Kard. Nycz: muzyka Moniuszki podtrzymywała na duchu polski naród

Stanisław Moniuszko żył w ważnym, ale zarazem niełatwym wieku XIX, kiedy Polska znalazła się pod zaborami. Jego muzyka podtrzymywała na duchu polski naród – powiedział w niedzielę kard. Kazimierz Nycz. W archikatedrze warszawskiej św. Jana Chrzciciela odprawiona została Eucharystia w rocznicę 200. urodzin Stanisława Moniuszki. Podczas liturgii zabrzmiała Msza Es-dur w wykonaniu Polskiej Opery Królewskiej.

– Gromadzimy się w archikatedrze dokładnie w dzień 200-lecia urodzin Stanisława Moniuszki, by dziękować Panu Bogu za jego życie i jego dzieło, ale także by prosić za niego samego, by miłosierny Pan udzielił mu wiecznej chwały. Prosimy też o to, by tam, gdzie jest po drugiej stronie życia, pomagał nam poznawać to piękno, któremu sam służył – powiedział metropolita warszawski.

Kardynał zwrócił uwagę, że jako Polacy znamy Moniuszkę za mało. – Znamy go przede wszystkim z dwóch, często wystawianych na deskach oper „Halka” i „Straszny Dwór”. Jednak mniej znamy te setki pieśni, również religijnych, które w swoim kompozytorskim życiu stworzył – powiedział hierarcha.

– Żył w ważnym, ale zarazem niełatwym wieku XIX, kiedy Polska znalazła się pod zaborami i kiedy trzeba było podtrzymać na duchu polski naród. Robili to nie tylko duchowni. Robili o to i artyści, i wieszczowie. Również muzyka Stanisława Moniuszki podtrzymywała polski naród i za to chcemy mu dziś szczególnie dziękować – powiedział kard. Kazimierz Nycz.

Odnosząc się do odczytanej podczas liturgii Ewangelii o powołaniu apostoła Piotra, kardynał wskazał, że także Stanisław Moniuszko wypełniał gorliwie swoje powołanie. – Z jednej strony jako ojciec dziesięciorga dzieci gorliwie pełnił powołanie miłości w rodzinie. Z drugiej powołanie miłości realizował też poprzez wrażliwość na piękno i dobro, poprzez to co tworzył. W taki sposób służył ludziom – powiedział metropolita warszawski.

Podczas liturgii Polska Opera Królewska pod batutą Lilianny Krych została Msza Es-dur Stanisława Moniuszki. Partie solowe wykonali: Gabriela Kamińska – sopran, Aneta Łukaszewicz – alt, Leszek Świdziński – tenor, Piotr Chwedorowicz – bas.

Wcześniej w stołecznym kościele Środowisk Twórczych przy Placu Teatralnym odprawiona została Msza w intencji Stanisława Moniuszki. Z kolei w kościele św. Władysława z Gielniowa Orkiestra Kameralna Filharmonii Narodowej pod kierownictwem Jana Lewtaka zaprezentowała najpiękniejsze moniuszkowskie mazury, pieśni i arie.

Rok 2019 został ogłoszony przez Sejm Rokiem Stanisława Moniuszki. W przyjętej uchwale podkreślono, że dorobek kompozytorski Moniuszki „imponuje różnorodnością, bogactwem melodycznym i głębokim zakorzenieniem w narodowej tradycji muzycznej”. W tym roku przypada 200. rocznica urodzin tego wybitnego kompozytora, dyrygenta, organisty, pedagoga, a nade wszystko twórcy polskiej opery narodowej.

„Dorobek kompozytorski Stanisława Moniuszki, składający się z oper, pieśni, kantat, utworów religijnych, symfonicznych, kameralnych i solowych, a także operetek, baletów i muzyki do dramatów, imponuje różnorodnością, bogactwem melodycznym i głębokim zakorzenieniem w narodowej tradycji muzycznej. Jego twórczość operowa i pieśniarska stanowi trzon polskiego repertuaru wokalnego i niejednokrotnie jest osią zainteresowań artystycznych najwybitniejszych polskich śpiewaków” – napisali parlamentarzyści w uchwale.

Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 w Ubielu. Był kompozytorem, dyrygentem, pedagogiem, organistą. Autor ok. 268 pieśni, operetek, baletów i oper. Do jego najsłynniejszych dzieł należą opery: „Halka”, „Straszny dwór” i „Paria”.

Msza łacińska Es-dur, przeznaczona na cztery głosy solowe, chór mieszany, kwintet smyczkowy i organy, powstała w 1865 roku. Jej powstanie zbiega się w czasie z końcowym okresem pracy Moniuszki w Instytucie Muzycznym, gdzie po przyjeździe do Warszawy prowadził klasę chóru. Była prezentem dla uczniów „na pamiątkę wspólnej pracy”.

Wdzięczni wychowankowie wykonali kompozycję po raz pierwszy w listopadzie 1865 roku w warszawskiej katedrze św. Jana. Dzięki staraniom Polskiej Opery Królewskiej, po 154 latach Msza znów zabrzmiała w murach tej świątyni.