Jędrzejów: na YouTube film o unikatowych cysterskich organach

Już dostępny jest w sieci film o unikatowych w skali Europy jędrzejowskich organach – wyjątkowym i nadal czynnym zabytku w klasztorze archiopactwa cystersów. Film ma zainspirować zbiórkę funduszy na konserwację i renowację instrumentu.

Inicjatorem i współtwórcą produkcji pt.”Archiopactwo w Jędrzejowie i jego słynne organy” jest organista w klasztorze – Grzegorz Pruski. Tłem dla filmowego obrazu stało się samo archiopactwo: kamera prowadzi przez jego najstarsze części – krużganki do stall w ołtarzu głównym, gdzie modlą się i śpiewają zakonnicy. Jako patron „miejsca ze wszech miar szczególnego” został przypomniany bł. Wincenty Kadłubek, którego doczesne szczątki spoczywają w archiopactwie. To miejsce biskup krakowski Wincenty wybrał zamiast zaszczytów biskupich, tutaj powstała IV część Kroniki Polaków.

Jędrzejowskie organy zostały nazwane „interdyscyplinarnym dziełem barokowym”.

Pierwotne organy powstały w 1633 r. Instrument, który dziś znajduje się w kościele klasztornym, pochodzi z lat 1745-1760. Zbudowany został przez organmistrza Józefa Sitarskiego przy współpracy z Ignacym Foglerem z Warszawy. Bogatą dekorację snycerską wykonał warsztat braci Korneckich z Krakowa, a rzeźby organowe prawdopodobnie Jakub Kornecki. Stolarska obudowa organów jest dziełem warsztatu cysterskiego.

Wczesnorokokowy monumentalny prospekt organowy wypełnia ogromną część nawy zachodniej, tworząc przeciwwagę dla ołtarza głównego. Dekoracja prospektu oparta jest o Księgę Psalmów Starego Testamentu. Po bokach umieszczone są figury św. Cecylii z lutnią, patronki muzyki kościelnej, zaś po przeciwnej stronie stoi król Dawid z harfą. Aniołki na gzymsie tworzą niebiańską orkiestrę.

Organy jędrzejowskie zachowały się prawie całkowicie w swej dawnej postaci – posiadają unikatowe rozwiązania techniczne. Instrument posiada 42 głosy, 4 manuały oraz pedał. Kute w brązie klucze rejestrowe nie mają odpowiedników na świecie.

Organy jędrzejowskie są jednym z najcenniejszych zabytków tego typu w Europie (były wzorem, który posłużył budowie organów w katedrze oliwskiej), dlatego przyciągają nie tylko turystów, lecz także muzyków. Od 1995 r. w jędrzejowskim klasztorze odbywa się Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej, w którym biorą udział znani artyści z całego świata, m.in. z Włoch, Belgii, Austrii, USA, Kanady.

Film stanowi promocję miasta i archiopactwa.

W Jędrzejowie – wcześniej Brzeźnicy – został założony klasztor cysterski ok. roku 1140, jako pierwsze opactwo w Polsce i filia burgundzkiego klasztoru Morimond. Opactwo to jest obecnie także sanktuarium bł. Wincentego Kadłubka (1160- 1223), który zrezygnował z biskupstwa krakowskiego i został cystersem w Jędrzejowie. Po II wojnie światowej zostało ono odnowione przez mnichów opactwa Szczyrzyc. Obecnie w klasztorze posługuje 20 mnichów, znajduje się przy nim także parafia.