Kard. Parolin: dziedzictwo Benedykta XVI jest żywe i przynosi owoce na drodze Kościoła

„Postawa wznoszenia się wysoko na dwóch otwartych skrzydłach rozumu i wiary, choć zawsze z pokorą, wysiłkiem i wytrwałością”. To jest dziedzictwo, „żywe i przynoszące owoce w przyszłej drodze Kościoła”, które Benedykt XVI pozostawia po sobie nieco mniej niż rok po swojej śmierci. Podkreślił to sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Pietro Parolin podczas wręczenia w Sali Regia Pałacu Apostolskiego Nagrody Ratzingera 2023, pierwszej jej edycji po jego śmierci.  Laureatami tegorocznej nagrody przyznawanej przez Fundację Ratzingera/Benedykta XVI, zostali Hiszpanie: teolog ks. Pablo Blanco Sarto i filozof Francesco Torralba.

Kard. Parolin zaznaczył, że papież senior był „duszpasterzem i nauczycielem wiary” oraz „świetlanym i odważnym przykładem dialogu” i przypomina o tym jego magisterium „charakteryzujące się świadomością kulturowej i duchowej sytuacji świata”, napięć między narodami oraz między człowiekiem a stworzeniem.

Kard. Parolin przypomniał, że Benedykt XVI przyczynił się do zrozumienia tematów i problemów, ich głęboko zakorzenionych przyczyn, które znalazły kontynuację w nauczaniu jego następcy. Wskazał na encyklikę Benedykta XVI „Caritas in Veritate” i jej wpływ na encykliki „Laudato si'” i „Fratelli Tutti”, co pokazuje silną ciągłość w magisterium Franciszka. Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej przypomniał, że papież Ratzinger był również przewodnikiem w radzeniu sobie z kryzysem nadużyć seksualnych wśród duchowieństwa, „którego powagę dostrzegł już jako kardynał prefekt i z którym musiał sobie radzić przez cały pontyfikat”. „Uczynił to z intymnym cierpieniem, ale z pokornym szacunkiem dla ofiar i prawdy, prowadząc Kościół ścieżkami słuchania, sprawiedliwości i rygoru, nawrócenia i zapobiegania” – powiedział kard. Parolin.

Zwrócił uwagę, że Benedykt XVI widział to, co najważniejsze „w porządku i jasności”, aż po „rosnącą kruchość starości przeżywanej na modlitwie”. Sam gest wyrzeczenia się urzędu został określony przez kard. Parolina jako „godna podziwu synteza jasnej i rozsądnej wizji sytuacji, odpowiedzialności w sprawowaniu władzy oraz pokory przed Bogiem i ludźmi”.

Laureatami Nagrody Ratzingera 2023, przyznawanej corocznie od 2011 r. przez watykańską Fundację Josepha Ratzingera/Benedykta XVI  „uczonym, którzy wyróżnili się szczególnymi zasługami w publikacjach i/lub badaniach naukowych”, zostali Hiszpanie: ks. Pablo Blanco Sarto i Francesco Torralba Roselló. Wygaszając laudację na cześć teologa z Uniwersytetu Nawarry, kard. Luis Ladaria, emerytowany prefekt Dykasterii Nauki Wiary, przypomniał jego tekst w wydanym w 2011 r. tomie „Teologia Ratzingera”, w którym „jeden rzut oka wystarczy, aby zorientować się w rozległości myśli Ratzingera: piękno, liturgia, Kościół, osoba, wiara, miłość, posługa, Maryja, Jezus Chrystus”.

„Jeśli był Mozartem teologii, to myślę, że słyszałem tę muzykę” – powiedział ks. Sarto, który poświęcił wiele swoich studiów na zgłębianie myśli wielkiego papieża teologa. „To, co mnie uderzyło to żywotny, egzystencjalny i hermeneutyczny wymiar jego myśli, wraz z jego realizmem i w pełni przystępnym językiem” – powiedział hiszpański teolog.

Z kolei w swojej laudacji na cześć Francesco Torralba Roselló kard. Gianfranco Ravasi, emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury, przypomniał, że z biegiem lat Nagroda Ratzingera rozszerzyła swój wymiar z teologii na sztukę, prawo, socjologię i filozofię, obszary, do których odnosiła się myśl papieża seniora. I dlatego Nagroda dla filozofa Francesca Torralby Rosellò, profesora Uniwersytetu Ramona Llulla w Barcelonie, powinna być rozumiana w tym sensie. „Ratzinger rozszerzył pojęcie współczesnego rozumu dodając miarę daru i bezinteresowności. Rozum, dla Benedykta XVI, nie może ograniczać się tylko do tego, co sprawdzalne i eksperymentalne. Wszelka metafizyka zostałaby wykluczona, podczas gdy wiara i rozum mają fundamentalne znaczenie dla budowania jutra” – powiedział laureat.

„Joseph Ratzinger nigdy nie zamierzał budować własnego systemu myśli ani zakładać własnej szkoły, ale nauczył nas szukać i znajdować prawdę z siłą rozumu i światłem wiary, zawsze zachowując rozum „otwarty”, w dialogu między ludźmi, dyscyplinami i wielkimi tradycjami religijnymi” – wyjaśnił podczas otwarcia gali wręczenia nagrody ks. Federico Lombardi, prezes Fundacji Ratzingera/Benedykta XVI. „W tak dramatycznych czasach, w jakich żyjemy”, kontynuował, „to właśnie godność osoby oraz sens jej życia i bycia w świecie są wystawiane na próbę w swoich podstawach” i w tym sensie papież Ratzinger „był dobrze świadomy możliwości i zagrożeń związanych z podróżą ludzkości, a także misji Kościoła na rzecz jej zbawienia. Prowadzi on nas do pokornego i odważnego wejścia na najgłębszy poziom, do znalezienia i ponownego odkrycia solidnych i niezbędnych wspólnych punktów odniesienia”.

Ks. Lombardi przypomniał także spotkania, które poprzedziły ceremonię wręczenia nagród. Rano obecni na uroczystości zgromadzili się na modlitwie w Grotach Watykańskich, przy grobie św. Piotra i grobie Benedykta XVI. „Wspólnie prosiliśmy Pana, aby wynagrodził go za jego posługę, ale także, aby jego spuścizna duchowa i kulturowa nadal przynosiła cenne owoce dla Kościoła, dla nas i dla dobra ludzkości. Rzeczywiście, uważamy, że naszym obowiązkiem jest kultywowanie nie tylko w refleksji kulturowej, ale także w duchowej komunii i modlitwie, poczucia żywej i inspirującej obecności tego wielkiego nauczyciela i naszego pasterza” – podkreślił prezes Fundacji. Następnie laureaci zostali przyjęci przez papieża Franciszka.

***

Pablo Blanco Sarto urodził się 12 lipca 1964 r. w Saragossie (Hiszpania). Studiował filologię hiszpańską na Uniwersytecie Nawarry. W Rzymie ukończył studia teologiczne na Papieskim Uniwersytecie Świętego Krzyża, a następnie podjął studia i doktorat z filozofii na temat myśli Luigiego Pareysona (1918-1991). Święcenia kapłańskie przyjął 21 września 1997 roku. W 2005 r. ukończył studia doktoranckie z teologii dogmatycznej na Uniwersytecie Nawarry, studiując teologię fundamentalną i religii Josepha Ratzingera. Obecnie jest profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Nawarry w dziedzinie ekumenizmu, teologii sakramentalnej i pastoralnej. Współpracuje z Instytutem Papieża Benedykta XVI w Ratyzbonie (Niemcy), z licznymi instytucjami akademickimi w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej, a także z różnymi wydawnictwami oraz czasopismami teologicznymi i duszpasterskimi. Jest członkiem rady redakcyjnej Opera Omnia Josepha Ratzingera w języku hiszpańskim w Biblioteca de Autores Cristianos (BAC). Jest autorem licznych opracowań i tomów poświęconych życiu, myśli i dziełu Josepha Ratzingera-Benedykta XVI.

Francesc Torralba Roselló jest filozofem i teologiem. Urodził się w Barcelonie 15 maja 1967 r. Jest żonaty i ma pięcioro dzieci. Posiada doktoraty z filozofii na Uniwersytecie Barcelońskim (1992), z teologii na Wydziale Teologicznym Katalonii (1997), z pedagogiki na Uniwersytecie Ramon Llull (2018) oraz z historii, archeologii i sztuki chrześcijańskiej na Ateneu Universitari Sant Pacià, Wydział Antoni Gaudí (2022). Obecnie jest akredytowanym profesorem na Uniwersytecie Ramon Llull i prowadzi kursy i seminaria na innych uniwersytetach w Hiszpanii i Ameryce. Swoją działalność dydaktyczną przeplata z zaangażowaniem w pisanie i rozpowszechnianie swojej myśli, zorientowanej na antropologię filozoficzną i etykę. Jest płodnym autorem, opublikował ponad 1800 artykułów i ponad 100 książek.

Nagroda Ratzingera jest główną inicjatywą watykańskiej Fundacji Josepha Ratzingera-Benedykta XVI. Zgodnie ze statutem przyznawana jest „uczonym, którzy wyróżnili się szczególnymi zasługami w publikacjach i/lub badaniach naukowych”. W ostatnich latach zakres laureatów nagrody rozszerzył się również o sztukę inspirowaną chrześcijaństwem

Wczoraj, 29 listopada, na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim odbyło się pierwsze spotkanie w ramach projektu badawczego „Dziedzictwo Benedykta XVI”, który zakończy się wiosną przyszłego roku w Indianie, w Stanach Zjednoczonych, w Centrum De Nicola Uniwersytetu Notre Dame, który zorganizował to wydarzenie i dołącza do sieci uniwersytetów współpracujących z Fundacją.