Jasna Góra: kombatanci żołnierze-górnicy przypomnieli o swym tragicznym losie

Kombatanci, których jako żołnierzy kierowano w latach 50. ubiegłego wieku do ciężkiej pracy w kopalniach, przybyli z doroczną pielgrzymką Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy-Górników na Jasną Górę. Związek zrzesza osoby, które w latach 1949-1959 z powodów politycznych trafiły do kopalń węgla kamiennego, uranu i do kamieniołomów. Tzw. żołnierze-górnicy byli zmuszani do katorżniczej pracy w batalionach – oddziałach roboczych, organizowanych na wzór radziecki. Pielgrzymka rozpoczęła się już wczoraj Drogą Krzyżową po Wałach. Dziś odprawiona została Msza św.

Na mocy ściśle tajnych rozkazów wcielano do nich młodzież patriotyczną, tak zwany wówczas „element klasowo obcy i politycznie obciążony”. – Wśród prawie 200 tys. rzeszy skazanych na niewolniczą pracę przymusową znaleźli się przede wszystkim uczestnicy powstania warszawskiego, a także młodzi członkowie Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Ta zbrodnia komunistyczna objęła też synów walczących w latach 1919-1921 o polski Śląsk – powstańców śląskich. Do batalionów wcielano też synów ekspatriantów z kresów i repatriantów wracających z wojennej tułaczki. Od pewnego czasu główny trzon batalionów stanowili synowie właścicieli gospodarstw rolnych – podkreślił Edmund Celoch, wiceprezes Krajowego Zarządu Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy-Górników.

W latach 1949-1959 do kopalń i kamieniołomów trafiło ponad 200 tys. poborowych. Szacuje się, że w wyniku katorżniczej pracy ponad tysiąc z nich zginęło, kilka tysięcy zostało kalekami, a dziesiątki tysięcy straciły przedwcześnie zdrowie i siły.

– To była niewolnicza praca – przypomniał ks. generał Stanisław Respondek, kapelan kombatantów arch. częstochowskiej. – Hasłem prześladowań żołnierzy-górników były słowa: „traktuj ich nie po ludzku”.

Instytut Pamięci Narodowej uznał żołnierzy-górników za grupę dyskryminowaną i prześladowaną z powodów politycznych. System represji, któremu podlegali żołnierze-górnicy, IPN uznał za zbrodnię komunistyczną.

Związek Represjonowanych Politycznie Żołnierzy-Górników działa od 1992 r. Początkowo zrzeszał około 45 tys. osób – poszkodowanych oraz wdów po nich. Liczba członków jednak stale spada.