Jacques Delors (ur. 1925)

Francuski ekonomista i polityk, były przewodniczący Wspólnoty Europejskiej. Z jego nazwiskiem łączą się „kamienie milowe” integracji europejskiej, jak wspólny rynek i unia walutowa, by wymienić tylko najważniejsze z nich

acques Lucien Jean Delors urodził się 20 lipca 1925 roku w rodzinie urzędnika Banque de France w Paryżu. W stolicy Francji studiował prawo i uzyskał dyplomy w dziedzinie nauk ekonomicznych oraz bankowości. W latach 1945-1962 pracował jako urzędnik, a następnie wicedyrektor Banque de France, będąc jednocześnie, w latach 1959-1961, członkiem komisji planowania i inwestycji we francuskiej Radzie Społeczno-Gospodarczej. W późniejszym okresie był m.in. sekretarzem generalnym komisji ds. kształcenia zawodowego i postępu społecznego oraz doradcą ds. społecznych i kulturalnych gaullistowskiego premiera Jacquesa Chaban-Delmas. U źródeł ogłoszonego przez niego planu budowania „nowego społeczeństwa” legły sugestie Delorsa.

W 1974 roku Delors przeszedł do nowo utworzonej Partii Socjalistycznej i przez pewien czas był doradcą ds. polityki gospodarczej jej przywódcy François Mitterranda. W 1979 roku został wybrany do Parlamentu Europejskiego, gdzie kierował komisją ds. walutowych i gospodarczych, a w maju 1981 roku powołano go na stanowisko ministra gospodarki i finansów w nowym francuskim rządzie. W 1984 roku prezydent Mitterrand zaproponował go na urząd przewodniczącego Komisji Wspólnoty Europejskiej. Kilka dni później został zaakceptowany przez wszystkie kraje członkowskie. Urząd objął w styczniu 1985 roku i pozostawał na nim do początku 1995 roku.

Sprawy integracji europejskiej nie miały się najlepiej w połowie lat 80. Był to czas letargu, rozczarowań i nieskuteczności, mówiło się nawet o „eurosklerozie” Wspólnoty. Delors postawił wówczas przed nią trzy główne zadania: ostateczne zorganizowanie wspólnego rynku, zlikwidowanie problemów związanych z polityką rolną, strukturalną i finansową oraz realizację unii gospodarczej i walutowej. Katalog 300 warunków, zawartych przez niego w „Białej księdze”, miał być wypełniony przez Wspólnotę do 1992 roku. „Delors zasłynął tym, że usystematyzował «metodę Monneta», działał – jak twierdzą jego współpracownicy – opierając się na «klasycznym» sposobie działania w polityce: należy mieć klarowne zasady i cele, a jednocześnie rozpoznawać «znaki czasu», śledzić sytuację i zasięgać rady ekspertów oraz mądrze wykorzystywać pojawiające się szanse” – mówił w 2001 roku politolog prof. Heinrich Schneider, autor eseju „Jacques Delors: człowiek i metoda”.

Przez wszystkie lata działalności Delors inspirował się myślą o szeroko pojętej integracji europejskiej. Fakt, że idea ta znalazła poparcie krajów członkowskich i ich społeczeństw, należy zawdzięczać jego energicznym działaniom i zdolnościom przywódczym oraz owocnej pracy w Komisji Wspólnoty Europejskiej, ale także zmianom, jakie zaszły na politycznej mapie Europy, zwłaszcza w Niemczech i krajach byłego bloku komunistycznego. Z jednej strony okazało się, że na skutek zjednoczenia Niemcy stały się szybciej niż oczekiwano najsilniejszym członkiem Wspólnoty. Rząd RFN, chcąc osłabić lęki przed ekonomiczną i polityczną dominacją swego kraju, zaczął popierać ideę poszerzenia Wspólnoty. Z drugiej strony rozpad imperium sowieckiego w latach 1990/1991 postawił Wspólnotę Europejską przed nowymi problemami. Legły w gruzach dotychczasowe programy współpracy między Wspólnotą Europejską, Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (EFTA) i blokiem wschodnim. Coraz więcej też krajów zabiegało o pomoc Wspólnoty, a także o członkostwo w niej. Na historycznym szczycie w Maastricht (9-11 grudnia 1991 roku) ustalono ostateczny plan unii walutowej i gospodarczej, która ostatecznie weszła w życie 1 stycznia 2002 roku, oraz zasady działania Unii Europejskiej, ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa, które weszły w życie z dniem 1 listopada 1993 roku. Z tą samą datą Komisja Wspólnoty Europejskiej, jako organ inicjatywny, wykonawczy i kontrolny Unii Europejskiej, przyjęła nazwę Komisji Europejskiej. Jacques Delors stał na jej czele do 1995 roku. Od lipca 1999 roku Delors jest specjalnym doradcą Donalda Johnstona, sekretarza generalnego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w Paryżu.

Zapytany w styczniu 2000 roku przez dziennikarza francuskiego dziennika „Le Monde” – po konferencji w Helsinkach, na której państwa Piętnastki „przyspieszyły” proces integracji europejskiej o 10 nowych krajów i ewentualnie Turcji – czy nie obawia się Unii Europejskiej, która wkrótce może liczyć 27 państw, odparł: „Zjednoczenie Europy na nowo jest naszym historycznym obowiązkiem i dlatego musimy szeroko otworzyć ramiona dla krajów, które są tak samo europejskie, jak nasze”.