Jaki powinien być Kościół? – konsultacje synodalne w Żywcu

Jak zatrzymać ludzi w Kościele? Jak przyciągnąć ludzi do wspólnoty Kościoła? Jak Kościół powinien wyjść naprzeciw ludziom oddalonym od niego i pogubionym? – na te i inne pytania próbowano odpowiedzieć podczas spotkania grupy synodalnej skupionej wokół Klubu Inteligencji Katolickiej w domu parafialnym parafii konkatedralnej pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu. Było to kolejne spotkanie w ramach trwającego na lokalnej niwie Synodu Biskupów diecezji bielsko-żywieckiej.

Wpisuje się ono w proces synodalny związany z XVI Zgromadzeniem Biskupów zainaugurowanym 10 października 2021 przez papieża Franciszka w Watykanie. Jego hasłem są słowa: „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”. Na pewno ma charakter wyjątkowy i niespotykaną dotąd metodologię pracy. Po raz pierwszy obejmuje trzy fazy: lokalną (krajową), kontynentalną i powszechną, rozłożone w czasie od października 2021 r. do października 2023 r. Teraz trwa faza „konsultacji Ludu Bożego na poziomie diecezjalnym” i potrwa do sierpnia 2022 r.

Na wstępie spotkania przestrzegano przed pułapkami, a często w wymiarze indywidualnym pokusami, jakie mogą się pojawić podczas synodalnych dyskusji, a więc: skupiania się na sobie i swoich opiniach, widzenia tylko problemów, skupiania się na strukturach, czyli hierarchii Kościoła, na Kościele w oderwaniu od tego, co dzieje się na świecie, utraty tego, czym synod się zajmuje, rozmawianiu o wszystkim i nie na temat, tak jak się to dzieje zazwyczaj, gdy nie dąży się do wypracowania konkretnych wniosków, o pokusie konfliktu, a więc braku otwartości na argumenty i opinie innych i bycia gotowym na zamianę swojego stanowiska, traktowaniu synodu jako swoistego rodzaju parlamentu, na którego forum toczy się walka polityczna, w której jedna strona musi pokonać przeciwnika, oraz słuchania tylko tych, którzy są zaangażowani w działalność Kościoła. Podkreślono, powołując się na papieża Franciszka, który zachęca, aby może bardziej wsłuchiwać się tych, którzy albo nie zabierają głosu w Kościele albo są daleko od niego.

W synodalnej dyskusji wzięli udział: Halina Staszkiewicz, koordynator spotkań synodalnych oraz zaangażowani od lat w życie parafii, jego awangarda, członkowie Klubu Inteligencji Katolickiej: Magdalena Molenda (prezes), Agnieszka Iwanek (sekretarz), Irena Augustynowicz (skarbnik) Irena Białkowska (członek zarządu), Jacek Radda (były prezes KIK-u), Maria Radda, Maciej Syjota oraz Barbara Caputa.

Podczas spotkania zastanawiano się, jak zatrzymać ludzi w Kościele, jak Kościół powinien wyjść naprzeciw ludziom oddalonym od niego i pogubionym. Młodzi ludzie uważają, że nie należy ewangelizować i jeśli ktoś będzie chciał, to sam przyjdzie do Kościoła. Zaznaczono, że przede wszystkim ważniejsze jest dawanie chrześcijańskiego świadectwa swoim życiem w codzienności.

W dyskusji zwrócono uwagę na niemiecką „drogę synodalną” i jej zwolenników w Polsce, głównie w dużych miastach. Zastanawiano się, czy głównie jest to być może wyjście naprzeciw osobom np.: LGBT, czy żyjącym w związkach niesakramentalnych, które poszukują swojego miejsca w Kościele. Przypomniano tematy, które zdominowały niemiecką „drogę synodalną”, czyli dostęp do sakramentów dla osób rozwiedzionych, miejsce osób homoseksualnych w Kościele, kapłaństwo kobiet i celibat. W tym kontekście wskazano na potrzebę antropologicznego wytłumaczenia, jaki jest zamysł Boga w stosunku do kobiety i mężczyzny, potrzebę przypomnienia podstawowych i fundamentalnych zasad Ewangelii oraz powrotu do pojęcia prawdy przez duże „P”. „Wszystko jest względne i umowne. Samo pojęcie prawdy uważa się za względne i dlatego trzeba powrócić do fundamentów” – mówiono.

Zwrócono uwagę na młodzież szkół średnich, dla której modne jest pytanie o tożsamość seksualną, od której oczekuje się, że sama określi swoją płeć, co niestety jest syndromem i zarazem dużym problemem naszych czasów. „Kościół aktualnie za mało dba o rozwinięcie relacji człowieka z Bogiem, a bardziej o problemy psychologiczne i społeczne osób pogubionych i oddalonych” – stwierdzono.

Pytano, jak przyciągnąć ludzi do wspólnoty Kościoła? „W pojedynkę dojść do Boga jest trudno. Bóg jest obecny w każdym spotkaniu z drugim człowiekiem. Dlatego potrzebna jest mądrość wspólnoty, a jej niezwykle ważnym elementem jest rodzina. Ze wspólnoty czerpiemy najwyższe wartości i je ofiarowujemy innym” – mówiono podczas spotkania. Wskazano na wagę indywidualnego przeżywania wiary we wspólnocie, a także podejmowania codziennych decyzji życiowych w duchu wiary.

Wskazano na nieocenioną wartość wspólnego pielgrzymowania do sanktuariów, które często ukazuję potrzebę zmiany życia osobistego i społecznego, bo „w drodze najlepiej poznajemy się nawzajem”.

Zwrócono uwagę na często pojawiającą się wzajemną nieufność pomiędzy księżmi a wiernymi, gdyż księża nie chcą dyktatu ludzi świeckich.

Podkreślono potrzebę wzajemnych kontaktów między różnymi stowarzyszeniami i ruchami katolickimi działającymi na terenie parafii. Przede wszystkim wskazano, na potrzebę radykalizmu w głoszeniu Ewangelii. Dyskusję zakończono słowami bp Tadeusza Pieronka: „Duch Święty działa w Kościele i na ogół robi to dobrze”.

Jak podkreśla proboszcz ks. Grzegorz Gruszecki parafia konkatedralna jest głęboko zakorzeniona w historii Żywca. Centrum miasta, historyczny jego rdzeń, ma już 750 lat. Ludzie tutaj mieszkają z dziada pradziada. Dzięki historycznym przywilejom na tym terenie nie osiedlały się żadne mniejszości etniczne. – Po II wojnie światowej w innych miastach w Polsce, w miejsca zamieszkujących tam wcześniej mniejszości narodowych, sprowadzano ludzi zewsząd. Powstał różnorodny konglomerat. Tu w Żywcu tak nie było. Wszyscy są „tutejsi”. Rodziny utrzymują bliskie więzi i dlatego dziadkowie mogą i chcą przekazywać tradycję i wartości swoim wnukom. Stąd bierze się religijność Żywczan, tak wielu „dominicantes” oraz powołań kapłańskich i zakonnych. W tej chwili mamy 30 księży i 20 sióstr zakonnych stąd pochodzących. Mamy ludzi świadomych historii tego miasta, którzy dobrze wiedzą, że jego centrum stanowi „fara” – „kościół”, wokół którego przez wieki koncentrowało się życie religijne, kulturalne i społeczne. Ciągłość historyczna, świadomość chrześcijańskich korzeni, których podstawą oraz nośnikiem jest Kościół, stanowi o specyfice tego miasta” – mówi ks. Gruszecki.

Dotychczas w parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny odbyły się cztery spotkania synodalne z różnymi wspólnotami parafialnymi m. in. Klubu Inteligencji Katolickiej, Kręgów Biblijnych, Rady Duszpasterskiej i Ekonomicznej i Wspólnoty Odnowy w Duchu Świętym. Na spotkaniach skupiono się na dwóch zagadnieniach proponowanych przez „Vademecum synodu”: „Towarzysze podróży” i „Słuchania”.

Ponadto każdy z parafian pisemnie w ankietach może wyrazić swoje opinie. Jak dotychczas wpłynęło ponad 80 ankiet. Spotkania mają charakter dyskusyjny, każdy może zabrać głos i się wypowiedzieć. Każde z nich zostało pisemnie podsumowane i zredagowano wnioski. W sumie dotychczas w spotkaniach wzięło udział ok. 100 osób.

Podczas spotkań większość wypowiedzi miała pozytywny wydźwięk, akcentowano wagę budowania i wzmacniania małej wspólnoty, jaką jest parafia. Podkreślano, że jest to naprawdę środowisko umożliwiające wzrastanie w wierze, wzajemne jej umacnianie i dzielenie się wiarą z innymi. „Jest to tym bardziej ważne, gdyż w środowisku pracy i w domach rzadko lub w ogóle nie mówi się o Bogu, a nawet w wielu przypadkach jest to niemile widziane. Bez rozmowy o Bogu, wyjaśniania różnych wątpliwości, rozumienia Ewangelii trudno sobie wyobrazić przyszłość naszej chrześcijańskiej wiary i Kościoła. Każdy potrzebuje jakiejś formy przewodnictwa duchowego i kogoś kto jest dla niego strażnikiem wiary, a najlepiej kiedy ma to miejsce we wspólnocie. Człowiek przeżywa różne momenty w życiu, dobre oraz złe i przede wszystkim chodzi o to, by nie być pozostawionym samemu sobie. Podczas spotkań proponowano m. in., aby podczas każdej Mszy św. komentowano czytane fragmenty Pisma Św. w taki sposób, by odnosiły się do codziennego życia, aby Słowo Boże było zrozumiałe i stanowiło inspirację do tego, jak kierować się nim w codziennym życiu” – mówi Halina Staszkiewicz koordynatorka spotkań synodalnych.

Oczekiwane są kolejne spotkania m. in. dla każdego chętnego, który chciałby zabrać głos, a nie należy do żadnej wspólnoty parafialnej. Do wymiany opinii są zaproszeni wszyscy ochrzczeni, apostaci oraz wyznawcy innych religii.