Jan Paweł II i „Solidarność”: międzynarodowa konferencja w Warszawie

„Solidarność świata. Globalizacja i solidarność a nauczanie Jana Pawła II” – pod takim hasłem odbyła się dziś w Warszawie międzynarodowa konferencja upamiętniająca 28. rocznicę porozumień sierpniowych.

Prelegenci podkreślali wpływ nauczania papieża – Polaka na powstanie „Solidarności” i towarzyszące jej idee. Zwracali zarazem uwagę, że budowanie prawdziwej solidarności społecznej pozostaje zadaniem wciąż aktualnym.

Konferencja organizowana pod patronatem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego upamiętniała 28. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych i nawiązywała do Roku Jana Pawła II ogłoszonego w związku z 30. rocznicą wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową. Oprócz Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w spotkaniu wzięli udział m.in. marszałek Sejmu Bogdan Borusewicz, metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz, były metropolita gdański abp Tadeusz Gocłowski, prof. Rocco Buttiglione, wiceprzewodniczący Izby Wyższej Włoskiego Parlamentu, Luc Cortebeeck, przewodniczący Chrześcijańskiej Konfederacji Związków Zawodowych, Henri Malosse, przewodniczący Grupy Pracodawców Europejskiego Komitetu Ekonomiczno – społecznego i o. Maciej Zięba OP, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności. Konferencja odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie z inicjatywy Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.

„Porozumienie z sierpnia 1980 r. to wielki akt narodowy. Mam nadzieję, że jego przesłanie zostanie spełnione” – powiedział w swoim przemówieniu Lech Kaczyński. Prezydent podkreślił, że choć mechanizmy gospodarki rynkowej są mechanizmami właściwymi i – jak się okazuje – jedynymi powodującymi prawdziwy gospodarczy rozwój, mogą okazać się niebezpieczne jako absolutyzowana metoda rozwiązywania wszystkich problemów społecznych. Solidarność – jak stwierdził – jawi się w tym kontekście jako metoda alternatywna, jest wartością uniwersalną bez której trudno wyobrazić sobie rozwiązywanie najbardziej podstawowych konfliktów, w tym międzynarodowych – jak napięcie między bogatą północą a biednym południem, czy problem zanieczyszczenia środowiska.

Przypomniał, że solidarność, wartość wspólnotowa, ma szczególny charakter w Polsce, w kraju, w którym ok. 10 mln. ludzi przyłączyło się do ruchu o tej nazwie – „ruchu sprzeciwu, ale sprzeciwu w oparciu o wartości”.

Prezydent zaznaczył też, że nazwa „Solidarność” przyjęta 17 września 1980 r. nie była przypadkowa – w istocie była deklaracją ideową, nawiązującą do tego, co czynił i głosił Jan Paweł II, a zwłaszcza nawiązującą do jego homilii w Warszawie w 1979 r.

Prezydent Kaczyński wyraził przekonanie, że jakkolwiek „Solidarność” odegrała rolę olbrzymiego bufora łagodzącego skutki transformacji po 1989 r., nie udało się w tym czasie Polakom zbudować podstawowych mechanizmów solidarności społecznej, chroniących interesy i godność najsłabszych. „Jest to zadanie dla nas, na teraz” – powiedział prezydent. Przypomniał, że 3 lata temu wygrał wybory właśnie pod hasłem „Polski solidarnej”. Podkreślił, że przedsiębiorcy i ludzie sukcesu, którzy są Polsce niezbędni, muszą pamiętać o tym, że mają działać w ramach prawa i w poszanowaniu godności tych wszystkich, którzy ludźmi sukcesu nie są. Zaznaczył, że troska o sprawiedliwy podział dóbr coraz bardziej rozwijającego się kraju to zadanie również dla polskiego państwa.

„Niewątpliwy związek Jana Pawła II z „Solidarnością” był owocny dla obu stron. Papież dał nam nadzieję i siłę. „Solidarność” stała się nośnikiem jego idei i narzędziem nowej ewangelizacji” – mówił marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. Zaznaczył, że doświadczenie „Solidarności” mogło przełożyć się na świadectwo papieża – Polaka wobec świata; mogło stać się prawdziwie chrześcijańską odpowiedzią na wyzwania tamtego czasu, w tym również na teologię wyzwolenia.

Abp Kazimierz Nycz przypomniał o Roku Jana Pawła II obchodzonym w związku z 30. rocznicą jego wyboru. Zaznaczył, że w pamięć o tym jubileuszu należałoby włączyć nie tylko rok 1978, ale i 1979 z pamiętną pielgrzymką do Polski oraz 1980 – narodziny „Solidarności”, które wypływały z tych poprzednich wydarzeń. Podkreślił, że prawdziwa idea solidarności rodzi się z Ewangelii.

Metropolita warszawski zwrócił uwagę, że obchodząc rocznice przeszłych wydarzeń nie można zapominać o przyszłości, „która jest dla nas wciąż wielkim zadaniem do odrobienia”. Podkreślił, że polska rzeczywistość wciąż wymaga „papieskiego spojrzenia na nią”.

– Przypominanie przeszłości jest ważne, zwłaszcza ze względu na młode pokolenie, które nie zawsze rozumie wartości towarzyszące powstawaniu „Solidarności” – mówił abp Tadeusz Gocłowski. „To była wielka lekcja, do której należy sięgać. Wy jesteście jej wykładowcami” – zwracał się do zebranych przypominając, że wielu z nich osobiście uczestniczyło w sierpniowych wydarzeniach.

„Solidarność 28 lat temu była wielką bezkrwawa rewolucją przeciwstawiającą się krwawej rewolucji bolszewickiej. Przeciwstawiła ona antropologię chrześcijańską tamtemu błędowi antropologicznemu, o którym tak często w odniesieniu do komunizmu mówił Jan Paweł II” – powiedział abp Gocłowski. Zaznaczył, że „Solidarność” pokazywała, jak powinna wyglądać walka z błędną ideą – była próba walki w ten sposób, by drugi nie stawał się wrogiem ale był przybliżany do prawdy i do wspólnego działania. Abp Gocłowski podkreślił, że Polacy ostatnio przyzwyczaili się do cytowania Jana Pawła II. „Nie może to być jednak tylko cytowanie. To musi być zobowiązanie” – powiedział.