie jest częste. Jeszcze przed swym wyborem zapowiedział, że chciałby zaprosić Benedykta XVI do Serbii w 2013 r. Świat, zwłaszcza chrześcijański, będzie obchodził wówczas 1700. rocznicę sławnego Edyktu Mediolańskiego, wydanego przez cesarza Konstantyna, który w całym Imperium Romanum przyznawał wolność wyznania chrześcijanom. Nisz, czyli starożytny Naissus, jest miejscem urodzin cesarza.