Kalisz: odpust ku czci św. Mikołaja

O tym, że warto krzewić ideę sprawiania wszystkim ludziom radości mówił 4 grudnia bp Stanisław Napierała podczas sumy odpustowej w katedrze kaliskiej mającej za swojego patrona św. Mikołaja.

Biskup kaliski w homilii przypomniał, że św. Mikołaj to jeden z najbardziej popularnych świętych w dziejach Kościoła. Stwierdził, że biskupa z Miry wyróżniała skłonność do obdarowywania innych dobrami, które odziedziczył po rodzicach.

Biskup kaliski zachęcał do działalności charytatywnej, ale także do dawania radości wszystkim ludziom.

Kościół św. Mikołaja w stylu gotyckim został ufundowany w latach 1253-1257 przez księcia Bolesława Pobożnego i jego małżonkę – bł. Jolantę. Świątynia wielokrotnie była przebudowywana. Początkowo zarządzana przez księży diecezjalnych, w 1358 r. na mocy przywileju wydanego przez Kazimierza Wielkiego trafiła pod opiekę kanoników laterańskich.

W 1441 r. arcybiskup gnieźnieński Wincenty Kot wyniósł kościół św. Mikołaja do godności kolegiaty zakonnej. Kościół wielokrotnie nękały pożary: w 1560 r. spalił się kościół i klasztor (wielką stratą było zniszczenie bogatej biblioteki). Kolejny pożar nawiedził świątynię w 1609 r. W trzy lata później do odbudowy zniszczonej świątyni przystąpił włoski architekt Albin Fontana – przyozdabiając ją modnymi wtedy elementami barokowymi.

W 1706 r. po bitwie między Szwedami a wojskami elektorskimi, która rozegrała się na podkaliskich polach, zniszczeniu uległo miasto i kościół. Ocalały jednak jego mury. Kolejny pożar wybuchł w 1792 r. W 1806 r. Prusacy, na których terenie wskutek zaborów znalazł się Kalisz, pragnęli rozebrać kościół św. Mikołaja. Wkrótce jednak, wskutek klęski w wojnie z Francją, odstąpili od tego pomysłu. W 1810 r. arcybiskup gnieźnieński Ignacy Raczyński zniósł w Kaliszu Zgromadzenie Kanoników Laterańskich, obecnych tu przez ponad 450 lat i oddał kościół św. Mikołaja pod opiekę księży diecezjalnych. Po zakonie pozostała do dziś nazwa ulicy, przy której mieści się katedra – Kanonicka. W 1869 r. rozpoczęto gruntowny remont zniszczonej świątyni.

Wchodząc do kaliskiej katedry każdy kieruje najpierw wzrok na główny ołtarz, który wzniesiono w 1662 r. Do 1973 r. dodawał mu splendoru, umieszczony w jego centralnym punkcie obraz Rubensa „Zdjęcie z Krzyża”. W nocy z 13/14 grudnia tegoż roku obraz najprawdopodobniej został skradziony a dla zatarcia śladów ołtarz podpalono. Obecny obraz z 1977 r. przedstawiający „Zdjęcie z Krzyża” jest wierną kopią oryginału wykonaną przez znanego kaliskiego artystę malarza Bronisława Owczarka.

Druga kondygnacja ołtarza jest poświęcona św. Mikołajowi – patronowi katedry, a trzecia Bogu Ojcu i Duchowi Świętemu. Na bokach widnieją postacie świętych i narzędzia Męki Pańskiej, a nad mensą w punkcie centralnym usytuowano tabernakulum z figurą Matki Bożej Wniebowziętej.

Na przestrzeni wieków świątynia była świadkiem wielu wydarzeń z życia kraju, a przede wszystkim miasta Kalisza. Tutaj modlili się Kazimierz Wielki i Władysław Jagiełło. W 1357 r. odbył się synod biskupów. W kościele św. Mikołaja został ochrzczony Adam Asnyk, a Maria Konopnicka z domu Wasiłowska zawarła w tej świątyni związek małżeński z Jarosławem Konopnickim.

25 marca 1992 r. Jan Paweł II bullą „Totus Tuus Poloniae Populus” powołał do istnienia diecezję kaliską, należącą do metropolii poznańskiej, podnosząc do rangi katedry kościół św. Mikołaja w Kaliszu.

Najważniejszym wydarzeniem w historii kaliskiej k-atedry była wizyta Jana Pawła II, który 4 czerwca 1997 r., po celebracji Mszy św. na Placu Świętego Józefa w Kaliszu, przyjechał do katedry na prywatną modlitwę dziękczynienia. Proboszczem katedry od 1989 r. jest ks. prał. Andrzej Gaweł.