Kard. Marx rozwiązał Katolicką Wspólnotę Zintegrowaną

Arcybiskup Monachium, kardynał Reinhard Marx, rozwiązał kanonicznie Katolicką Wspólnotę Zintegrowaną. Stowarzyszenie założone w 1986 roku w archidiecezji Monachium i Fryzyngi, nie miało ostatnio ani organu kierowniczego, ani członków – poinformowała archidiecezja w swoim komunikacie 20 listopada. Świeckie osoby prawne Wspólnoty zarejestrowane w Sądzie Miejskim w Monachium zmieniły już w maju swoją nazwę.

W lutym 2019, po otrzymaniu skarg od byłych członków, że we Wspólnocie dochodziło do praktyk o znamionach wykorzystywania, kard. Marx zarządził kontrolę. Stanowisko trojga wizytatorów opublikowała archidiecezja 20 listopada na swojej stronie internetowej.

„Głęboko ubolewam, że byli członkowie musieli doświadczyć cierpienia w sporze z Katolicką Wspólnotą Zintegrowaną i że osoby odpowiedzialne nie wykazały chęci współpracy z wizytującymi” – oświadczył kard. Marx. „Ze sprawozdania wizytujących wynika jasno, że to nie brak wiary czy indywidualne osobiste niepowodzenia sprawiły, iż stowarzyszenie stało się problematyczne, ale że u jego podstaw leżały pewne negatywne doświadczenia związane z roszczeniami i strukturą Katolickiej Wspólnoty Zintegrowanej”, stwierdził metropolita Monachium i Fryzyngi.

Wspólnota, założona w 1948 roku przez małżeństwo Traudl i Herberta Wallbrecher, uchodziła początkowo za jedną z „budzących nadzieję” inicjatyw w Kościele katolickim Niemiec. Zapowiadała, że pragnie być „miejscem oświeconego i pełnego chrześcijaństwa” i przyciągała do siebie znanych teologów.

W 1978 r. Katolicka Wspólnota Zintegrowana otrzymała akceptację Kościoła zatwierdzoną przez ówczesnych arcybiskupów Paderborn i Monachium – Johannesa Degenhardta i Josepha Ratzingera, a w 1985 roku została uznana jako stowarzyszenie wiernych na mocy prawa kanonicznego. Jej członkami byli też znani teolodzy, jak Ludwig Weimer z Kręgu Uczniów Ratzingera, czy specjaliści z zakresu Nowego Testamentu, Gerhard Lohfink i Rudolf Pesch (1936-2011).

Kard. Ratzinger, późniejszy papież Benedykt, przez lata był w bliskim kontakcie ze Wspólnotą. W październiku zdystansował się od niej i na łamach miesięcznika „Herder Korrespondenz” oświadczył: „o niektórych sprawach życia wewnętrznego wspólnoty nie byłem poinformowany, lub też wręcz zostałem oszukany”. „Początkowo nie zdawałem sobie sprawy, że próbując kształtować sprawy życia codziennego w oparciu o wiarę, możliwe były również straszliwe wypaczenia wiary”, przyznał papież-senior i wyraził ubolewanie, że „w ten sposób mogło powstać wrażenie, iż arcybiskup wydał zgodę na wszystkie aktywności wspólnoty”, tłumaczył Benedykt XVI.

Według opublikowanego w październiku 2019 wstępnego raportu wizytatorów archidiecezji Monachium i Fryzyngi oskarżenia byłych członków Wspólnoty „wskazują na szeroki charakter znęcania się duchowego” oraz „system uzależnienia psychicznego i finansowego”. Raport stwierdza m.in.: „Wzajemne relacje oraz pary małżeńskie były ustanawiane i rozdzielane w zależności od tego, czy uznawano to za korzystne dla życia Wspólnoty. Zgromadzenie Wspólnoty zdecydowało, czy i kiedy para może, czy też powinna mieć dzieci”. Dokument opisuje też system uzależnienia psychicznego i finansowego, w którym brak zgody był przedstawiany jako grzech przeciwko Duchowi Świętemu, sankcje rozszerzano na członków rodziny, a dochody prywatne były pobierane na cele kościelne. Kierownictwo twierdziło, że są to „złośliwe pomówienia”.

W swoim oświadczeniu wizytatorzy wymienili kilka „deficytów strukturalnych”, jak: nadmierne żądania posłuszeństwa, nieprzejrzyste działania ekonomiczne, bezkompromisowe wykluczanie krytyków i „niekontrolowane sprawowanie władzy w imię Ducha Świętego”. Kilku byłych członków miało w związku z tym kłopoty. Zintegrowana Wspólnota Katolicka jest „bardzo złożonym zjawiskiem w Kościele”, przyznali wizytatorzy i stwierdzili, że szkody i cierpienia osób poszkodowanych wymagają dalszego wyjaśnienia i opracowania.

W skład wizytatorów weszli opatka benedyktynek z Monachium Carmen Tatschmurat, specjalistka prawa kanonicznego Sabine Demel z Ratyzbony oraz kierownik wydziału prawa kanonicznego archidiecezji Monachium, Michael Benz.