Neogotycka fontanna stanie u cystersów w Jędrzejowie

Szereg badań archeologicznych w obrębie wirydarza klasztornego poprzedza budowę neogotyckiej fontanny, która stanie się kolejną atrakcją najstarszego opactwa cysterskiego w Polsce.

Trwające prace archeologów, nie przyniosły, jak można przeczytać na stronie internetowej opactwa, spektakularnych odkryć w postaci „bursztynowej komnaty ani złotego pociągu”. Jednak dzięki dotarciu do poziomu 5 metrów poniżej obecnego poziomu gruntów odkopano drewnianą cembrowinę z połowy XVII wieku, a ponadto wiele kamiennych reliktów, prawdopodobnie pochodzących z nieistniejącego już kapitularza, a także liczne elementy ceramiki.

Zebrane materiały są poddawane naukowym badaniom, które pozwolą ustalić ich wiek i zastosowanie. W miejscu dawnej studni na jesieni stanie neogotycka fontanna, ale zanim to nastąpi konieczne jest zakończenie prac archeologów, które pomogą w naukowy sposób poznać dziedzictwo pokoleń. Prace przebiegają pod kierunkiem archeologów Jakuba Drgasa, od kilku lat związanego z klasztorem we oraz współpracy z m.in. z dr Beatą Kwiatkowską-Kopką szefową działu Lapidariów i Rezerwatów Zamku Królewskiego na Wawelu.

Dotychczas cystersi zebrali ok 60% potrzebnej kwoty i proszą wiernych o wsparcie na pokrycie kosztów badań.

Historia archiopactwa cystersów w Jędrzejowie sięga XII wieku. W latach 1140–1149 Janik z rodu Gryfitów, arcybiskup gnieźnieński, wraz ze swoim bratem Klemensem ufundowali w Brzeźnicy (Jędrzejowie) kościół i klasztor. Ojcowie przybyli tu z burgundzkiego opactwa Morimond. Po okresie chwilowej stagnacji w XVI w., po 1580 r. opactwo jędrzejowskie na nowo odzyskało swoje znaczenie i funkcjonowało nieprzerwanie do czasów rozbiorów. Cystersi podtrzymywali tradycje muzyczne, a obok własnego studium filozoficzno-teologicznego prowadzili szkołę podstawową i podwydziałową. W okresie Księstwa Warszawskiego jędrzejowski klasztor objęty był wzmożonym nadzorem.

W 1819 r. car Aleksander I dokonał kasaty opactwa cystersów, ale zakonnicy dotrwali tutaj do 1855 r., gdy zmarł ostatni cysters. W latach 1856–70 obiekt pocysterski znalazł się w rękach ojców reformatów. Bp Augustyn Łosiński w 1913 r. erygował diecezjalną parafię pw. bł. W. Kadłubka przy kościele pocysterskim, wydzieloną z parafii Świętej Trójcy. Cystersi wrócili do Jędrzejowa w 1945 r.

Kościół jest późnoromański w zrębie, z przekształceniami gotyckimi i barokowymi. W zachodnim murze znajduje się fragment pozostałości świątyni romańskiej sprzed 1140 r. Do kościoła przylega klasztor (najstarsze jego skrzydło wybudowano w I połowie XIII w.), przebudowywany wraz z kościołem.