Kalisz – pielgrzymują na Jasną Górę od czterech wieków

Kaliscy pielgrzymi wędrują na Jasną Górę nieprzerwanie od 1637 r. Piesza Pielgrzymka Kaliska uznawana jest za najstarszą w Polsce o nieprzerwanej ciągłości pielgrzymowania.

Istnieje jednak zapis o 30 lat starszy, który dokumentuje pielgrzymkę na Jasną Górę sodalistów z jezuickiego kolegium w Kaliszu w 1607 r. Kapelanem grupy był wówczas Szymon Wysocki. Można domniemywać, że pielgrzymowali oni do tronu Matki Bożej każdego roku, ponieważ spośród sodalistów wielu wstąpiło do zakonu paulinów, m.in. Augustyn Kordecki.

Istnieje jeszcze jeden zapis z 1618 r. upamiętniający pielgrzymkę kaliską, która wyruszyła z kościoła ojców franciszkanów. Została ona zorganizowana przez Bractwo Męki Pańskiej.

Jednak to rok 1637 stał się tym, od którego rozpoczęto naliczanie pielgrzymek kaliskich. Kaliszanie wyruszali na pątniczy szlak z kaliskiej kolegiaty (sanktuarium św. Józefa), a trasa, którą podążali pozostała bez większych zmian do dnia dzisiejszego prowadząc przez Głuszynę, Wieluń, Krzepice, Kłobuck do Częstochowy. Kaliscy pątnicy zmierzali na odpust Wniebowzięcia NMP, 15 sierpnia. Nie wiadomo ilu ich szło, ale miasto liczyło wówczas 2050 mieszkańców.

Do końca XIX wieku pielgrzymki na Jasną Górę organizowane były w dwóch terminach: na 15 sierpnia i 8 września, w obu przypadkach trwały one 10 dni. Po czterech dniach drogi pątnicy zachodzili na Jasną Górę, gdzie spędzali dwa dni, po czym pieszo wracali do Kalisza. Dopiero w XX wieku utrwaliła się tradycja pielgrzymki sierpniowej.

Pielgrzymowania nie przerwały nawet represje ze strony władz komunistycznych. Z relacji Czesława Ryszki zawartej w książce „Od Józefa do Maryi. Od Maryi do Józefa” wiemy, że w 1953 r. pielgrzymki zostały zakazane przez władze. Tak jak w czasie okupacji pątnicy wyszli z miasta pojedynczo, następnie wykonano krzyż z gałęzi brzozy, przyozdobiono koroną cierniową i złożono go jako wotum w Sali Maryjnej na Jasnej Górze.

Szczególnie gorliwie władze zwalczały pielgrzymkę w latach 1958 –1963. W 1963 r. komuniści zakazali wszystkich pielgrzymek na Jasną Górę rzekomo z powodu epidemii ospy. Kaliszanie nie podporządkowali się władzom i mimo wydanych zakazów przybyli na Jasną Górę. Jednak, aby uniknąć kontaktów z milicją bywali ukrywani przez gospodarzy w stodołach.

Z kolei w 1982 r., pomimo stanu wojennego, w pielgrzymce wzięło udział 1500 osób. W drodze pątnicy wysłuchali przemówienia Jana Pawła II, który 11 sierpnia w wygłoszonym w Radiu Watykańskim rozważaniu powiedział, że „pielgrzymka jasnogórska jest świadectwem nadziei, która ożywia dusze ludzkie i życiu przywraca jego pełny wymiar i sens”.

Do dzisiaj pątnicy z Kalisza każdego roku w sierpniu pokonują ponad 300 km zdążając od Józefa do Maryi i od Maryi do Józefa. Po utworzeniu w 1992 r. diecezji kaliskiej pielgrzymka powiększyła się o grupy promieniste wychodzące z różnych miejsc diecezji. Od samego początku pielgrzymów udających się na Jasną Górę żegnał na Lisie biskup kaliski Stanisław Napierała, a 19 sierpnia witał ich przed kościołem św. Gotarda w Kaliszu, aby potem wspólnie przejść do sanktuarium św. Józefa. Tradycję tę podtrzymują kolejni biskupi kaliscy.

Od kilku lat Pieszą Pielgrzymkę Kaliską kończy Msza św. w Narodowym Sanktuarium św. Józefa. W tym roku Eucharystii przewodniczyć będzie biskup kaliski Damian Bryl.

Ewa Kotowska-Rasiak/Kalisz