Kard. Nycz na jubileuszu 800-lecia Lubawy

Metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz będzie przewodniczył uroczystościom ku czci Matki Bożej Lipskiej w Lubawie (diecezja toruńska), w jednym z najstarszych polskich sanktuariów maryjnych. Będą to jednocześnie obchody jubileuszu 800-lecia chrztu miasta i Ziemi Lubawskiej. Początek uroczystości 1 lipca o godz 14.30 w kościele farnym.

Kard. Kazimierz Nycz poprowadzi tradycyjną trzykilometrową procesję, podczas której cudowna figurka Matki Bożej Lipskiej przenoszona jest z kościoła farnego do miejsca objawień w Lipach. Tam metropolita warszawski odprawi Mszę św. oraz wygłosi homilię. W ten sposób co roku w pierwszy dzień lipca inaugurowany jest dwudniowy odpust Nawiedzenia NMP, który gromadzi do 20 tys. wiernych. Tegoroczne uroczystości odpustowe będą jednocześnie głównymi obchodami Jubileuszu 800-lecia chrztu Lubawy. Taką symboliczną nazwę nosi przyjęcie chrztu przez ówczesnego władcę grodu, Surwabuno, z rąk papieża Innocentego III w 1216 roku.

Wydarzenie to wiąże się bezpośrednio z pierwszą udaną chrystianizacją Prus. Po niepowodzeniach misji ewangelizacyjnych św. Brunona z Kwerfurtu i św. Wojciecha (obaj zginęli w Prusach śmiercią męczeńską), Christianowi – mnichowi cysterskiemu z Łekna – udało się przekonać Surwabuno (naczelnika Lubawy, wówczas pogańskiej osady) i Warpodę do przyjęcia chrześcijaństwa. Obu przywódcom pogańskim chrztu udzielił w Rzymie, w bazylice na Lateranie, papież Innocenty III prawdopodobnie w styczniu 1216 roku. Z tego roku pochodzi też pierwsza historyczna wzmianka o Lubawie, potwierdzająca nadanie Ziemi Lubawskiej Kościołowi. Te wydarzenia, dokładnie 250 lat po Chrzcie Polski, zapoczątkowały proces chrystianizacji Prus i doprowadziły do powstania tam administracji kościelnej.

Sanktuarium maryjne w Lubawie to jedno z najstarszych miejsc kultu maryjnego w Polsce. Pierwsza historyczna wzmianka o ośrodku maryjnym w Lubawie pochodzi z akt procesu beatyfikacyjnego Doroty z Mątów z XIV wieku, aczkolwiek lokalne podanie mówi o objawieniach w Lipach, w pogańskim miejscu kultu, już w czasie działalności Christiana. To on – wedle legendy – miał zdecydować, że ukazująca się na drzewie w Lipach figurka Matki Bożej została umieszczona w kościele w Lubawie i raz w roku przenoszona w uroczystej procesji do miejsca objawienia.

Po przyjęciu chrześcijaństwa w 1216 i utworzeniu administracji kościelnej, Lubawa stała się siedzibą biskupów chełmińskich (aczkolwiek katedra znajdowała się w Chełmży, zaś stolica diecezji w Chełmnie) i pozostawała nią aż do XVIII wieku. W 1466 została włączona do Polski. Mieszkańcami zamku byli m. in. biskup i poeta Jan Dantyszek, Stanisław Hozjusz, przyszli arcybiskupi krakowscy i prymasi. Do klasztoru franciszkanów w Lubawie został sprowadzony – w niewyjaśniony dotąd sposób – jedyny polski egzemplarz Biblii Gutenberga, pierwszej drukowanej książki, który teraz znajduje się w muzeum diecezjalnym w Pelplinie. Latem 1539 roku na zamku biskupim doszło do spotkania Mikołaja Kopernika i Joachima Retyka, podczas którego biskup Tiedeman Giese i genialny niemiecki matematyk przekonali Kopernika do ogłoszenia teorii heliocentrycznej.

W dorocznym odpuście Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny 1 i 2 lipca uczestniczą mieszkańcy Lubawy, Ziemi Lubawskiej oraz pielgrzymi, którzy – głównie pieszo – przybywają z ponad 50 miast i miejscowości.

Nie po raz pierwszy metropolita warszawski uczestniczy w odpuście w Lubawie. W roku 1969 figurkę Matki Bożej Lipskiej koronował koronami papieskimi kard. Stefan Wyszyński. W 1994 r. uroczystościom w Lipach przewodniczył kard. Józef Glemp.

Matka Boża Lipska jest patronką rolników. Ostatnio sanktuarium w Lipach staje się również sanktuarium życia poczętego, gdyż Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny to – jak mówi Ewangelia Łukasza – nie tylko spotkanie Maryi i św. Elżbiety, ale również spotkanie Jezusa i św. Jana Chrzciciela, w łonach swoich matek.